می توان ۲ برابر واردات، لوازم خانگی ایرانی صادر کرد؟
در هفته گذشته ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره ای به ایران خبر ساز شد. این هفته رضا فاطمی امین، وزیر صمت اعلام کرده تا ۴ سال دیگر، ایران ۲ برابر واردات، لوازم خانگی صادر می کند. به گفته وزیر صمت، باید تا سال آینده نسبت صادرات به واردات به ۵۰ درصد برسد و معادل ۵۰ درصد واردات قطعات، صادرات داشته باشیم. همچنین این نسبت باید در سال ۱۴۰۲ به یک تراز متعادل و در سال ۱۴۰۴ حداقل ۲ برابر شود. این به این معناست که تا پایان عمر دولت سیزدهم، ایران به یکی از مهم ترین کشورهای تولیدکننده لوازم خانگی در منطقه تبدیل شده است. اما مسیر چیست و چه مهره هایی در این بازی اثرگذارند؟
ریسک های سیاسی
توسعه صادرات غیرنفتی، به ویژه در بخش صنایع، متاثر از عوامل مختلفی است و ریسک های سیاسی یکی از این عوامل است. ریسک های سیاسی از جمله عوامل اثرگذار بر توسعه صادرات غیرنفتی در کشورهاست که از دهه ۱۹۶۰ در ادبیات اقتصادی جهان بررسی شده است. درآغاز، به این دلیل که ریسک های سیاسی بیشتر بر کسب وکار شرکت های چندملیتی آمریکایی و سرمایه گذاران در کشورهای دیگر اثر می گذاشت، کمتر کسی به اثر آن بر صادرات توجه می کرد. اما اکنون اثر ریسک های سیاسی بر صادرات هم مورد توجه قرار گرفته است. جنگ ها، کودتاها، تحریم، ملی شدن ها، بحران های اقتصادی در سطح بین المللی به طور مستقیم و غیرمستقیم بر مبادلات تجاری در کشورهای مختلف اثر می گذارد و این پژوهشگران را بر آن داشته تا اثر ریسک های سیاسی در کشورهای مبدا و مقصد بر صادرات را بررسی کنند.
یک بررسی ایرانی با پرسش از جامعه مدیران و کارشناسان حوزه صادرات بین الملل در شرکت های نمونه صادراتی در ۵ سال اخیر که مشتمل بر ۱۶۰ شرکت است، به نتایج مهمی درباره ریسک های سیاسی اثرگذار بر توسعه صادرات غیرنفتی ایران رسیده است.
این بررسی نشان می دهد محدودیت خروج سرمایه، بی ثباتی نرخ ارز، سطح حمایت از تولیدات داخلی و سطح بروکراسی به ترتیب بیشترین اثر را بر توسعه صادرات غیرنفتی ایران دارد و هم چنین تعرفه های سنگین بر واردات، تحریم های بانکی کشور میزبان توسط سیستم بانکی بین المللی و بروز جنگ یا حالت جنگی از مهم ترین متغیرهای اثرگذار بر توسعه صادراتی غیرنفتی ایران است.
پژوهشگران توصیه کردند اگر دولت ها در ایران توسعه صادرات غیرنفتی را در اولویت قرار داده اند، باید با افزایش روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای کم ریسک و انعقاد تفاهم نامه های همکاری با کشورهای مختلف به کمک صادرکنندگان بیایند. هم چنین کاستن از ریسک های سیاسی داخل باید در اولویت قرار بگیرد.
برای مطالعه بیشتر مقاله «ریسک های سیاسی تاثیرگذار بر صادرات غیرنفتی ایران» را بخوانید. این مقاله در نشریه مدیریت کسب وکارهای دانش بنیان در تابستان ۱۴۰۰ منتشر شده است.
