کارگرانِ ضروری

اکونومیست

 زندگی هیچ‌وقت برای مهاجران کشورهای حاشیه خلیج فارس آسان نبوده‌است. آن‌ها تقریبا نیمی از جمعیت این منطقه را تشکیل می‌دهند و حضورشان برای اقتصاد، ضروری است. در واقع اگر آن‌ها نباشند، چرخ اقتصاد هم نمی‌چرخد. با این حال، مردم بومی به این کارگران خود احترام کافی نمی‌گذارند و به درستی به ارزش آن‏ها پی نبرده‌اند. اکثر این کارگران مهاجر، از کشورهای فقیرنشینی مثل هند، پاکستان و نپال به کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌روند. آن‌ها ساعت‌های طولانیِ کاری را برای دستمزدهایی تحمل می‌کنند که نسبت به دستمزدهای داخل کشور خودشان بالاتر است اما با هر استاندارد دیگری در هر نقطه دیگری از جهان، پایین محسوب می‌شود. برخی از آن‌ها از کودکان کویتی پرستاری می‌کنند، برخی هم از سالمندان سعودی مراقبت می‌کنند. عده‌ای از آن‌ها هم آسمان‌خراش‌های دوبی را می‌سازند. وقتی هم کارشان تمام می‌شود به خوابگاه‌هایی می‌روند که فقط افرادی همانند خودشان را در آن خوابگاه‌ها می‌بینند. فرقی نمی‌کند دو ماه باشد به کشورهای حاشیه خلیج فارس رفته باشند یا دو دهه باشد که در آن خدمت‌رسانی می‌کنند، به هر حال به چشم کارگران «موقتی» دیده می‌شوند. به همین دلیل است که هیچ‌وقت قرارداد کاری و اجتماعی ندارند و از هیچ حق‌وحقوقی برخوردار نیستند. اکثر شهروندان هم به چشم خدمتکار به آن‌ها نگاه می‌کنند. دلیلش هم مشخص است، آن‌ها از طبقه پایینی هستند.
شیوع کووید ۱۹ شرایط را برای این کارگران سخت‌تر هم کرده‌است. به احتمال زیاد تعداد زیادی از آن‌ها به این ویروس مبتلا شده‌اند. حالا که کسب‌وکارها تعطیل شده‌اند، این افراد هم چیزی برای امرار معاش پیدا نمی‌کنند. بسیاری از آن‌ها حتی نمی‌توانند به خانه‌هایشان بازگردند چرا که حتی نمی‌توانند هزینه سفر خود را تامین کنند. برخی از آن‌ها این روزها بزرگ‌ترین دغدغه‌شان این است که بتوانند لقمه نانی برای خوردن و سیر کردن شکم‌شان پیدا کنند. دولت‌ها باید بهتر از آن‌ها مراقبت کنند. این مسئله فقط انسانی نیست، بلکه کاربردی هم به شمار می‌آید. اگر دولت‌ها توجه بیشتری به این افراد نشان دهند، به مرور متوجه می‌شوند که می‌توانند با کمک همین افراد، دوره کرونایی را بهتر سپری کنند و اقتصادشان را هم به مرور بهبود ببخشند. 
*ویروس تعصب 
این پاندمی تاکنون ‏بیش از آن‌که با خودش مدارا، خیرخواهی و سخاوتمندی آورده باشد، نوعی خودخواهی، تعصب و بدخواهی به همراه آورده است. یکی از نمایندگان در کویت درخواست کرده کشور از کارگرانِ مهاجر غیرقانونی پاکسازی شود. یکی از بازیگران معروف کویتی هم گفته این کارگران را به صحرا ببریم و آنجا رهایشان کنیم. ویدیویی از مردی در بحرین منتشر شده که در آن از شیوه برخورد با مهاجران در برابر شهروندان بومی گلایه می‌کند. نکته مهم این است که نیمی از پرستاران بحرین از خارج می‌آیند. در برخی از بیمارستان‌ها، این پرستاران خارجی هستند که در خط مقدم با این ویروس مبارزه می‌کنند. 
تبعیض به اندازه کافی بد است. اما خوابگاه‌ها به محیط‌های دربسته‌ای برای شیوع کووید ۱۹ تبدیل شده‌اند و شرایط را بدتر هم کرده‌اند. در هر اتاقی چهار نفر یا حتی بیشتر در کنار هم زندگی می‌کنند و به این ترتیب فاصله اجتماعی در میان این افراد اصلا معنایی ندارد. در قطر، یک مورد عفونت در این خوابگاه‌ها به سرعت به صدها مورد تبدیل شد. سنگاپور فرسنگ‌ها با خلیج فارس فاصله دارد و در آن کارگران مهاجر وضعیت بهتری دارند. اما در همین کشور هم که تصور می‌شد شیوع ویروس را در کنترل خود دارد، ناگهان ویروس وارد خوابگاه‌های کارگران مهاجر شد و اکنون غیر قابل مهار شده‌است. حالا شیوع ویروس کرونا همینطور در حال افزایش است. 
غفلت از کارگران مهاجر می‌تواند به شهروندان هم آسیب برساند. شیوع ویروس در خوابگاه‌ها یک نمونه خوب است که نشان می‌دهد وضعیت به چه صورتی است. برخی کشورها در این زمینه همکاری می‌کنند اما برخی از کشورها مثل هند به قدری گرفتاری دارند که حاضر نیستند در این زمینه به درستی همکاری کنند. در نتیجه شرایط رفته‌رفته بدتر می‌شود. 
دولت‌هایی که در حاشیه خلیج فارس قرار دارند این روزها تلاش می‌کنند اقداماتی داشته باشند برای ریشه‌کن کردن ویروس در مناطقی که کارگران مهاجر زندگی می‌کنند. برخی از آن‌ها هم برنامه‌هایی برای رصد وضعیت و تست و آزمایش دارند. خانه‌های موقت هم برنامه‌ای است که برای فاصله‌گذاری اجتماعی انجام می‌شود. عربستان سعودی برخی از مهاجرانی را که به جرم‌های مختلف زندانی کرده بود، این روزها آزاد کرده تا در زندان‌ها به شیوع بیشتر این ویروس دامن نزنند. امارات متحده عربی هم در حال نوسازی برخی از مناطقی است که مهاجران در آن‌ها اقامت دارند. 
همه این اتفاقات خوب است اما هنوز نیاز به اقدامات بیشتر و بهتر و گسترده‌تری نیاز است. برخی از مهاجران هنوز در شرایطی بد مشغول به کار هستند. برخی از آن‌ها در حال ساخت استادیوم ورزشی برای جام جهانی سال ۲۰۲۲ هستند. اکثر آن‌ها هم خودشان مسئول جان و امنیت جانی خودشان هستند. این در حالی است که آن‌ها به کسی نیاز دارند که مراقب حالشان باشد. با این شرایط، پیشرفت بعید به نظر می‌رسد. 
*ترجمه نسیم بنایی/ آینده نگر/ منبع اصلی: اکونومیست