دهه غران

ترجمه: نسیم بنایی، آینده نگر/ اکونومیست

 یک دهه گذشته به گونه‌ای بود که اغلب افراد به‌ویژه برخی از اقتصاددان‌های بیچاره را درگیر می‌کرد و باعث می‌شد کاملا با نوآوری و پیشرفت‌های فناوری سرگرم شوند. البته پیشرفت‌هایی نظیر تولید گوشی‌های تلفن همراه هوشمند و اوج گرفتن شبکه‌های اجتماعی به آن شکلی نبود که وضعیتی خیره‌کننده از نگاه اقتصاددان‌های جدی، ایجاد کند. عواقب آن‌ها به قدری زیاد بود که تحلیل‌گران، حضور آن‌ها را پیشرفت تلقی نمی‌کردند. برخی دیگر از تکنولوژی‌ها مثل ماشین‌های بدون راننده هم کاملا تخیلی به نظر می‌آمدند و غیر کاربردی. به همین دلیل کاملا خام بودند و نمی‌شد از آن‌ها بهره گرفت. برخی هم می‌گفتند جهان دیگر کم آورده و ایده جدیدی برای ارائه کردن ندارد.
اما این روزها شرایط به کلی تغییر کرده‌است. خورشید خوشبینی طلوع کرده‌است. سرعت ساخت واکسن کرونا نشان داد که می‌توان به این دنیا امیدوار بود. شرایطی که با کرونا ایجاد شد و اتفاقاتی که رخ داد تا واکسن کشف و توزیع شد، روی هم رفته، وضعیتی را ایجاد کرد که برای مردم امیدبخش بود. حالا همه فکر می‌کنند عصر جدیدی در حال شکوفایی است. عصری که قرار است در آن پیشرفت را تجربه کنیم. البته دهه ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ هم هرچند مملو از شکست‌های بشری بود، باز هم اتفاقات خوشبین‌کننده‌ای در خود داشت. مثلا پیشرفت‌های زیادی در رابطه با درمان بیماری سرطان حاصل شد. اکنون این امید وجود دارد که عصر جدیدی برای نوآوری‌های بشری آغاز شود. اگر دولت‌ها هم به بهبود وضعیت فناوری‌ها کمک کنند، می‌توان به آینده روشن در یک دهه پیش رو، امید داشت.
در تاریخ سرمایه‌داری، توسعه آنی و با سرعت فناوری، به یک هنجار همیشگی تبدیل شده‌است. قرن هجدهم با خودش انقلاب صنعتی را به ارمغان آورد. در قرن نوزدهم هم شاهد ظهور برق و راه‌آهن بود. در قرن بیستم، هواپیماها و داروهای مدرن به امری عادی تبدیل شدند. البته در فاصله سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۹ پیشرفت صرفا در قالب رشد اقتصادی بررسی می‌شد و در آن زمان می‌گفتند رشد اقتصادی کاهش پیدا کرده‌است. بعد از سال ۲۰۰۰ دوباره رشد اقتصادی در مسیر صعودی قرار گرفت.
 سه دلیل برای خوشبینی
اکنون سه دلیل وجود دارد که با تکیه بر آن‌ها می‌توان گفت عصر جدیدی آغاز شده و عصر پیشین به کلی سپری شده‌است. نخستین دلیل اینکه اخیرا به لطف تحولاتی که در گذشته صورت گرفته، سریع‌تر می‌توان برخی موارد را کشف کرد. علمی که اکنون بشر به دست آورده به او کمک می‌کند در حیطه مسائل پزشکی سریع‌تر پیشرفت کند. برای مثال همین حالا در مورد کرونا، علمی که از پیش در اختیار دانشمندان بود به آن‌ها کمک کرد زودتر به واکسن کرونا دست پیدا کنند. این روزها بشر بیش از پیش این توانایی را دارد که از هوش مصنوعی در جهت منافع خودش بهره بگیرد. همه‌چیز در راستای خواست و میل بشر پیش می‌رود. تصور کنید که انسان‌های امروزی حتی می‌توانند ظاهر پروتئین‌ها را ببینند. شکل آن‌ها را می‌دانند. طبیعی است که هیچ چیزی در مورد آن‌ها ناشناخته باقی نمی‌ماند. حتی دولت‌ها هم به پیشرفت علم ایمان آورده‌اند. آن‌ها می‌دانند که این تکنولوژی می‌تواند کمک کند مثلا برنامه‌هایشان در حوزه تغییرات اقلیمی، اثربخش باشد. حتی چین هم به واسطه همین علم، وعده‌هایی برای آینده سبز داده‌است و قرار شده تا سال ۲۰۶۰ به سمت عاری از کربن شدن پیش برود.
دومین دلیل برای خوشبینی نسبت به آینده، سرمایه‌گذاری‌های کلان است. این روزها بیش از هر زمانی در حوزه فناوری سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد. برای مثال نگاهی به سرمایه‌گذاری در آمریکا در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که عمده سرمایه‌گذاری‌ها روانه همین شرکت‌های فناوری شده‌است. کمتر کسی به دنبال ساختمان‌سازی یا امور مربوط به زیرساخت‌هاست. همه می‌خواهند در عرصه تکنولوژی قدم بردارند. دولت‌ها هم راغب شده‌اند پول بیشتری به دانشمندان بدهند تا پیشرفت حاصل شود. اشتیاقی که سرمایه‌گذاران در حوزه فناوری دارند در کمتر عرصه‌ای مشاهده شده بود. این امر ما را به آینده خوشبین می‌کند.
سومین موردی که ما را نسبت به آینده خوشبین می‌کند این است که انسان‌های امروزی بیش از هر زمانی از تکنولوژی‌ها استقبال می‌کنند. این روزها حتی کارگران هم از ویدیوکنفرانس بهره می‌گیرند. همه به نوعی با فناوری‌های روز دنیا دوست شده‌اند. همه‌گیری کرونا هم باعث شد مردم تمایل بیشتری به بهره گرفتن از این فناوری‌ها نشان بدهند. در واقع همه‌گیری، این روند را تسریع کرد.
بخش خصوصی از همه این تحولات آگاه است و می‌داند که می‌توان به آینده خوشبین بود. کافی است دولت‌ها هم کمی حمایت کنند تا این دوره بحرانی کرونا سپری شود و شاهد دهه‌ای غران باشیم. سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ می‌تواند سال‌های شکوفایی باشد اگر سیاست‌های درستی در پیش گرفته شود.