نقش کلیدی زنان در توسعه کسب وکارهای خرد
کارآفرینی به معنای کشف فرصت ها و خلق ارزش با کُنش های جسورانه و متهورانه است. در سال های گذشته بی تعادلی در نقش آفرینی زنان و مردان در این زمینه، پرسش های بسیاری ایجاد کرده است. آیا زنان تهور کافی برای کشف فرصت ها را ندارند؟ آیا زنان از خلق ارزش ها عاجزند؟
بررسی وضعیت کارآفرینی زنان در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای درحال توسعه نشان می دهد آن ها بخش عمده ای از بار کسب وکارهای خرد را به دوش می کشند. کسب وکارهای خرد بر پایه نقش محوری زنان به طور معمول، شرکت های کوچک وابسته به بازارهای محلی را شامل می شود. آن ها به این کسب وکارها به عنوان یک حرفه ثابت برای امرار معاش اعضای خانواده نگاه می کنند اما در همین کسب وکارهای خرد ظرفیت های منحصر به فرد انسانی و مالی وجود دارد که می تواند به عنوان اهرمی برای حمایت از کارآفرینی زنان در نظر گرفته شود. اما با این وجود، حتی در پژوهش های علمی درباره کشف فرصت های کارآفرینی در ایجاد کسب وکارهای خُرد، نقش زنان کمتر دیده شده است.
پژوهشگران در ایران برای رسیدن به الگویی در زمینه نقش آفرینی زنان در کشف فرصت های کارآفرینانه در راه اندازی کسب وکار با فعالان اقتصادی زن گفت وگو کردند. یافته های آنان نشان می دهد عوامل اقتصادی مثل نیروی کار رایگان، کسب درآمد اضافی، مشاغل دوم فرد، ایجاد شغل با حداقل سرمایه، ایجاد امنیت شغلی برای خود و خانواده بر کارآفرینی زنان اثرگذاشته است. هم چنین عواملی مثل ساعات کاری غیرثابت و عدم ترس از دست دادن جایگاه شغلی هم در کارآفرینی زنان اثرگذار بوده است. اما عوامل اجتماعی و فرهنگی هم در این بین دخیل بوده است. برای مثال بزرگ کردن فرزندان، درگیر کردن اعضای خانواده در کسب و کار و دور کردن آن ها از آسیب های اجتماعی، وجود شبکه ها و ارتباطات اجتماعی و ایجاد محیط کاری سالم برای زنان و دختران خانواده از عوامل انگیزه بخش در کارافرینی زنان در مشاغل خرد بوده است.
پژوهشگران پیشنهاد کردند با توجه به اثرگذاری کسب وکارهای خرد در ایجاد فرصت های شغلی در سراسر جهان، سیاستگذارن در ایران برای نهادینه کردن فرهنگ کارآفرینی در جامعه زنان ایرانی تلاش کندن. هم چنین حمایت از زنان کارآفرین در عرصه های اقتصادی باید مورد اولویت مسئولان قرار بگیرد.
برای مطالعه بیشتر مقاله «الگوی کشف فرصت های کارآفرینی در ایجاد کسب وکارهای خرد با نقش محوری زنان» را بخوانید. این مقاله در نشریه زن و جامعه در زمستان سال جاری منتشر شده است.
