جشنواره تاریکی
اکونومیست
آلودگی هوا، پدیده‌ای که ظاهرا این روزها برای همه مردمی که در شهر زندگی می‌کنند در هرجای دنیا، به یک امر عادی تبدیل شده‌است. مردمی که ساکن شهر هستند بدون تردید اکنون دیگر همگی به هوای کثیف و ناسالم خو کرده‌اند. البته با وجود این‌که مردم در اکثر کشورهای دنیا و در اکثر شهرهای بزرگ با این پدیده مواجه هستند اما باز هم هستند کسانی که در شهرها زندگی می‌کنند و کماکان هنوز آن آلودگی هوای واقعی را لمس نکرده‌اند. آنها که در هند زندگی می‌کنند این روزها نوعی از هوا را تجربه می‌کنند که کمتر کسی در آلوده‌ترین شهرها حتی می‌تواند آن را تصور کند. در واقع مردمی که در دهلی زندگی می‌کنند با لایه‌ای آلوده از هوا مواجه شده‌اند که برای اکثر مردمی که در شهرها زیسته‌اند، غیرقابل باور است.
بررسی‌ها نشان می‌هد در چند مدت اخیر ذرات با تمرکز بالا، هوای دهلی را اشباع کرده‌اند. این هوای آلوده آن‌قدر خطرناک است که می‌تواند حتی برای افرادی که ریه‌های سالم دارند هم کشنده باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان ذرات معلق موجود در هوا به شدت افزایش یافته‌است. این ذرات می‌توانند وارد ریه کسانی بشوند که این هوا را تنفس می‌کنند و در نتیجه به شدت آسیب‌رسان هستند. میزان آلودگی هوای این روزهای دهلی ۱۰۰برابر بیشتر از آن حدی است که سازمان بهداشت جهانی، برای سلامت انسان‌ها خطرآفرین می‌داند. در واقع میزان آلایندگی این هوا حتی از آلوده‌ترین هوا هم ۱۰۰برابر بیشتر آلوده است. در نتیجه افرادی که به صورت درازمدت در معرض این هوا قرار دارند بدون تردید با مشکلات حاد تنفسی مواجه می‌شوند. تنفس هوای آلوده این روزهای دهلی برابر با کشیدن ۵۰ سیگار در روز است. یعنی هرکسی این هوا را استنشاق می‌کند، مثل این است که در یک روز ۵۰ سیگار مصرف کرده باشد. همین چند وقت پیش بود که مقامات در دهلی تصمیم گرفتند مدارس را تعطیل و وضعیت اضطراری اعلام کنند. خودروها هم در شرایط خاص می‌توانند بیرون بیایند. در واقع هر خودرویی نمی‌تواند بیرون بیاید بلکه باید پلاک مشخصی داشته باشد و در شرایط بسیار استثنایی می‌تواند بیرون بیاید.
*پیشرفت اشتباهی
هر سال به این ماه (نوامبر) که می‌رسیم بسیاری از شهرها از جمله دهلی دچار آلودگی شدید هوا می‌شوند. اما در دهلی دلایل دیگری هم برای این مسئله وجود دارد. ظاهرا هر سال در این فصل و دقیقا در همین ماه، کشاورزان، باقی‌مانده محصولات خود را آتش می‌زنند. آنها این کار را انجام می‌دهند تا زمین‌هایشان پاک شوند و در نتیجه بتوانند در آنها گندم بکارند. اما این اتفاق باعث آلودگی شدید هوا می‌شود. علاوه بر آن جشنواره نور هم وجود دارد که هندوها آن را جشن می‌گیرند. آنها با این جشنواره، آتش‌بازی می‌کنند تا به نوعی نوربازی کرده باشند و با نور جشن گرفته باشند اما این جشنواره در حقیقت به جشنواره تاریکی تبدیل می‌شود. یعنی بدون این‌که مردم بخواهند، جشنی که برای نور گرفته‌اند منجر به آلودگی و تاریکی هوا می‌شود. این اتفاق به طور ویژه در مناطقی می‌افتد که به دهلی و سایر شهرها نزدیک است و در نتیجه منجر به بروز آلودگی‌های شدید برای این شهرها می‌شود.
بسیاری از مردم هند دقیقا به خاطر همین آلودگی هوا، جان خود را در این کشور از دست می‌دهند. براساس آخرین آمار، در سال ۲۰۱۷ بیش از ۹میلیون و ۷۰۰هزار نفر از مردم هند جان خود را از دست داده‌اند که از این بین دقیقا ۶۷۰هزار نفر فقط به خاطر شرایط بد جوی و آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. در این بین مقامات و سیاستمداران هندی تلاش کرده‌اند پاسخ‌گو باشند اما تاکنون در این زمینه موفق نشده‌اند. آنها سعی دارند خودروها را محدود کنند تا از این طریق یک عامل مهم آلاینده هوا حذف شود اما همان‌طور که گفته شد عوامل مختلفی در هند منجر به بروز آلودگی هوا می‌شود و در نتیجه محدود کردن خودروها به تنهایی نمی‌تواند مردم را نجات دهد. وزارت‌خانه‌های مختلف هم در این زمینه تلاش کرده‌اند اما هیچ‌کدام تاکنون نتیجه‌ای در این زمینه نگرفته‌اند.
مسئله مهمی که باید به آن توجه شود این است که در عالم واقعیت، هرقدر کشورها به سمت صنعتی شدن و همچنین پیشرفت اقتصادی پیش می‌روند، میزان آلودگی هوا در آنها بیشتر می‌شود. این اتفاقات شاید باعث شوند که پیشرفت اقتصادی حاصل شود اما به قیمت جان انسان‌ها تمام می‌شود. بسیاری از افراد به دلیل آلودگی هوا، عمر کمتری می‌کنند و همین از دست رفتن جان انسان‌ها هم هزینه‌هایی را به همراه دارد. به این ترتیب، آلودگی هوا، هم می‌تواند معلول پیشرفت اقتصادی باشد و هم می‌تواند مانع پیشرفت اقتصادی بشود و به نوعی حتی جلوی پیشرفت اقتصادها را هم بگیرد.
*اکونومیست: ترجمه نسیم بنایی/ آینده نگر
