برنامه آخر هفته
اکونومیست/ ترجمه نسیم بنایی/ آینده نگر
وقتی در دوران رکورد و بحران اقتصادی قرار دارید، قطعا زمان مناسبی نیست که از رئیس خود در شرکت، درخواست کنید حقوق‌تان را افزایش دهد. اما به هر حال شرکت‌ها باید اقدامی را در دستور کار خود قرار دهند تا به نوعی این قضیه جبران شوند. یک شرکت استارتآپ آلمانی، تصمیم گرفته به شیوه دیگری این قضیه را برای کارکنان خود جبران کند. مدیرعامل این شرکت به صورت رسمی و حتی در روزنامه‌های سراسری آلمان اعلام کرده که به زودی ساعات کاری در این شرکت را به ۴روز در هفته کاهش خواهد داد. در واقع هر کسی که می‌خواهد در شرایط فعلی در این شرکت مشغول به کار شود، کافی است تنها ۴روز در هفته سر کار بیاید.
البته کارگران آلمانی نمی‌توانند از حال برای تعطیلات آخر هفته خود تصمیم بگیرند. بسیاری از کارفرمایان نسبت به این ماجرا پاسخی نداده‌اند. در واقع آن‌ها هم به فکر رفته‌اند و در حال بررسی این پیشنهاد هستند. البته به احتمال زیاد این پیشنهاد به محلی برای بحث و چالش تبدیل شود. واقعیت این است که یک روز کمتر کار کردن، می‌تواند به قدری مهم باشد که افزایش نیافتن حقوق را به چشم نیاورد. مطرح شدنِ این پیشنهاد از طرف اتحادیه کارگران باعث شده روسای شرکت‌ها و تمامی کارفرمایان سکوت و درباره این پیشنهاد فکر کنند. اگر این اتفاق رخ بدهد می‌توان گفت عملا یک مرحله جدید در تاریخ کار آلمان حادث شده‌است. اتحادیه اروپا هم اعلام کرده موافقت در این زمینه می‌تواند به نقطه عطفی برای تحولات جدی در امور کاری تبدیل شود. البته ناگفته نماند که کارگران هم در یک دهه گذشته تلاش زیادی برای کاهش ساعات کاری داشته‌اند. اما این تلاش همیشه بی‌نتیجه مانده بود. اکنون می‌توانند امید داشته‌باشند که دست‌کم یکی از آرزوهایشان اجابت خواهد شد.
کارگران چه می‌خواهند؟
اگر تصور می‌کنید هیج کارگری واکنشی به سه روز تعطیلی نشان نخواهد داد، بهتر است دوباره فکر کنید. قطعا بسیاری از کارگران به دنبال کاهش ساعات کاری خود هستند اما این باعث نمی‌شود که با افزایش نیافتن حقوق خود هم موافق باشند. در واقع آن‌چه کارگران می‌خواهند در نهایت همان حقوق است. اکثر آن‌ها می‌دانند که کاهش ساعات کاری می‌تواند با کاهش درآمد و در نتیجه با کاهش حقوق آن‌ها همراه شود. به همین دلیل است که به احتمال زیاد با این پیشنهاد مخالفت خواهند کرد. همین حالا هم بسیاری از شرکت‌ها از جمله استارتآپها تلاش می‌کنند ساعات کاری را برای کارکنان خود کم کنند تا از این طریق خرج کمتری روی دستشان باقی بماند. در واقع آن‌ها تلاش می‌کنند به نوعی خرج کارگر را از سر خود باز کنند. اما قطعا در یک شغل معمولی حتی با درآمد پایین، عادی‌ترین مسئله این خواهد بود که ساعات کاری در حد همان ۵روز در هفته باقی بماند. همه تقریبا اطمینان دارند که کاهش ساعات کاری و روزهای کاری می‌تواند منجر به کاهش درآمد و حقوق‌شان شود. در نتیجه بدون فکر با آن مخالفت خواهند کرد.
در شرکت آلمانی‌ای که این قضیه مطرح شده، کارگران به این دلیل با این جریان موافقت کرده‌اند که می‌دانند به دلیل کرونا، وضعیت مالی شرکت‌شان خوب نبوده‌است. آن‌ها موافقت کرده‌اند که حقوق‌شان افزایش پیدا نکند اما به جای آن، یک روز کمتر به سر کار بیایند. در واقع آن‌ها به خاطر کرونا، این شرایط را پذیرفته‌اند و همان‌طور که می‌دانید، کرونا یک شرایط پایدار نیست و هر وقت وضعیت به حالت عادی بازگردد، این کارگران هم به دنبال افزایش حقوق‌شان خواهند بود و برایشان اهمیتی نخواهد داشت که یک روز اضافه بیایند یا کم. ساعات کاری و روزهای کاری همیشه می‌توانند معیار خوبی برای بررسی وضعیت یک شغل باشند. زیاد بودن یا کم بودنِ آن، می‌تواند نشان‌دهنده شرایط مالیِ آن شرکت باشد.
کارگران آلمانی، مشکلی فراتر از ساعت‌های کاری دارند. برای آن‌ها صنعت خودروسازی در حال حاضر در اولویت است. شرکت آلمانی‌ای که کاهش ساعت‌های کاری را در دستور کار خود قرار داده تصور می‌کند از این طریق می‌تواند شرایط را مدیریت کند. اما واقعیت این است که این قبیل اقدامات، صرفا شرایط را پیچیده‌تر خواهد کرد. در واقع عملا هیچ لطفی به فرد نخواهد کرد. اگر کسانی‌که این طرح و پیشنهاد را مطرح کرده‌اند، بیش از این روی پیشنهاد خود پافشاری کنند، احتمالا کارگران آن‌ها را مجبور خواهند کرد که مرخصی اجباری بگیرند.
