خطر خودآزاری در محیط کار

هاروارد بیزنس ریویو 

کندی وینز، استاد دانشگاه پنسیلوانیا، پژوهشگر و مشاور
محیط کار می تواند سلامتی انسان را به خطر بیندازد. مطالبات سختگیرانه، تغییراتی که پایانی برای آن وجود ندارد و سیاست های ناعادلانه تنها بعضی نکات آزاردهنده در محیط کار است. اما عوامل استرس زا در محیط کار همیشه به فرسودگی شغلی منجر نمی شود. براساس گزارش های رسمی، نزدیک به ۴۲ درصد از کارکنان شرکت ها از فرسودگی شغلی رنج می برند. وقتی این گزارش را خواندم به این فکر کردم که ۵۸ درصد دیگر چطور عوامل استرس زا در محیط کار را مدیریت می کنند؟ آن ها برای محافظت از خود و دچار نشدن به فرسودگی شغلی چه می کنند؟ چه چیزی را می توانیم از آن ها یاد بگیریم؟ 
برای رسیدن به پاسخ این پرسش ها با صدها نفر گفت وگو کردم. پلیس ها، پرستاران، پزشکان، صاحبان کسب و کار و معلم ها و دیگرانی که خود را به طور مداوم در نبرد با فرسودگی شغلی می دیدند. من از این افراد سه چیز مهم یاد گرفتم: نخست اینکه هر یک از ما به طور متفاوت از دیگری، توسط عوامل استرس زا تحریک می شویم. برداشت ما از عوامل استرس زا متفاوت است و نحوه واکنش ما در برابر عوامل استرس زا هم با یکدیگر متفاوت است. به عبارت ساده تر، بعضی از مردم نسبت به فرسودگی شغلی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند و بعضی دیگر، اینطور نیستند. و برای دیگرانی که به نظر من در خطر افتادن به دام خودشکنی اند، رفتارهایی وجود دارد که می تواند کمک کننده عمل کند و افراد را از این دام بیرون بکشد.
در مرحله نخست باید بدانید آیا شما در معرض فرسودگی شغلی قرار دارید؟ آیا کم می خوابید؟ تحریک پذیر شده اید و توانایی تمرکز خود را از دست داده اید؟ این ها بلاهایی است که فرسودگی شغلی بر سر شما می آورد. پس از این، بررسی کنید و ببینید به دام  خودآزاری در محیط کار افتاده اید یا خیر؟ کدام دام؟ برای رهایی از این دام ها مهارت های هوش هیجانی است که به شما کمک می کند. مهارت نخست خودآگاهی است که باعث می شود به روال معمول خود نگاهی دیگر بیندازید و پس از آن، مدیریت خود است که به شما کمک می کند رفتارهای سازنده را برای کمک به خود و دور شدن از عادت های مخرب در پیش بگیرید.
دام بیش از حد سازگار بودن
سازگاری بیش از اندازه در محیط کار به ظاهر خوب است اما تا زمانی که از حد نگذرد. این دام برای افرادی که به دنبال جلب نظر دیگران و برآورده کردن انتظارات آن ها هستند، لذت بخش است. برای اینکه بدانید سازگاری شما در محیط کار از چه جنسی است از خود بپرسید آیا من به خاطر رضایت دیگران است که به این سطح از سازگاری رسیده ام؟ اگر پاسخ شما مثبت است بدانید که ادامه این روند هزینه های سنگینی برای شما دارد. انعطاف پذیری در بعضی موارد عالی است، اما اگر به آسانی، آسایش خود را فدای رضایت دیگران کنید، این به یک مسئولیت تبدیل می شود. اگر عادت دارید به هر درخواستی پاسخ مثبت دهید تا دیگران را خوشحال کنید، تلاش کنید بیشتر «نه» بگویید و من می دانم که گفتن این  نکته، از انجام آن آسان تر است. با پروژه های کم خطر کار را شروع کنید و دراین باره که تمایلی به اضافه کاری ندارید، با مدیر خود به صراحت صحبت کنید.
