آن سوی دیوار

چین سال هاست به غولی در اقتصاد جهان تبدیل شده است. راه  چین تا رسیدن به ایالات متحده آمریکا، نخستین اقتصاد بزرگ جهان، هنوز طولانی است اما کارخانه جهان، عنوان مناسبی برای توصیف جایگاه چین در اقتصاد دنیاست. همه گیری کرونا هم نشان داد که جهان تا چه اندازه در زنجیره تامین کالا به چین وابسته است. اما چین چطور از کشوری با درصد بالایی از جمعیت فقیر و گرسنه، به دومین اقتصاد جهان تبدیل شد؟ چطور از دل کشوری با سهم بالای دولت از بنگاه های اقتصادی، کارآفرینی مثل جک ما و بنگاه های اقتصادی بزرگی مثل علی بابا متولد شده است؟ چین چطور به سرزمین آسمان خراش ها تبدیل شده و لقب کارخانه جهان را از آن خود کرده است؟ چطور بزرگترین شرکت مخابراتی جهان در چین ایجاد شده  و به رقیبی جدی برای شرکت های فناوری محور آمریکایی تبدیل شده است؟ آیا چین می تواند به قدرت نخست اقتصادی جهان تبدیل شود و ایالات متحده آمریکا را پشت سر بگذارد؟
کتاب «آن سوی دیوار» تلاشی برای پاسخ به این پرسش هاست. این کتاب در ۱۳ فصل، نظام سیاسی، اقتصاد صادراتی، اقتصاد روستاها، نظام بنگاه داری، نظام پولی، جمعیت، محیط زیست و بازار کار چین را بررسی می کند. در فصل اول این کتاب می خوانیم «چین یک کشور دیوان سالار-اقتدارگرای تک حزبی است که در اصل به شدت متمرکز، اما در عمل نسبتا غیرمتمرکز است. درک نظام منحصر به فرد و انعطاف پذیر سیاسی چین، پیش شرط فهم گذشته، حال و آینده اقتصاد این کشور است».
هم چنین در این کتاب، درباره بازار کار چین می خوانیم «حکایت بازار کار چین در دوران اصلاح، حکایت حرکت های مداوم کارگران در خروج از کشاورزی به سمت اشتغال شهری در صنعت و خدمات و خروج از بخش دولتی به سمت بخش خصوصی بوده است. در آغاز دوران اصلاح در سال ۱۹۷۸، ۷۰ درصد کارگران در روستاها به کشاورزی اشتغال داشتند و تقریبا تمام کارگران شهری در ادارات دولتی یا بنگاه های «اشتراکی» به کار مشغول بودند. تا سال ۲۰۱۳، تنها ۳۱ درصد کارگران در بخش کشاورزی کار می کردند و تنها ۱۸ درصد کارگران شهری در بنگاه های دولتی و تعاونی ها کار می کردند». «دو سوم نیروی کار شهری چین در سال ۲۰۱۱ در شرکت های تحت کنترل بخش خصوصی کار می کردند و جالبتر آنکه ۹۵ درصد خالص تولید شغل شهری تا سال ۱۹۸۷، به وسیله شرکت های خصوصی انجام شده است».
«آن سوی دیوار؛ اقتصاد چین: آنچه هرکس باید بداند» نوشته آرتور آر. کروبر توسط دانشگاه آکسفورد منتشر شده است. سعیدارکان زده یزدی و آزاده اکبری این کتاب را به فارسی برگردانده اند و ک  نشر امین الضرب هم آن را چاپ کرده است. نسخه الکترونیک این کتاب را اینجا بخوانید.