بازگشت به قدرت

ترجمه نسیم بنایی/ اکونومیست/آینده نگر

برای همه مثل روز روشن است که دیکتاتورهای کره شمالی همیشه عاشق کالاهای تجملاتی، تشریفاتی و لوکسی بوده‌‏اند که از کشورهای سرمایه‌دار و شیطانی وارد شده‌اند. این قضیه به قدری جدی است که برای آن سند و مدرک هم پیدا می‌شود. سازمان ملل از سال ۲۰۰۶ تاکنون واردات کالاهای لاکچری به کره شمالی را ممنوع کرده‌است. با این حال، می‌دانیم که کیم جونگ اون با خودروی لوکس آلمانیِ مایباخ در پیونگ‌یانگ رفت‌وآمد می‌کند، قایقی اختصاصی دارد و نوشیدنی‌های گران‌قیمت همیشه در کنار غذاهایش حضور دارد.
خلاصه اینکه کیم همیشه زندگی خوبی داشته و در رفاه زندگی کرده‌است. اما اجازه نداده مردمش هم در همین رفاه زندگی کنند. در واقع گویی این کالاهای پرزرق و برق را همیشه فقط برای خودش خواسته‌است. البته او در سال ۲۰۱۳ یک بار گفته بود که رفاه اقتصادی هم‌سطح با قدرت نظامی است. یعنی باید به همان اندازه هم به آن بها داده شود. عمده تلاش‌هایش در این زمینه هم محدود به این بود که آزادی بیشتری به کشاورزان بدهد تا بتوانند بهتر تولید کنند. اما در نهایت، رشد اقتصادی بسیار متواضعانه و کند پیش می‌رفت. زندگی مردم هم همیشه معمولی بوده است. حالا مقامات حزبی در این کشور تلاش دارند برنامه‌ریزی کانون و مرکزی داشته باشند تا قدرت را به دست بگیرند. همه‌گیری هم فرصتی خاص را در این زمینه برایشان فراهم کرده‌است.
مردم در کره شمالی سعی دارند به کمک بازارهای جانبی، از خطر قطحی نجات پیدا کنند. آن‌ها می‌دانند که نظام اقتصادی‌شان از دهه ۹۰ میلادی تاکنون، دچار فروپاشی شده‌است. از زمان پدر کیم جونگ اون، تلاش‌هایی برای در اختیار داشتن قدرت صورت گرفته‌است. کیم به‏سادگی قدرت را در دست گرفته و امور را پیش می‌برد.
 ظهور اصلاحات
سال ۲۰۱۴ بود که کیم نخستین برنامه‌های اصلاحی خود را معرفی کرد. او به کشاورزان آزادیی‌هایی را داد که بتوانند کارهای خود را با نوآوری‌های شخصی پیش ببرند. کشاورزان تا زمانی‌ که مالیات را پرداخت می‌کردند، می‌توانستند طبق برنامه خودشان تولید داشته باشند و بعد هم قیمت محصول تولیدیِ خود را تعیین کنند. عده‌ای هم در همین دوره ظهور کردند که می‌توانستند رستوران‌های چندستاره در پیونگ‌یانگ داشته باشند و محصولات گران‌قیمت و لاکچری را در اختیار مشتریان خود قرار دهند.
نکته مهم این است که دولت هیچ‌گاه اختیارات خود را از دست نداده‌است. در کره شمالی، دولت همیشه سلطه داشته و توانسته‌است مردم و زندگی آن‌ها را مدیریت کند. از یک ‌طرف مردم به درآمدزایی و تولید محصول تشویق شده‌اند و از طرف دیگر، مرزها کاملا بسته شده‌است. جرم‌های سیاسی هم در این کشور بیش از هر زمانی جدی گرفته می‌شوند. هرکسی که مرتکب جرمی سیاسی شود، با شدیدترین مجازات‌ها روبه‌رو خواهد شد. در واقع مسیر سختگیرانه سیاسی همچنان ادامه دارد. اخیرا کیم علاقه جدیدی هم به زندگی شخصی مردم پیدا کرده‌است. او به دنبال گرایش‌های ضد اجتماعی در سلیقه‌های موسیقی و مد در میان مردم است. در واقع از این طریق تلاش دارد وضعیت را به کنترل خودش درآورد. او حتی رصد می‌کند که زنان چطور به شوهر و فرزندان خود رسیدگی می‌کنند.
مواردی هم وجود دارد که کیم را نگران و وادار به اقدام می‌کند. رسانه‌ها بیش از هر بخشی در این کشور تحت کنترل دولت قرار دارند. در واقع تمرکز قدرت بیشتر در این بخش است تا کسی دست از پا خطا نکند. رسانه‌های جمعی این توان را دارند که با فساد مبارزه کنند اما به لطف سیاست‌های سختگیرانه، چیزی از رسانه‌های جمعی سالم در کره شمالی باقی نمانده‌است. کنترل دولتی باعث شده فعالیت‌ها اثربخش نباشند.
روزنامه‌نگاران اقتصادی در کره شمالی اغلب به نظام این کشور وابستگی دارند. آن‌ها چیزی نمی‌نویسند یا نمی‌گویند که خلاف نظر حاکمیت باشد. به همین خاطر است که اولویت‌های حقیقی مردم در این کشور هیچ‌وقت به‏درستی مشخص نمی‌شود و این حاکمیت است که حرف آخر را می‌زند.
همه‌گیری کرونا در این شرایط، وضعیت را بدتر کرده‌است. در واقع با همه‌گیری، حاکمیت می‌تواند بسیاری از رفتارهای خود را توجیه کند. تاجران باید با احتیاط و مجوزهای بسیار، محصولات مختلف را صادر یا وارد کند. گویی کرونا به حاکمیت در کره شمالی این مجوز را داده‌است که بر همه ابعاد زندگی مردم به صورت روزانه نظارت داشته باشد.
در حالی‌که قیمت مواد غذایی در کره شمالی سر به فلک کشیده و مردم با مشکلات بزرگ اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، کیم جونگ اون، رهبر این کشور سوار ماشین لاکچری‌اش می‌شود و به رستوران‌های گران‌قیمت می‌رود. او از یک ‌سو، سرمایه‌داری شیطانی را تقبیح و سرزنش می‌کند و از سوی دیگر، زندگی روزانه خودش را با همین ابزار می‌گذراند. این یعنی، میان حرف و عمل مسئولان در کره شمالی فرسنگ‌ها فاصله است و همین امر منجر به نارضایتی مردم شده‌است. اما کیم هنوز می‌تواند شرایط را پیش ببرد، او می‌داند تا زمانی‌که به صورت متمرکز قدرت را در اختیار داشته باشد، مشکلی پیش نخواهد آمد.