برگه‌ها بالا
اکونومیست/ ترجمه نسیم بنایی/ آینده نگر
کرونا در سرتاسر جهان برنامه درس و مدرسه دانش‌آموزان را به هم ریخته‌است. ابتدا تمام مدرسه‌ها را تعطیل کردند. حتی در کشورهایی که مدرسه هنوز تعطیل نشده بود، باز هم کلاس‌ها و امتحانات مختل شده بودند. برخی کشورها آزمون‌های کشوری برگزار کردند. برخی از کشورها مثل بریتانیا، فرانسه و ایرلند هم به کلی آزمون‌ها را لغو کردند. آن‌ها سیستم دیگری برای نمره دادن پیدا کردند. آسیب‌پذیریِ امتحانات بزرگ در برابر چنین بحران‌هایی باعث شده بود کاربردی بودنِ آن‌ها هم به کلی زیر سوال برود. آیا راه بهتری هم وجود دارد که بتوان به کمک آن، آموخته‌های دانش‌آموزان را اندازه گرفت؟
امتحانات مشکلات بسیاری دارند. اغلب اوقات قابل اطمینان نیستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد عملکرد آزمون‌دهندگان به این سادگی قابل تشخیص نیست. برای بسیاری از دانش‌آموزان، آزمون‌ها و امتحانات فقط ابزاری برای شکنجه و اضطراب است. اغلب اوقات، امتحانات به شیوه بدی برگزار می‌شوند. بسیاری از مواقع هم امتحانات به درستی طراحی نشده‌اند و به همین دلیل نمی‌توانند نتیجه درست و دقیقی را نشان دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، آزمون‌ها به درستی طراحی نمی‌شوند. بسیاری از کشورها مانند الجزایر و اتیوپی برای اینکه جلوی تقلب را بگیرند، به کلی قید آزمون‌های اینترنتی را زده‌اند.
به‌رغم همه مشکلاتی که آزمون‌ها دارند، باز هم امتحانات کاربردی‌ترین و عملی‌ترین راهکار برای بررسی میزان یادگیریِ دانش‌آموزان هستند. دیگر موارد به ندرت می‌توانند تا این اندازه کمک‌کننده باشند و نشان دهند دانش‌آموز چقدر یاد گرفته‌است. اما به هر حال این سیستم مشکلاتی دارد. مثلا بررسی‌ها نشان می‌دهد معلم‌ها اغلب اوقات به دانش‌آموزانی که به یک گروه اقلیت تعلق دارند، نمره کمتری می‌دهند. در آمریکا، خانواده‌های اصرار دارند که عزیزدردانه‌هایشان باید بهترین نمره را بگیرند و همین مسئله به فشاری هم بر دانش‌آموزان و هم بر معلم‌ها تبدیل شده‌است. به این ترتیب میانگین نمرات دانش‌آموزی در آمریکا بالا رفته‌است و به همین خاطر نمی‌توان میزان هوش و توانمندیِ دانش‌آموزان را به این سادگی از روی نمرات آن‌ها تشخیص داد.
ابزاری برای اضطراب
آزمون‌ها و امتحانات همیشه به گونه‌ای طراحی می‌شوند که اضطراب و هیجان دانش‌آموز در آن در نظر گرفته نمی‌شود. حتی در مورد تعدد امتحانات هم هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده‌اند. برخی می‌گویند بهتر است وقتی درس‌ها کاملا تمام شد، امتحانات برگزار شوند. اما برخی دیگر می‌گویند امتحانات باید به صورت مستمر برگزار شوند تا میزان یادگیریِ دانش‌آموزان به صورت دقیق سنجیده شود. اما شاید وادار کردنِ دانش‌آموزان به انجام تحقیقات و پروژه‌های مدرسه‌ای بتواند کمی وضعیت را بهبود ببخشد.
همه‌گیریِ کرونا نباید تا این اندازه روی رویه‌های معمولِ زندگی اثر بگذارد. در حالی‌که برخی از کشورها مثل انگلستان برای برگزاریِ امتحانات با مشکل مواجه شده‌اند، برخی دیگر همچنان به سادگی، این آزمون‌ها را برگزار می‌کنند. برای مثال چین و آلمان عملکرد بهتری در این زمینه داشته‌اند. البته دانش‌آموزان بعد از تعطیلی‌های موج اول، دوباره به مدرسه رفتند. اما حالا با تعطیلی‌های موج دوم، دوباره خانه‌نشین شده‌اند.
به هر حال اکنون بسیاری از کشورها به این فکر می‌کنند که امتحانات را در سال ۲۰۲۱ چطور برگزار کنند. بسیاری از دانش‌آموزان هنوز به شیوه‌های اینترنتی و از راه دور، آموزش می‌بینند. بسیاری از کشورها می‌گویند حاضر نیستند دانش‌آموزان را در چنین شرایطی به مدرسه بفرستند چرا که هم سلامت دانش‌آموزان و هم سلامت معلمان به خطر می‌افتد. در واقع آن‌ها معتقدند برگزاریِ امتحانات هم منصفانه نیست.
دولت‌ها بدون تردید باید در زمینه برگزاری یا عدمِ برگزاریِ امتحانات در سال آینده، دخالت‌هایی داشته باشند. بسیاری از دولت‌ها همین سالی که گذشت هم در امتحانات و مسئله آموزش دخالت کردند. شاید حجم امتحانات کمتر شود. میزان فعالیت دانش‌آموزان خارج از ساعات کلاسی هم باید سنجیده شود تا بهتر بتوان از روی نمرات آزمون‌ها، میزان یادگیریِ دانش‌آموز را قضاوت کرد. نکته اینجاست که به هر حال، مهم‌ترین آزمون‌ها باید به هر شکلی که شده، برگزار شوند. بسیاری از دانش‌آموزان در این شرایط سخت، درس خوانده‌اند و تلاش کرده‌اند. در نتیجه باید این فرصت را داشته باشند که یادگیری‌شان سنجیده شود. فعلا ابزاری کاربردی‌تر و دقیق‌تر از امتحانات برای بررسیِ میزان یادگیریِ دانش‌آموزان وجود ندارد. دانش‌آموزانی که درس خوانده‌اند هم باید به نوعی مورد سنجش قرار بگیرند چرا که استحقاق این را دارند. پس امتحانات تا اطلاع ثانوی باید در همه کشورهای جهان به همان شکل سابق برگزار شود. چاره‌ای جز این وجود ندارد.
