سرمایه گذاری بخش خصوصی از تسهیلات مهم تر است

بخش مسکن از بخش های عمده اقتصادی است که ارتباط و پیوند آن با کل اقتصاد درخور توجه است. این بخش سهم به نسبت بالایی از سرمایه گذاری و ارزش افزوده اقتصادی مل یدار. متناسب با این جایگاه، نسبت زیادی از نقدینگی کل کشور در بخش مسکن مصرف می شود. به همین دلیل رونق بخش مسکن یکی از اهداف مهم سیاستگذاران اقتصادی است. با اینحال دسترسی به تسهیلات بانکی برای تغییر در سرمایه گذاری و تولید برای واحدهای اقتصادی فعال در این حوزه آسان نبوده و متاثر ازمتغیرهای مختلفی است. ارزش افزوده بخش مسکن می تواند به رشد تولید و اشتغال ملی کمک کند به همین دلیل اعطای تسهیلات به بخش مسکن باید در اولویت قرار بگیرد. اما روی دیگر ماجرا تزریق نقدینگی و ایجاد تورم (کاهش قدرت خرید مردم) است که سطح تقاضای مردم را برای خرید کاهش می دهد و زمینه رکود را فراهم می کند. با توجه به این نکات، هیچ گاه دیدگاه مشخصی در زمینه نحوه اثرگذاری تسهیلات مالی بر بخش مسکن و ساختمان وجود ندارد.
پژوهشگران در چند بررسی تلاش کردند اثر تسهیلات بانکی بر بخش مسکن را مطالعه کنند. یک بررسی نشان می دهد اعتبارات بانکی بانک مسکن بر تحولات عرضه و تقاضای این بخش اثر ندارد اما این بی اثری ناشی از کوچک بودن حجم اعتبارات اعطایی بخش مسکن بوده است. بررسی دیگری می گوید  عواملی نظیر درآمد و قیمت مسکن بیش از تسهیلات بر تقاضای مسکن اثر دارد. هم چنین یک پژوهش دیگر نشان داده است که درآمد متوسط در مناطق شهری ایران در دهه ۸۰، بیشترین اثر را بر تقاضای مسکن داشته است.
مجموع یافته های در تحلیل بازار مسکن نشان می دهد هزینه ساخت مسکن بسیار بالاست و بیشتر خانوارها توان پرداخت چنین هزینه ای را ندارند. تسهیلاتی که به این بخش اختصاص داده می شود یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر تولید وارزش افزوده مسکن است. اما مهم تر از آن سرمایه گذاری بخش خصوصی است که اثر معنی داری بر ارزش افزوده مسکن دارد. یافته های پژوهش ها نشان می دهد سرمایه گذاری خصوصی در بخش مسکن اثر مستقیم دارد اما اثر  نرخ سود تسهیلات بانکی در بخش مسکن در طولانی مدت معنی دار و منفی است. به همین دلیل پژوهشگران به سیاستگذاران توصیه کرده اند باتوجه به رکود حاکم بر چرخه تولید کشور، راه های فعال کردن سرمایه گذاری بخش خصوصی بر بخش مسکن را توسعه دهند.
برای مطالعه بیشتر مقاله «اثرات تسهیلات پرداختی بانک مسکن بر ارزش افزوده بخش مسکن» را بخوانید. این مقاله در نشریه بررسی های بازرگانی در تابستان سال ۱۴۰۰ منتشر شده است.