۳ کشور مقصد ۵۴ درصد کالاهای صادراتی ایران هستند

منبع: فارس

اوایل هفته قبل، محمد قاسمی سرپرست مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس گزارشی درباره وضعیت اقتصادی کشور و راهکارهای اصلاح آن به نمایندگان مجلس یازدهم ارائه داد.
بخشی از این گزارش، به بررسی آمارهای مرتبط با تجارت خارجی در سال های اخیر و تحلیل آن اختصاص داشت. براساس بررسی های مرکز پژوهش های مجلس، حدود ۴۲ درصد واردات طی سالهای ۱۳۹۰ – ۱۳۹۷ از سه کشور (چین، امارات و کره جنوبی) و بالغ بر ۷۰ درصد آن ازده کشور انجام شده است. همچنین سهم واردات کالاهای اساسی از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ صعودی بوده و در سال ۱۳۹۷ سهم کالاهای اساسی از واردات به بالاترین رقم خود طی ۸ سال گذشته رسیده که علت مهم آن، اجرای سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده است.

نکات بازوی کارشناسی مجلس درباره آمارهای مرتبط با تجارت خارجی در سال های اخیر عبارتست از:
۱-  تعداد کشورهایی که ۸۰ درصد درآمد صادراتی ایران را تامین میکرده‌اند از ۲۳ کشور در سال ۱۳۸۰ به ۹ کشور در سال ۱۳۹۷ تقلیل یافته است.
۲- تمرکز نسبتا شدید در بازارهای هدف صادراتی به گونه ای که سهم سه کشور امارات متحده عربی، چین و عراق از میان ۱۴۷ کشور (مقصد صادراتی) در سال ۱۳۹۷ مجموعا حدود ۵۴ درصد از ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی را به خود اختصاص داده است.
۳- سبد صادرات غیرنفتی ایران به شدت به صادرات کالاهای با ارزش افزوده کمتر (عمدتا مواد خام) وابسته است.
۴- محصولات معدنی و محصولات صنایع شیمیایی و صنایع وابسته به آن از سال ۱۳۸۶ جزو دو قسمت نخست ارزآورترین کالاهای صادراتی غیرنفتی بوده و تا پایان سال ۱۳۹۷ در همین موقعیت باقی مانده است، گروه مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از این مواد؛ کائوچو و اشیاء … نیز از سال ۱۳۹۰ به دو گروه نخست ارزآور پیوسته است به طوری که در پایان سال ۱۳۹۷ نزدیک به دو سوم درآمد ارزی از محل صادرات این سه گروه تامین می شود.
بخش دیگری از گزارش این مرکز پژوهشی با تاکید بر اینکه وابستگی بالای تولید به واردات کالاهای واسطه‌ای یک تهدید بالقوه است، اعلام کرد: ۱- سهم بالای کالاهای واسطه ای از واردات بیانگر وابستگی بالای تولید کشور به واردات نهاده های واسطه ای است؛ ۲- واردات بخش زیادی از کالاها به صورت نیمه آماده و مونتاژ در داخل که ارزش افزوده زیادی از این کانال ایجاد نمی شود.