خودروی ایرانی برای آزمایش به اسپانیا و هنگ کنگ رفته است

 سخنگوی گمرک اعلام کرده در سال گذشته حدود ۱۳۰۰ دستگاه خودرو به ارزش پنج میلیون و ۷۲۲ هزار و هفت دلار به ۹ کشور صادر شده است. در بین این کشورها نام اسپانیا، چین، هنگ کنگ و تایوان هم دیده می شود. علاوه بر این اعلام شده ایران به عراق، سوریه و آذربایجان و ترکیه هم خودرو صادر کرده است. صادرات خودروی ساخت ایران که مصرف کننده داخلی از کیفیت آن رضایت ندارد، در شرایطی که بازار خودروی ایران هم مشوش و حباب زده است، برای افکار عمومی پرسش هایی را ایجاد کرده است. از جمله اینکه چرا در شرایط التهاب بازار این تعداد خودرو صادر شده و چطور خودروی بی کیفیت ایرانی صادر می شود؟
در بعضی مواقع، انتشار بعضی آمار بدون شرح درست آنچه رخ داده، افراد را به خطا می اندازد. در وهله نخست باید گفت با وجود شرایط دشوار تحریم، شرکت های خودروساز ایرانی محصولات خود را به عراق و سوریه و آذربایجان صادر کرده اند. خودروی ایرانی در این کشورها بازار دارد و رقابت پذیر است. اشاره به این واقعیت، به معنای تایید فناوری یا کیفیت خودروی ایرانی نیست اما نمی توان انکار کرد که مصرف کننده در بازار این کشورها، که حتی خودروهای آمریکایی و اروپایی هم به آن وارد می شود، با در نظر گرفتن مجموع شرایط، خودروی ایرانی را می خرد و استفاده می کند. صادرات خودروی ایرانی در سال های اخیر به دلیل دشواری تبادلات مالی به کشورهایی مثل آذربایجان و عراق کاهش یافته است اما در سال های گذشته، به ویژه در بازار عراق فرصت های خوبی داشتیم و از آن استفاده می کردیم. به هرحال خودروی ایرانی در این بازارها خواهان دارد. غیر از محصولات قدیمی، محصولات جدید خوبی در خودروسازی های ایران در مرحله طراحی و تولید است که فرصت صادرات آن به کشورهایی مثل عراق و آذربایجان وجود دارد.  غیر از خودرو ایران امکان صادرات قطعات به هم کشورها را دارد. در این زمینه در سطح بین المللی توانمندیم و فشار تحریم هاست که صادرات ما در چند سال گذشته را محدود کرده است.  
نام اسپانیا و هنگ کنگ هم در خبر گمرک آمده است.
تا جایی که من اطلاع دارم شرکت های خودروساز ایرانی تاکنون به اسپانیا، هنگ کنگ  و تایوان خودرویی برای فروش در بازار صادر نکرده اند.  در دو سال اخیر در مجموعه های خودروسازی ایران تلاش هایی برای طراحی خودرو آغاز شده است. زمانی که یک مجموعه خودروساز می خواهد در همکاری با شرکت های خارجی خودروی جدیدی را طراحی یا خودروهای قدیمی را به روز کند، باید نمونه هایی را برای آزمایش به کشور دیگری بفرستد. از آنجایی که این نمونه ها به کشور باز نمی گردد، در آمار گمرک به عنوان کالای صادراتی در نظر گرفته شده است. برای طراحی یک خودرو بیش از ۴۰ تا ۵۰ دستگاه برای آزمایش نیاز است چراکه خودرو از جنبه های مختلف بررسی می شود. به نظر می رسد آمار صادرات خودرو به هنگ کنگ و اسپانیا بیشتر برای آزمایش و بررسی بوده است. نکته مهم اینکه لزوما یک خودروی کامل برای آزمایش ارسال نمی شود بلکه قطعاتی از خودرو ممکن است برای بررسی یک شرکت چینی به کشور ثالث فرستاده شود.
