غلبه حاشیه بر متن در واردات واکسن کرونا

علی شریعتی، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران/آینده نگر

نزدیک به دوسال از همه گیری کرونا می گذرد. پیش از همه، تعطیلی و خانه نشینی مردم کسب وکارها را متضرر کرد بنابراین می توان بنگاه های اقتصادی را از نخستین آسیب دیدگان همه گیری این بیماری دانست. بخش خصوصی در همان ماه های نخست اعلام رسمی ورود کرونا به کشور، توانست با راه اندازی پویش نفس علاوه بر حمایت از کسب وکارها، در مسیر کمک به کادردرمان هم گام هایی بردارد. پویش نفس تجربه ای بود که نشان داد بخش خصوصی می تواند در شرایط بحرانی مثل همه گیری کرونا به کار آید و در عمل به مسئولیت اجتماعی خود، به نفع مردم به میدان بیاد. بعضی تجربه ها در پویش نفس بی بدیل است که خرید تجهیزات با قیمت بسیار کمتر و سریع تر از دولت را می توان از جمله آن به شمار آورد. بخش خصوصی در پویش نفس با نظارت هلال احمر  و دیگر سازمان های مسئول عملکرد خوبی از خود ثبت کرد.
اکنون با گذشت بیش از یک سال از همه گیری کرونا، مسئله واکسن به اولویت جوامع مختلف در مقابله با این بیماری تبدیل شده است. امروز هم، مثل اسفندماه سال ۹۸، بخش خصوصی نسبت به جامعه احساس مسئولیت کرده و تلاش می کند در مسیر تهیه واکسن کمک کند. باتوجه به فرصتی که در جهان به دلیل عدم توان بعضی کشورها در دریافت واکسن های سفارش داده شده فراهم شد، بخش خصوصی پیشنهاد کرد برای تسریع واکسیناسیون، واکسن تهیه کند. سرعت واکسیناسیون در ایران به دلایلی از جمله محدودیت های ناشی از تحریم و عدم مشارکت ایران در فرایند آزمایش واکسن دیگر کشورها،  مشابه آنچه امارات و ترکیه انجام دادند، نسبت به دیگر کشورها کندتر است. باتوجه به این، ضروری است که بخش خصوصی که از دولت چابک تر است، به میدان بیاد.
امروز بحث درگذشت بیش از ۵۰۰ نفر از هموطنانمان در روز مطرح است. تهیه واکسن کرونا توسط بخش خصوصی می تواند از عمق بحران بکاهد و در ایجاد جو روانی مثبت در جامعه هم موثر است. فراموش نکنیم که بنگاه ها از نخستین آسیب دیدگان کرونا بودند. همه گیری این بیماری هزینه های تولید را افزایش داد، کمیت و کیفیت تولید و بهره وری را کاهش داد و هزینه های بسیاری را به بنگاه ها تحمیل کرد. نیروی انسانی ارزشمندترین دارایی یک بنگاه اقتصادی است و حفظ سلامت آن ضروری است. این دارایی ارزشمند باید مورد حمایت و حفاظت قرار بگیرد. خوشبختانه بزرگان بخش خصوصی این اهمیت را درک کرده و پس از فرصت پیش آمده در فضای بین المللی برای خرید سریع واکسن برای ایران، در هماهنگی با ستاد ملی کرونا این تصمیم را اعلام کردند. با وجود تلاش فعالان بخش خصوصی برای عمل به مسئولیت اجتماعی خود که به نفع مردم است، بعضی شروع به بدگویی کردند و حرکت بخش خصوصی را زیر سوال می برند. به نظر می رسد بیشتر منتقدان این حرکت اتاق بازرگانی در بخش خصوصی، از شکست خوردگان انتخابات گذشته اتاق بازرگانی اند که به جای همراهی وهمکاری در این شرایط سخت، به بدگویی مشغول شده اند.
مسئله دیگر در مسیر انجام مسئولیت اجتماعی بخش خصوصی، مانع تراشی بعضی دوستان در دستگاه های متولی بهداشت و سلامت کشور است. متاسفانه در بعضی دستگاه ها به جای تمرکز بر حل و فصل مشکلات کشور، مسئولان به آینده شغلی خود فکر می کنند و  با نقد هر آنچه در این دولت انجام شده، به دنبال یافتن جایگاهی در دولت های بعدی اند. همین به ناهماهنگی در بدنه دولت دامن زده است و این ناهماهنگی به مانعی برای بخش خصوصی در جریان واردات واکسن تبدیل شده است.  بحث های پوپولیستی که ناشی از همین ناهماهنگی هاست، اصل ماجرا را برای بعضی به حاشیه برده است. این درحالی است که در فرایند تهیه واکسن و مدیریت بحران کرونا، زمان مسئله ای اساسی است و تلف کردن آن کار را برای خریداران دشوار می کند.
متاسفانه می بینیم که بعضی مسئولان در وزارت بهداشت، نظر شخصی خود را در فضای مجازی مطرح می کنند. این درحالی است که آن ها به عنوان مقام و مسئول، نباید از نظر شخصی بلکه باید براساس تصمیم های هماهنگ شده با مسئولان بالادستی درباره مسائل اظهار نظر کنند. این اوج ناهماهنگی است و زیان آن متوجه مردم خسته است که طی ماه های گذشته، داغدار عزیزان ونزدیکان خود شده اند. بخش خصوصی برای حمایت از مردم و کارگران، آماده شده تا با هزینه خود، بدون دریافت ارز ترجیحی بلکه استفاده از ارز صادرکنندگان، و با پذیرش ریسک کار، واکسن وارد کند.  دولت دستی که از سوی بخش خصوصی برای کمک دراز شده را با ناهماهنگی پس می زند. شرکت هایی وارد کارزار واردات واکسن شده اند که سال هاست نیاز جامعه ایران به واکسن های مختلف را تامین کرده اند. این شرکت ها سابقه ای طولانی در این کار دارند و رفتار مسئولان دولتی با این شرکت ها، تناسبی با کارنامه مثبت این شرکتها ندارد. در این بین، راهکار موثر ایجاد واحدی با اختیار تام از سوی رییس جمهور و ستاد ملی کروناست تا با در نظر گرفتن همه مقررات و قوانین، از فرصت حضور بخش خصوصی به نفع جامعه استفاده کند. برای واکسن به فرماندهی واحد و ویژه نیاز دارد که از همه ظرفیت های کشور برای تهیه استفاده کند، نه اینکه ظرفیت بخش خصوصی را نادیده بگیرد و با سنگ اندازی، نه به نفع مردم و نه حتی به نفع واکسن تولید داخل عمل کند.