بازنگری درباره سرمایه داری

ربکا هندرسون، هاروارد بیزنس ریویو

آیا هرگز به شرایط عادی باز می گردیم؟ بسیاری از ما این روزها این سوال را از خودمان می پرسیم. با ظهور کرونا به طور ناگهانی هر آنچه برای ما عادی بود، تبدیل به تجملاتی دور از دسترس شده است.  مثل شام خوردن در یک رستوران شلوغ یا در آغوش کشیدن یک دوست. این کارهایی است که من هم دوست دارم به زودی بتوانم آن را انجام دهم اما غیر از این، امیدوارم ما هرگز به عقب باز نگردیم.
شش ماه پیش، خیلی عادی بود که تنها یک درصد ثروتمندان در ایالات متحده آمریکا، ۴۰ درصد از کل ثروت این کشور را در اختیار داشته باشند. یک سوم از کل درآمد در ایالات متحده آمریکا متعلق به ۵ درصد از ثروتمندان بود درحالیکه ۴۰ درصد از آمریکایی ها باید برای گذران امور خود قرض بگیرند یا چیزی را بفروشند. شش ماه پیش، حرکت کند ما برای تولید کربن کمتر در اقتصاد و جلوگیری از فجایع اقلیمی، مطلوب به نظر می رسید.
من نمی خواهم به دنیایی برگردم که نظام سیاسی آن با پول پر شده است، نظامی که ۷۰ درصد از مردم باور دارند صرفا برای خودی ها کار می کند و گروه هایی مشخص اولویت های سیاسی را تعیین می کنند. به جای این، من فکر می کنم باید در مورد سرمایه داری، دست کم همین نسخه ای که امروز از آن می بینیم، تجدید نظر کنیم، نسخه ای که در آن کسب وکارها باور ندارند باید به سلامت جامعه اهمیت بدهند.  این بهترین راه برای اطمینان از این مسئله است که جامعه و کسب و کارها در دهه های آینده در مسیر پیشرفت قرار می گیرند.
سرمایه داری یکی از مهم ترین اختراعات بشر است، سرمایه داری منبعی برای پیشرفت و فرصتی برای نوآوری است. ما بدون رویایی با مشکلات قادر به حل آن ها نیستیم. برای حل نابرابری، به مشاغل خوب و زیاد نیاز داریم. برای حل معضلات زیست محیطی، به تغییر حمل ونقل، کشاورزی، و انرژی مصرفی نیاز داریم. تنها فشار بی رحم بازار آزاد است که می تواند چنین انتقال خلاقانه ای را از مشکل به راه حل  پیش ببرد.
در شرایط امروز، همه گیری ویروس کرونا یک چالش بزرگ و یک فرصت است. چالش به این دلیل که بیش از نیم میلیون نفر را به کام مرگ کشانده، اقتصاد جهانی را دچار اختلال کرده، و ده ها میلیون نفر شغل خود را از دست داده اند. همه گیری کرونا یک چالش است چراکه ترکیب ضعف عمیق اقتصاد و کشته شدن جورج فلوید مردم عصبانی را برای مطالبه عدالت به خیابان ها کشانده است. جهان به طور مشخص در سال ۲۰۲۱، فقیر تر، متفرق تر و ترسناک تر از سال ۲۰۱۹ است. همینطور که این جملات را می نویسم، می توانم تردیدها و نگرانی های شما را هم حس کنم. اما آیا کسب و کارها تغییر می کنند و می توانند برای تغییر به دولت کمک کنند؟ می تواند به نسخه ای از سرمایه داری رسید که بر منافع مشترک متمرکز است؟
من به پاسخ مثبت برای این سوال ها باور دارم. با پرداخت به مشکلات جامعه جهانی و محیط زیست هم می توان پول درآورد. والمارت میلیون ها دلار با نوسازی ناوگان حمل و نقل خود از محل بهبود هزینه سوخت پول درآورد و  ایلان ماسک با تحول صنعت اتومبیل سازی شرکتی با ارزش تر از جنرال موتور و فورد ساخته است. اما این فرایند برای دیگر شرکت ها باید چطور پیش برود؟
جامعه تجاری با انتقالی مشابه انتقال کداک رو به رو شده است. کداک یکی از موفق ترین شرکت های جهان و  مخترع عکاسی تجاری بود. این شرکت یکی از مهم ترین برندهای شناخته شده در جهان است. مدیر عامل کداک در سال ۱۹۸۵ در وال استریت ژورنال  نوشت:«درحال تبدیل شدن به یک شرکت اطلاعات محوریم. یکی از چالش های ما یافتن چیزی مثل عکس رنگی است». با وجود درک این مسئله، کداک در سال ۲۰۱۲ اعلام ورشکستگی کرد چراکه در دوره گذار به عکاسی دیجیتال شکست خورده بود.
چالش امروز شرکت های تجاری هم شبیه به چالش کداک است. امروز بسیاری از شرکت ها می دانند که باید برای اشتراک ثروت در جهان و تغییرات اقلیمی تلاش کنیم و اطمینان پیدا کنیم. شرکت ها می دانند که حفظ دموکراسی برابر الیگارشی و استبداد ضروری است. همه ما ضرورت تغییر را می فهمیم اما بسیاری آن را به تاخیر  می اندازیم و تجربه کداک را تکرار می کنیم.
بااین وجود من امیدوارم هرچند خوش بین نیستم که همه چیز به خوبی پیش برود. من به یافتن راه حل امیدوارم. کداک در مدیریت انتقال به دوره دیجیتال شکست خورد اما نیکون، کنون و فوجی فیلم به شرکت های میلیارد دلاری تبدیل شدند. هزاران شرکت و میلیون ها نفر در همین لحظه به دنبال یافتن راه حل برای مشکلات مشترک اند. برای مثال  شرکت هایی در همکاری با دولت ها برای یافتن واکسن و بازگشت امن مردم به کار فعالیت می کنند. چنین همکاری هایی باید پس از دوره همه گیری هم ادامه پیدا کند. یافته های جدید نشان می دهد اعتماد به کسب وکارها در دوره همه گیری کاهش یافته اما اعتماد به دولت در حال افزایش یافت. هیچ زمانی بهتر از این برای کسب وکارها نیست تا به دولت به چشم یک همکار نگاه کنند.
ما می توانیم از این همه گیری وحشتناک درس بگیریم. ما نمی خواهیم صرفا به شرایط عادی بازگردیم، ما به تجدید نظر درباره سرمایه داری نیاز داریم. باید راهی برای تنظیم مصرف انرژی و دولت های پاسخگو پیدا کنیم. ما با همکاری هم می توانیم به ساخت دنیای پایدارتر کمک کنیم.