خوب نگاه کنید، دستی در کار نیست!
اکونومیست/ آینده نگر
به لطف برنامه تلویزیونی «تختگاز»، که حالا در سراسر دنیا یک برنامه کاملا شناختهشده است، مرکز هوایی دانسفولد در انگلیس به یک پیست فوقالعاده برای آزمایش ماشینها تبدیل شده است. اما اخیرا، به جای تست ماشینهایی با سرعت بسیار بالا و به کمک رانندگانی ناشناس، یک ماشین باری با سرعت هشتاد کیلومتر و بدون راننده در این پیست آزمایش شد.
پاد، نامی که بر این کامیون گذاشتهاند، توسط شرکت سوئدی اینراید طراحی و تولید شدهاست. آقای فلک، مدیرعامل این مجموعه که پیش از این سرمهندس ولوو بوده، باور دارد که در حال حاضر تکنولوژی به مرحلهای رسیده که بتوانیم ماشینهای هوشمند طراحی و تولید کنیم: ماشینهایی که بینیاز به راننده مسیر خود را مییابند. در حال حاضر این ماشینها به تدریج در حال ورود به بازار هستند و در مسیرهایی مانند مسیر انبار، مسیر جنگل تا چوبتراشیها و حتی ارسال خواروبار برای سوپرمارکتها فعالیت میکنند.
ماشین پاد از همان تکنولوژی استفاده میکند که در رادارها استفاده میشود و کمپانیهای رقیب هم به کار میبرند: موقعیتیابی ماهوارهای. اما تفاوت این ماشین در نحوه پاسخ به سولات حقوقی است که استفاده از یک ماشین هوشمند با خود به همراه میآورد. در حال حاضر استراتژی پاد این است تا از مسیرهایی که ممکن است مشکلزا باشند پرهیز کند. این ماشین تنها در مسیرهای محدود و از پیش تعیین شده که در آن تمام احتمالات در نظر گرفته شده، رفتوآمد میکند. این کاربرد بسیار شبیه به کاربرد رباتهایی است که درحال حاضر در انبار شرکتهای بزرگی مانند آمازون وظیفه حمل محمولهها را بر عهده دارند. اما تفاوت در این است که این ماشین میتواند بیش از پانزده تن بار را حمل کند.
ماشینهایی بدون راننده
اما تفاوت مهم دیگر پاد با شرکتهای رقیب در تعریف خودران بودن این ماشینها است. بسیاری از کمپانیها، این خودران بودن را به حذف کامل انسان از چرخه تصمیمگیری تعبیر میکنند. بعضیها هم نقش مشارکتی را برای انسان در نظر میگیرند. برای مثال در شرایط ترافیک راننده میتواند کنترل ماشین را به دست گرفته و خود آن را هدایت کند. اما پاد راه سومی را انتخاب کرده است. در این مسیر، راننده و یا هدایتکننده، در تمام فرایند و خصوصا در مواقع حساس دخیل است اما تنها به کمک کنترل از راه دور.
اما این ایده به خودی خود چندان نوآورانه نیست. در حال حاضر تمام پهپادها به همین روش کنترل میشوند. اما آقای فلک ایده جالبی دارد: کنترل چندین ماشین از راه دور تنها به کمک یک راننده. این عدد در حاضر دو پاد است اما کمپانی در حال تلاش است تا آن را به ده برساند.
اما اینکه این بازتعریف و خلاقیت در زمینه هدایت ماشین، در مسیرهای عمومی و در مقابله با مسئولیتهای قانونی موجود چگونه عمل میکند هنوز روشن نیست. برای نمونه در صورتی که یکی از این پادها در مسیر عمومی خسارت جانی و یا مالی به بار آورد، مسئولیت آن با چه کسی خواهد بود؟ آیا یک انسان توانایی هدایت چند ماشین را در یک مسیر خطرناک خواهد داشت؟
پاسخ به این سوالها تا حدود زیادی به این بسته است که راننده از راه دور ما به چه میزان نیاز است تا در هدایت ماشین دخالت کند. در صورتی که این میزان رقم پایینی باشد، طبیعتا هدایت چندین ماشین توسط یک راننده قابل پذیرش است. این امر تا حدود زیادی مشابه هدایت پهپادهایی است که همین حالا هم در بازار به فروش میرسند. در حالیکه در روزهای نخست هدایت چنین پرندههایی در خارج از محدوده دید هدایتکننده ممنوع بود، امروزه با توجه با تثبیت ایمنی پرواز این پهپادها چنین امری بدیهی شده است. همین حالا هم خیلی از کمپانیها در هدایت چندین پهپاد تنها به کمک یک نفر و آنهم از راه دور هستند. پس در صورتی که ایمنی این وسایل را بتوان تایید نمود، میتوان امیدوار بود که روزی تعداد بالایی ازین کامیونها در مسیرهای پرتردد و به کمک رانندههایی که در دفتری نشستهاند هدایت شوند.
با آزمایش موفقیتآمیز ماشینهای پاد در مسیرهای اختصاصی و از پیش تعیین شده، حالا آقای فلک در حال برنامهریزی برای ورود به جادهها و اتوبانها است. طبق برنامههای شرکت و در صورتی که همهچیز طبق برنامه به پیش برود، این محصول در سال ۲۰۲۳ روانه بازارها خواهد شد. اما تغییراتی برای هماهنگ شدن این کامیونهای هوشمند نیاز است. در حالیکه نسخههای محدود به مناطق از پیشتعیین شده دارای محدودیت سرعت سی مایل در ساعت هستند، نسخههای جدید آن سرعت بالاتری را تجربه خواهند. مضاف بر این سنسورهای بسیار قدرتمندتری بر روی این پادها نصب خواهد شد تا بتوان در مسیرهای بسیار دورتر، این کامیونها را هدایت کرد. در صورتی که چنین ماشینهایی روانه بازار شوند بیشک تحول عظیمی در صنعت حملونقل اتفاق خواهد افتاد. این پیشرفت تکنولوژی هزینه حمل و قیمت نهایی محصول را متاثر خواهد در حالی که رانندهها با نشستن در دفتر کار خود هزینههای جانی کمتری را متقبل میشوند.