دنیای هیبرید نو

ترجمه: نسیم بنایی، آینده نگر/ اکونومیست

 گوگل یکی از شرکت‌های پیشرفته فناوری در جهان است. همین یک دهه پیش وقتی از مدیر این شرکت پرسیدند چند نفر به صورت دورکار برای گوگل کار می‌کنند، این‏طور پاسخ داد: «کمترین تعدادِ ممکن». با اینکه گوگل خودش ابزار و محیط مناسب برای دورکاری را فراهم می‌کرد اما کارکنانش عموما دورکار نبودند. تا همین یک دهه پیش کار کردن از خانه امری نشدنی به نظر می‌آمد. اما حالا شرایط به‏کلی تغییر کرده‌است.
از مارس ۲۰۲۰ ناگهان دورکاری به امری ممکن تبدیل شد. همه‌گیری کرونا باعث شد بسیاری از دولت‌ها اقدام به تعطیلی‌های گسترده کنند. اما همه کسب‌وکارها نمی‌توانستند تن به تعطیلی بدهند. پس یک راه برای آن‌ها ماند: دورکاری. ناگهان کارکنان و کارمندان در جهان با تجربه‌ای متفاوت روبه‌رو شدند. آن‌ها می‌توانستند در خانه‌های خود بمانند و کار کنند.
حالا دوباره وضعیت در حال تغییر است. در شرایطی که نرخ واکسیناسیون در کشورهای ثروتمند بالا می‌رود، کارکنان و کارمندان شرکت‌ها دوباره باید به محل کار خود بازگردند. اما این بازگشت آن‏قدر هم ساده نیست. بازگشت به محیط کار به نوعی به محل بحث تبدیل شده‌است. مدیران عامل و کارکنان شرکت‌ها مدام در حال بحث درباره این مسئله هستند. استراتژی‌های مختلفی در این زمینه در پیش گرفته شده‌است. این بحث‌ها می‌تواند به‏کلی آینده کار و محیط کار را تغییر دهد.
نخستین تغییر به قدری واضح است که همه می‌توانند از آن بگویند. این تغییر هم این است که دیگر کسی به دورکاری به عنوان پدیده‌ای عجیب و ناممکن نگاه نمی‌کند. در حالی‌که تا چند وقت پیش کمتر کسی باور داشت که دورکاری می‌تواند گزینه‌ای ممکن باشد، اکنون افراد زیادی را می‌بینیم که به صورت دورکاری به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند. در واقع رویکرد صنایع و کسب‌وکارها نسبت به مقوله دورکاری به‏کلی تغییر کرده‌است.
برخی شرکت‌ها از همه کارکنان خود درخواست کرده‌اند که به صورت کامل به محل کار خود بازگردند. اما برخی دیگر از شرکت‌ها چنین اصراری ندارند. نکته اینجاست که اکثر شرکت‌ها جایی در میانه قرار دارند. یعنی برخی از روزها از کارکنان خود می‌خواهند که در محل کار حاضر شوند و برخی از دیگر روزها هم از خانه کار می‌کنند.
در وال‌استریت افراد زیادی وجود دارند که طرفدار ایده میانی هستند. یعنی می‌گویند برخی روزها به سر کار بروند و دیگر روزها هم از خانه کار کنند. در حالی‌که برخی مدیران می‌گویند: «اگر به رستوران می‌روید پس می‌توانید به محل کارتان هم بیایید». عده‌ای اعتراض دارند و معتقدند لزومی به حضور در محل کار نیست و می‌توان به صورت دورکاری هم کارها را پیش برد.
با همه موافقت‌ها و مخالفت‌هایی که در این مسیر وجود دارد، اکنون یک نکته قطعی است: فضای کار هیبرید گزینه‌ای است که همه می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. در فضای کار هیبرید، افراد می‌توانند چند روز در خانه کار کنند و چند روز هم به محیط کار خود سر بزنند و در کنار همکارانشان به کارشان ادامه دهند. برنامه هیبرید به‏زودی به یکی از برنامه‌های رایج برای کارکنان تبدیل خواهد شد.
*وقتی ناممکن، ممکن شد
مدیران عامل ترجیح می‌دهند در مورد رفتن به محل کار سختگیری کنند. اما اکثر آن‌ها می‌دانند که در بسیاری از شرکت‌ها لزومی به حضور کارکنان نیست و حتی با دورکاری و کاهش حضور کارکنان، می‌توان هزینه‌های شرکت را هم کاهش داد. اما این امر نیازمند پذیرشی است که دیر حاصل می‌شود. آن دسته از افرادی که در شرکت‌های فناوری فعالیت دارند، بهتر می‌دانند که می‌توان در مسیر دورکاری قدم برداشت.
بررسی‌هایی که صورت گرفته نشان می‌دهد عموم افراد ترجیح می‌دهند دورکاری کنند. آن‌ها درخواست دارند که چنین اختیاری را داشته باشند. نظرسنجی در میان ۲ هزار آمریکایی نشان می‌دهد که ۸۷ درصد از آن‌ها در شرایط پساکرونایی به دنبال گزینه دورکاری هستند. این یعنی ترجیح می‌دهند محدودیتی به نام حضور در محیط کار را نداشته باشند. به همین سادگی امر دورکاری به یکی از گزینه‌های مهم برای داوطلبان کاری تبدیل شده‌است. حتی بسیاری از افرادی که در حال حاضر شاغل نیستند هم گفته‌اند به دنبال کاری با شرایط دورکاری هستند.
واقعیت این است که با حضور کرونا، زندگی کاری و محیط کار به صورت ناگهانی تغییر کرد. کارگران به دنبال انعطاف‌پذیری بیشتر در محیط کار هستند. آن‌ها نمی‌خواهند مانند دوران پیش از کرونا دوباره به محیط کار خود بازگردند. البته هنوز در این زمینه موافقت و اجماع عمومی وجود ندارد. عده محدودی از کارکنان هنوز هم درخواست دارند که در محیط کار به کارشان برسند. اما در حال حاضر، آن دسته از افرادی که تقاضای دورکاری دارند در اکثریت قرار گرفته‌اند.
بسیاری از شرکت‌ها این روزها به گزینه دورکاری به عنوان یکی از گزینه‌های محتمل فکر می‌کنند. اکثر آن‌ها همین حالا هم محیط کاری هیبرید را در نظر گرفته‌اند و برخی از روزها از کارمندان و کارکنان خود درخواست می‌کنند که از خانه به انجام کارهایشان بپردازند. همه این‌ها نشان می‌دهد که کرونا وضعیت عادی جدیدی را برای محیط کار ایجاد کرده‌است.