دام کمال طلبی
«کمالگرایی دشمن پیشرفت است». این جمله وینستون چرچیل است. اکنون بدانید که کمال طلبی دشمن سلامتی هم هست. تعریف استانداردهای بالا برای موفق تلقی کردن خود بد نیست. مشکلات زمانی آغاز می شود که استانداردها به طور فزاینده از ما دورتر می شوند یا انتظارات زیادی را از خود تعریف می کنیم. ما زمانی در این تله می افتیم که باور کنیم اطرافیان ما به طور کامل بی عیب و نقصند و ما هم باید چنین باشیم. اگر در این دام افتاده اید از خود بپرسید چگونه می توانم کارها را بدون تحمل بار سنگین کامل بودن انجام دهم؟ تلاش کنید نسبت به خود مهربان و باگذشت عمل کنید. خودسرزنشی را فراموش کنید. این تنها باعث می شود احساس بدتری پیدا کنید.
دام سندرم متظاهر
بر عهده گرفتن یک نقش تازه، ترفیع گرفتن یا به دست آوردن یک پروژه تازه می تواند مجموعه ای از احساسات را در ما بر انگیزد که منجر به افتادن به دام سندرم تظاهر  می شود. وقتی خودمان را با دیگران مقایسه می کنیم، یا احساس می کنیم که کفایت ما به اندازه ای نبوده که در این جایگاه شغلی قرار بگیریم، بیشتر به خودمان فشار می آوریم. زمانی که این افکار با دام کمال گرایی ترکیب شود، به شکل گیری دام سندرم تظاهر می انجامد و پیامد خطرناک آن، کارِ بیش از اندازه است. رهایی از این دام با آغاز خودشناسی و صحبت با خود و درباره خود آغاز می شود. برای مبارزه با این دام و فاصله گرفتن از فرسودگی شغلی، خودانتقادی فلج کننده را با مهربانی با خود جایگزین کنید.
دام پیوند بیش از اندازه با کار
حتی افرادی که کار خود را دوست دارند، در معرض فرسودگی شغلی اند. این افراد در محیط کاری احساس سرگرمی و شادی را هم تجربه می کنند. این افراد به طور تدریجی وقت بیشتری به کار اختصاص می دهند و وقت کمتری به خانواده، ورزش و البته خواب. برای رهایی از این دام، باید ببینید آیا بیش از اندازه به خود فشار می آورید؟ تلاش کنید در زمان کار، حتی کاری که به آن علاقه دارید مرزهای خود را مشخص کنید تا از شادی های خارج از کار هم لذت ببرید.
دام «من نمی توانم کاری در این باره انجام دهم»
پژوهش ها در روان شناسی نشان می دهد افراد با دو روش با عوامل استرس زا کنار می آیند. نخست روش مسئله محور است که به ما کمک می کند با عوامل استرس زا که آن ها را در کنترل داریم، مقابله کنیم. این شامل بسیاری از کارهایی است که آن ها را با اشتیاق انجام می دهیم. زمانی که ما باور کنیم عوامل استرس زا در کنترل ما نیست، به روش احساس محوری رسیده ایم. زمانی که در فشار کار قرار گرفته ایم و مدت زمان انجام کارها رو به پایان است، با این شیوه با عوامل استرس زا برخورد می کنیم. افرادی که بیشتر به این روش برای کنار آمدن با عامل استرس اتکا می کنند، بیشتر در معرض فرسودگی شغلی اند. اگر در این دام گرفتار شده اید، باور خود را درباره جنبه هایی از واقعیت که قابل کنترل یا غیرقابل کنترل است به چالش بکشید. به موارد خاصی که باعث استرس می شوند فکر کنید و از خود بپرسید آیا این مهلت به اندازه ای که فکر می کنم برایم سخت است؟ قدرت کنترل خود را بر این عوامل بیشتر کنید، تا احساس فرسودگی کمتر به سراغ شما بیاید.
افتادن در هر یک از این دام ها، حتی در ایده آل ترین موقعیت های شغلی هم ممکن است. مطالعات نشان می دهد ذهن انسان برای کمک به ما در مقابله با استرس آگاه است با این حال، مشغله زندگی مانع از هوشیاری انسان در مقابل عوامل استرس زاست. به طور حتم سازمان ها باید برای رفع دلایل عمده فرسودگی شغلی تلاش کنند و صاحبان کسب وکار گلایه های کارکنان را گوش دهند. این مسئله در حل فرسودگی شغلی موثر است.