کدام شرکت ها تسهیلات گرفته اند؟

اکوسیستم استارت آپی ایران کمتر از یک دهه سابقه دارد با این حال، این شیوه راه اندازی کسب وکار مورد استقبال دولت ها و جوانان قرار گرفته است. براساس آماری که مرضیه شاوردی، مدیر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی اعلام کرده، «امروز در حدود ۷ هزار استارت‌آپ در ایران فعال هستند که بعد از تجاری‌سازی محصول خود به جرگه شرکت‌های دانش بنیان می‌پیوندند».
نکته مهم در این بین، صادرات شرکت های دانش بنیان و استارت آپی است. به گفته  مدیر توانمندسازی صندوق نوآری و شکوفایی شرکت های دانش بنیان ایرانی در سال گذشته میلادی صادرات خود را توسعه داده اند و حجم صادرات تنها ۴۵۰ شرکت دانش بنیان صادراتی به یک میلیارد دلار رسیده است.
هم چنین به گفته شاوردی «در حال حاضر نزدیک به ۶ هزار شرکت دانش بنیان داریم که صندوق نوآوری و شکوفایی وظیفه تامین مالی آنها را طبق قانون بر عهده دارد».
تامین مالی شرکت های دانش بنیان و تسهیلات دهی این شرکت ها مورد نقد فعالان اکوسیستم استارت آپی است. چهار روز پیش، فعالان اکوسیستم استارت آپی و دانش بنیان در فضای مجازی با انتقاد از عملکرد صندوق نوآوری و شکوفایی در اعطای تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپها، خواستار اعلام اسامی شرکت‌های دریافت کننده وام از سوی این صندوق شده‌اند. خبرگزاری مهر نوشت موج انتقادات به اقدامات تسهیل گرانه صندوق نوآوری و شکوفایی که قرار بود معطوف به شرکت‌های دانش بنیان باشد به این دلیل است که این حمایت‌ها هم اکنون شامل استارت آپهای بزرگی می‌شود که دیگر استارت آپ نیستند و با سودآوری بالا به کار تجارت مشغولند.
مطالبه اعلام فهرست وام گیرندگان در حالی در شبکه‌های اجتماعی از سوی فعالان این بخش اعلام شده که علی وحدت رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی به تازگی گفته است که نزدیک سه سالی که در این صندوق مشغول به کار بوده، نزدیک ۱۳ هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های استارت‌آپی بزرگ که مجوز دانش بنیانی داشته‌اند قرار گرفته اما این استارت‌آپ‌ها علاقه‌ای به عنوان شدن نامشان به عنوان تسهیلات‌گیرنده ندارند.
فرشاد وکیل زاده دبیر اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی نیز در این باره در توئیتر نوشت: «به عنوان یک فعال صنفی خواهان شفافیت کامل در مورد ۱۲ هزار میلیارد تسهیلات اعطا شده، مبلغ و نرخ تسهیلات، مدت زمان استراحت و تقسیط آن هستم. آیا صرفاً حلقه نزدیکان از رانت احتمالی برخوردار شده‌اند؟ و آیا این رانت‌ها منجر به تشدید انحصار اکوسیستم نمی‌شود؟»
در این راستا رئیس هیأت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران نیز در نامه‌ای به علی وحدت رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی خواستار اعلام اسامی شرکت‌های استارت‌آپی دریافت کننده وام شد.
در این نامه با اشاره به انتشار اخباری مبنی بر اعطای وام ۵۰ میلیارد تومانی به شرکت‌های استارت‌آپی و عدم تمایل برخی از این شرکت‌ها به انتشار نامشان، آمده است که «این موضوع به ابهام قابل تأمل در میان فعالان کسب و کار تبدیل شده و متعاقب آن بحث‌های متعددی نیز در خصوص هویت دریافت‌کنندگان وام و دلیل اتخاذ این رویکرد شکل گرفته که عمدتاً بی پاسخ مانده‌اند».
همچنین در این نامه خطاب به علی وحدت تاکید شده که «قابل توجه بودن حجم ریالی وام‌های اعطایی در دوران تصدی جنابعالی که بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان اعلام شده از یک سو موجب خوشحالی اکوسیستم استارت‌آپی به دلیل حمایت‌های صورت گرفته، می‌شود اما از سوی دیگر نگرانی‌هایی را در خصوص نحوه توزیع و میزان اثربخشی آن به وجود آورده است».
سیاوش ملکی فر معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرده است که «تمامی استارت آپ های بزرگ که تاییدیه دانش بنیان را گرفته‌اند، مشمول دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری هستند. شرکت‌هایی مانند دیجی کالا، اسنپ و تپسی و در کل همه گل درشتهای استارت آپی که حدود ۱۰ شرکت در کشور هستند، از ما وام گرفتند. استارت‌آپ‌های بزرگ و شرکت‌های دانش بنیان در لیست ۶ هزار تایی معاونت علمی قرار دارند و می‌توانند تا سقف ۵۰ میلیارد تومان از صندوق نوآوری تسهیلات دریافت کنند.»