یک نکته دیگر صادرات خودرو به کشورهای دیگر در شرایط التهاب بازار داخل است.
ما سال گذشته ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کردیم و ۱۳۰۰ دستگاه در این بین، رقم ناچیزی است. به نظر من بیش از ۱۱۰۰ دستگاه از این تعداد هم به عراق و آذربایجان و برای مصرف صادر شده است. درباره کشورهای دیگر، احتمال آزمایش را مطرح کردم اما اطلاع بیشتری ندارم. با این حال به بهانه این پرسش باید به یک نکته مهم بپردازیم که از چالش های همیشگی صادرات در ایران است. یک مشکل بزرگ در ایران گره زدن صادرات کالای صنعتی به وضعیت بازار داخل است. صادرات چیزی نیست که در یک شب و دو شب انجام شود. باید برای حضور در بازارها سال ها برنامه ریزی کرد و زمانی که در بازار داخل کمبودی رخ می دهد، برای از بین نرفتن تلاش های ده ساله باید به هر قیمت کالا را صادر کرد. اگر امروز میزان صادرات خودروی ایران پایین است، تنها دلیل آن فشار تحریم و محدودیت تبادلات مالی است. اگر تعداد خودروی صادر شده در سال گذشته بیشتر از این رقم هم بود، باید خوشحال می بودیم و مهم نبود که در بازار داخل چه اثری دارد. واقعیت این است که صادرات قوانین خودش را دارد و زمانی که در بازاری محصولی را می فروشید، باید پای قوانین صادرات بایستید. اگر تحریم نبود، ما باید سالانه بیش از ۱۰ هزار خودرو صادر می کردیم و حتی این هم، رقم بالایی در میزان تولید سالانه خودرو در ایران نیست. تقاضا برای خودروی ایرانی در  کشورهای همسایه وجود دارد. اکنون با محصولات تازه ای که تولید شده، باید صادرات در بازارهای عراق و آذربایجان را تقویت کرد. این به معنای این نیست که ما ادعا می کنیم خودروی ایرانی با بنز آلمانی و تویوتای ژاپنی رقابت می کند. این به معنای این است که قیمت، کیفیت و مجموع عوامل در کشورهایی مصرف کنندگان خودروی ایرانی را انتخاب کنند. این موضوعی بدیهی است اما نمی دانم چرا مسئولان در شرایط امروز چنین مسائلی را به درستی مطرح نمی کنند و با انتشار اخباری مثل صادرات خودرو به اسپانیا افکار عمومی را بهم می ریزند.  
شاید جریانی برای تامین منافع خودروسازان این مسئله را مطرح می کند؟ حمله به این مجموعه ها به دلیل کیفیت پایین محصولات زیاد است.
من اطلاعی ندارم اما یکی از بزرگترین مشکلات سیاستمداران در این روزها علم کردن مسائل بدیهی و پیش پاافتاده برای دفاع از خود است. به نظر من نیازی به چنین دفاعی نیست چراکه کارهای بزرگی در همین شرایط دشوار در حال انجام است. اگر مسئولان به جای حرف زدن، بیشتر عمل کنند و در کنار آن اطلاع رسانی کنند، به نتیجه بهتری می رسند چراکه مردم قدرت تشخیص دارند. در مورد توسعه محصولات جدید خوب است که شرکت ها اطلاع رسانی کنند. صادرات از اهداف نهایی صنایع است اما این معضل بزرگی است که هرازچندگاهی، یک خبر افکار عمومی را بهم بریزد و جبهه ای را علیه تولید و صادرات کشور راه بیندازد. به نظر می رسد هیچ وقت کارهای بزرگ به درستی دیده نمی شود و نقصان ها به درستی مطرح نمی شود. تولید محصولات خوب در مجموعه های صنعتی ایران یک واقعیت است اما نقصان هایی هم وجود دارد که باید برای رفع آن تلاش کرد.