گذری بر تاریخچه و معرفی انجمن صنایع فرآورده های لبنی ایران
بمانجان ندیمی /آینده نگر
اگرچه پیش‌ازاین، برخی تشکلهای بزرگ و کوچک برای نمایندگی صنعت لبنیات تشکیل شده بود، اما این تشکیل انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران در خردادماه سال ۷۵ بود که به این مهم عینیت بخشید. انجمن صنایع فرآورده های لبنی ایران که ما در این گزارش به‌اختصار از آن به نام انجمن لبنی یاد خواهیم کرد، امروز قریب به ۶۰ عضو دارد که سهم عمده بازار (۸۵ درصد) لبنیات ایران را در اختیار دارد و به روز ترین تشکل صنعت لبنیات است.
همانطور که می دانید یک سازمان نمایندگی بخش خصوصی ازیک‌طرف نماینده اعضا است و از سوی دیگر از طرف دولت و نهادهای سیاستگذار وظایف تنظیمگری را در صنعت خود انجام می دهد. انجمن لبنی نیز در طول ۲۴ سالی که از زمان تأسیس آن میگذرد تلاش کرده است که هم در سمت اعضا و هم در سمت نهادهای سیاستگذار، اشتراک مساعی و همکاری و خدماتی را تعریف و اجرایی کند.
انجمن لبنی از حیث عضویت از سنگینی قابل‌توجهی برخوردار است. همانطور که اشاره شد بیش از ۸۵ درصد بازار صنعت لبنیات در اختیار اعضای انجمن است. ترکیب اعضای انجمن نیز از حیث محصولات لبنی جامعیت مناسبی دارد و همه تولیدکنندگان اقسام مختلف محصولات لبنی در این انجمن حضور و در هیئت‌مدیره انجمن کرسی دارند.
انجمن لبنی تلاش کرده برای اعضای خود خدماتی را تعریف و ارائه کند. به‌طور مثال از اهم برنامه های انجمن در سال جاری ارائه خدمات آموزشی به اعضا، حسب نیازهای صنعت و مدیران بنگاه هاست و از روزهای پایانی سال گذشته نیز با توجه به نیاز اعضا به مواد ضدعفونی‌کننده به دلیل شیوع ویروس کرونا، انجمن از طریق تعاونی خود تلاش کرده تا نیازهای اعضا را در تأمین مواد ضدعفونی کننده تأمین کند.
یکی از مهمترین حوزه هایی که انجمن لبنی در حوزه روابط با دولت پیش برده و موفقیت خوبی حاصل کرده در تأمین سبد حمایتی خانوار است. در سال های نخست تشکیل دولت یازدهم انجمن لبنی هماهنگکننده اصلی کارخانه های لبنی سراسر کشور برای تأمین اقلام لبنی سبد حمایتی خانوار بود و این نقش را کماکان در هر زمان که دولت نیاز به توزیع اقلام لبنی داشته حفظ کرده است.
یکی دیگر از اقدامات انجمن صنایع لبنی در سال گذشته برگزاری نخستین همایش صنعت لبنیات با عنوان «صنعت پیشرو، سلامت محور و فقرزدا» بود. همایشی که برای اولین بار کلیه ذینفعان این صنعت را زیر یک سقف گردآورد و کوشید با محتوای ارائه‌شده در این همایش مهم ترین موضوعات و مسائل صنعت را که در موضوع قیمتگذاری و کاهش سرانه مصرف لبنیات خلاصه می شود با ذینفعان درون صنعتی و ذینفعان دولتی به بحث و گفتوگو بگذارد.
انجمن لبنی در همه سال‌های گذشته تلاش کرده است تا تسهیل کننده رابطه اعضای خود با دولت و نهادهای سیاستگذار باشد و اصلی‌ترین موضوعی که در همه این سال ها در دستور کار انجمن لبنی در ارتباط با دولت بوده، مسئله دخالت دولت در قیمت گذاری محصولات لبنی بوده است. در مقطع سال‌های ۷۶ تا ۸۴ انجمن توانست موفقیت مهمی در این موضوع کسب کند و قیمت گذاری محصولات لبنی را بر عهده بگیرد. کارنامه انجمن نشان می دهد که در همه سال های مورد اشاره میانگین افزایش قیمت محصولات لبنی حدود ۹ درصد بوده و همواره کمتر از نرخ تورم اعلامی دولت در آن سال ها بوده است. بااین‌همه از سال ۸۴ و با طرح تثبیت قیمت ها دولت دوباره راسا وارد موضوع قیمت گذاری شد و این مسئله تا به امروز مهمترین مسئله صنعت لبنیات از یک‌سو و از سوی دیگر مهمترین دستور عمل انجمن لبنی به‌عنوان نماینده کارخانههای اصلی تولید لبنیات کشور بوده است.
خوشبختانه تبعات قیمت گذاری دستوری برای نهادهای مداخله گر آشکار شده و انجمن در تلاش است تا با رایزنی هایی که در سال های اخیر تشدید شده، در سال پیش رو گام های مؤثری برای حل این مشکل که گریبان گیر توسعه صنعت لبنیات شده، بردارد.
در ذیل به بخشی از اقدامات انجمن صنایع فرآورده های لبنی در سال‌های گذشته و نیز برنامههای در دست اقدام آن اشاره می شود:
*هماهنگی و همکاری با تشکل های ذینفع در صنعت همچون تشکلهای دامداری برای افزایش سرانه مصرف و تهیه برنامه جامع در ارتباط با فرهنگسازی سرانه مصرف
*تشکیل کمیته فنی به‌عنوان رکن تخصصی انجمن به‌عنوان مرجع اصلی در موضوعات تخصصی و فنی صنعت و محل رجوع اعضا در این دست موضوعات
*مشارکت با وزارت بهداشت از طریق کمیته فنی برای تهیه دستورالعمل های مرتبط با صنعت لبنیات و ابلاغ آن به کارخانه ها
*مشارکت در طرح بهبود کیفیت شیر خام و نظارت مستمر بر آن در هماهنگی با سازمان دامپزشکی کشور
*طراحی طرح نظارت بر محصولات سنتی عرضه شده در واحدهای صنفی باهدف سنجش سلامت این محصولات
*تلاش برای تأسیس «خانه شیر ایران» به‌عنوان تنها مرجع سیاستگذاری زنجیره شیر کشور
*تلاش برای تغییر و اصلاح ساختار سنتی عرضه کالاهای لبنی به نظام الکترونیک یکپارچه
*تلاش برای تغییر نظام قیمتگذاری کاست پلاست فعلی به نظام عرضه و تقاضا
*سرمایه گذاری بر روی فرهنگسازی مصرف شیر باهدف کمی ۱۶۵ کیلوگرم در سال
*توسعه صادرات محصولات لبنی تا سقف ۴۰ درصد محصولات صنعت غذایی کشور
*رشد ارزش شیر خام و فرآورده های لبنی از طریق توسعه تولید تا سقف ۵ درصد جی دی پی کشور.
