گلدیلاکس و سه خرس
اکونومیست
آیا دوران کسادی عادی شرکتهای آمریکایی به پایان رسیده؟ بسیاری از شاهدان زندگی شرکتی این پرسش را طی ماههای اخیر مطرح کردهاند. نشانههای اولین عایدیهای دهه پیش رو خیلی خوب نبودند. انبساط کنونی طولانیترین دوره را در تاریخ آمریکا به خود اختصاص داده بنابراین یک افت تقریبا ناگریز به نظر میرسد. در واقع، سه فصل ابتدایی سال ۲۰۱۹ بیانگر افتی سال به سال در عایدی بنگاههای اصلی شاخص اساندپی ۵۰۰ بود. تحلیلگران مالی برای چهارمین فصل سال پیش افتی تقریبا ۲ درصدی دیگر را پیشبینی کردهبودند که بیانگر اولین شکل اینچنینی از افت از سال ۱۶-۲۰۱۵ به این سو بود.
اگر بنگاههایی را کنار بگذاریم که بیش از دوسوم عایدی شاخص اساندپی ۵۰۰ را به خود اختصاص میدهد، رویه تغییر کردهاست. یک پژوهش درباره مدیران اجرایی بنگاههای بزرگ آمریکایی نشان میدهد که اعتماد پس از یک دهه پایین بودن در فصل سوم، اینبار رشد کردهاست. آخرین نظرسنجی از بنگاههای کوچکتر نشان میداد که خوشبینی افزایش پیدا کردهاست. سهم سهام به سویی میرود که مایکل ویلسون از بانک سرمایهگذاری مورگان استنلی آن را «فضایی گلدیلاکسی» مینامد.
بزرگترین بنگاههای آمریکایی این حرکت را راهبری میکنند. درآمد خالص اپل با رشدی ۱۱ درصدی به ۲۲.۲ میلیارد دلار رسید که دلیل آن تا حدی فروش بسیار خوب آیفون بود. یک کسبوکار ابری روبهرشد هم باعث شد که درآمد خالص مایکروسافت با رشدی ۳۸ درصدی به ۱۱.۶ میلیارد دلار برسد. حتی آمازونی که به رشد بیسود خود معروف است، با رشدی ۱۰ درصدی در درآمد خالص به ۳.۳ میلیارد دلار رسید. البته بد نیست بدانیم که شرکتهای بزرگ فنآوری تنها نیستند. از صنایعی که در زمینه امکانات اولیه فعالیت میکنند تا بانکها گویا باز هم در مسیر سوددهی قرار گرفتهاند. جیل کَسی از بانک آمریکا انتظار دارد که سودشان در سال جاری رشدی ۸ درصدی کند، و این در حالی است که آخرین تخمینها برای سال گذشته چیزی در حدود ۱ درصد بودند.
*دلیل روزگار خوب
چه اتفاقی افتاد؟ دلیل اول این است که ترسهایی که از رکود وجود داشت، محقق نشد. در ماه ابتدایی سال جدید صندوق بینالمللی پول پیشبینی میکرد که تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال ۲۰۲۰ رشدی ۲ درصدی خواهد داشت که سریعتر از حوزه یورو (۱.۳ درصد) یا ژاپن (۰.۷ درصد) است. شاخص کنونی فعالیت، که مجموعهای از ۳۷ معیار اقتصادی است که توسط بانک سرمایهگذاری گلدمن ساکس جمعآوری شده، در ماه ژانویه به شدت رشد کرده که این مسئله را میتوانیم در نمودار هم مشاهده کنیم. حتی بخش تولیدی، که فعالیت در آن از اواسط سال ۲۰۱۸ افت کردهبود، هم بهتر به نظر میرسد. مطالعهای که در اواسط بهمنماه منتشر شد نشان میدهد که پس از ماهها با اولین انبساط روبهرو بودهایم.
توافق تجاری آمریکا با چین که در ماه دسامبر اعلام شد، نقشی در این وقایع بازی میکند. بسیاری از مدیران میدانند که این توافق «مرحله اول» بینقص نیست. تعهد چین به خریداری ۲۰۰ میلیارد دلار محصولات کشاورزی و دیگر صادرات آمریکا در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به شدت غیرواقعگرایانه به نظر میرسد. اما این توافق نشان داد که دونالد ترامپ حاضر است از یک جنگ تجاری همهجانبه با رقیب آسیایی آمریکا حداقل برای زمان کنونی فاصله بگیرد.
معافیت مالیاتی شرکتی بسیار زیادی ترامپ همراه با نرخ بهره پایین، از عوامل خشنودی مدیران آمریکایی هستند. نبود افزایش دستمزد هم یکی دیگر از عوامل است.
با اینحال اقتصاد آمریکا با چالشهایی روبهرو است که میتوان از بین آنها به ضعف احتمالی مصرف خانوار آمریکا اشاره کرد. الن زنتنر از بانک مورگان استنلی اشاره کیکند که مصرف واقعی شخصی با نرخ سالانه ۱.۸ درصد در فصل چهارم ۲۰۱۹ رشد کرده که نسبت به ۳.۲ درصد فصل سوم، افتی را از خود نشان میدهد. محاسبات او نشان میدهد که رشد هزینه برای کالاهای غیربادوام در فصل آخر ۲۰۱۹ تنها ۰.۸ درصد رشد کرده که نسبت به ۳.۹ درصد فصل پیشش افتی قابل توجه داشته. هزینه بابت مواد غذایی و نوشیدنی افتی ۰.۵ درصدی در فصل چهارم ۲۰۱۹ داشته و این در حالی است که فصل پیشینش با رشدی ۵ درصدی به پایان رسید.
سودهایی که از سوی بانکهای بزرگ اعلام شدهاند به ما میگویند که مصرفکنندگان در حال حاضر در یک روحیه خرید قرار دارند. مدیران میتوانند اندکی آرام باشند. البته مدیران دورنگر میدانند که این حس آرامش تا ابد دوام نخواهد داشت.
*اکونومیست/ ترجمه آینده نگر