سعودی آرامکو مقابل سرمایه‌گذاران
اکونومیست
جلسه گزارش درآمدهای سعودی آرامکو که تقریبا نیم ساعت به طول انجامید، تقریبا دلسردکننده بود. سودآورترین کمپانی جهان تقریبا هیچ تصویری از هزینه سرمایه‌های خود ارائه نداد. رئیس مالی این کمپانی، خالد الدباغ، به شکلی بسیار مرموز اعلام کرد که سود سهام‌ها باید به شکلی باشد که «بتوان از عهده آن برآمد.» او اعلام نکرد که سهام‌های این کمپانی در چه زمان و مکانی لیست خواهند شد. البته نباید از حق بگذریم. این جلسه اولین جلسه از نوع خود برای این غول صنعت نفت بود و زمانی که در روزهای پایانی مردادماه این جلسه برگزار شد، نقاطی از بحث هم روشن شدند. روند تکاملی این بنگاه به حاضران معرفی شد و نیروهایی که در این بنگاه مشغول هستند هم شناسایی شدند.
کمپانی‌های ملی نفت با آینده‌ای غبارآلود روبه‌رو هستند. خروجی نفت شیل آمریکا در حال رونق گرفتن است و تقاضای بلندمدت برای سوخت‌های فسیلی نامطمئن‌تر به نظر می‌رسد زیرا نگرانی‌های مربوط به تغییرات اقلیمی شدت پیدا کرده‌اند. با این حال، آرامکو از موقعیت خاص خود لذت می‌برد، و این مسئله را نتایج اقتصادی نیمه اول سال میلادی این بنگاه نشان می‌دهد. این کمپانی به طور میانگین روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت خام تولید کرده و در کنار آن چیزی در حدود سه میلیون معادلِ بشکه نفت، از گاز طبیعی استخراج کرده‌است. با توجه به نمودار درآمد خالص ۴۶.۹ میلیارد دلاری این شرکت سایه‌ای عظیم روی مجموع پنج رقیب اصلی‌اش یعنی اکسون‌موبیل، شل، شورون، بریتیش پترولیوم و توتال، انداخته‌است.
این اعداد جزئیاتی تازه از چهره قدرتمند آرامکو ترسیم می‌کنند و شانس فروختن سهام به قیمت بالا را برای این کمپانی بسیار بالا می‌برند. اوراق ۱۲ میلیارد دلاری با موفقیت صادر شدند و آرامکو توانست پنج درصد از سهامش را لیست کند. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که یک پیشنهاد عمومی اولیه ارزش این کمپانی را بیش از دو تریلیون دلار اعلام کرده‌است و ۱۰۰ میلیارد دلار دیگر هم قرار است در بخش‌های دیگر سرمایه‌گذاری کند. این سرمایه‌گذاری‌ها احتمالا سال دیگر خود را نشان بدهند.
نشستن سر میز معامله
جلسه گزارش درآمد در همین نقطه وارد می‌شود. این جلسه بیش از این‌که برنامه‌ای باشد برای تبادل اطلاعات به جلسه‌ای معذب تبدیل شده‌بود که البته قرار بود سرمایه‌گذاران را با فضای آرامکو و بالعکس آشنا کند. الدباغ تصویری از قدرت کنونی این بنگاه و برنامه‌های توسعه آینده ارائه داد. این بنگاه قرار است که بازوی تجاری خود را توسعه دهد و هم تقاضای نفت خام خود را حفظ کند و هم منابع درآمدش را متنوع‌تر کند. برای مثال وارد صنایع پتروشیمیایی هم بشود. ماه مارس بود که آرامکو اعلام کرد قصد دارد ۷۰ درصد از سهام سابک، غول پتروشیمیایی این کشور، را به ارزش ۶۹ میلیارد دلار از صندوق سرمایه‌گذاری عمومی سعودی خریداری کند. گروه صنعتی رلاینس هند در روز ۱۲ آگوست اعلام کرد که آرامکو حاضر است ۱۵ میلیارد دلار برای سهمی ۲۰ درصدی از کسب‌وکار این گروه در زمینه پتروشیمی و پالایشگاه پرداخت کند. آرامکو قرار است روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام به رلاینس بدهد و آن‌ها را به مشتری طولانی‌مدت خود تبدیل کند. این کمپانی همچنین قراردادهایی در چین، مالزی و کره جنوبی بسته‌است.
سعودی آرامکو برنامه‌های مختلف دیگری در صنایع پایین‌دستی دارد که البته احتمالا چند سالی تا تکمیل شدن زمان لازم دارند. این کمپانی به اطمینان «۹۹.۹» درصدی خود افتخار می‌کند، اما شرایط ناآرام خاورمیانه این اطمینان را خدشه‌دار کرده‌است. کشیدن خطوط لوله به سمت دریای سرخ هم تا حد بسیار کمی می‌تواند این مشکلات را حل کند. به هر صورت این کمپانی سعودی عطشی بسیار زیاد برای درآمد دارد.
مهم‌ترین مسئله که نباید فراموش کرد این است که قیمت نفت در حال پایین آمدن است. درآمد خالص آرامکو در نیمه سال ۲۰۱۹ نسبت به دوره مشابه در سال ۲۰۱۸، با افتی ۱۲ درصدی روبه‌رو بود که دلیل اصلی آن هم همین مسئله است. به منظور کنترل قیمت، آرامکو در همکاری با اُپک تولید خود را ۷ درصد کاهش داده‌است. البته اگر ترس از رکود در اقتصاد جهانی بازار نفت را هم تحت فشار قرار دهد، شاید باز هم لیست شدن سهام آرامکو به تعویق بیفتد.
*آینده نگر/ترجمه: نسیم بنایی
