امید، برای کارآفریدن لازم است

در دنیای متمدن امروزی، آدمی به ظاهر مرفه اما در باطن، بیش از گذشته افسرده، ناامید و تنهاست. این درحالی است که یکی از اهداف پیداش مجموعه بزرگ اختراعات و اکتشافات، دستیابی به آرامش و آسایش در زندگی و مبارزه با ناامیدی و افسردگی است. امید را می توان احساس ناشی از دستیابی موفقیت آمیز به اهداف زندگی در نظر گرفت. احساسی که باورهای فرد را برای مقابله بهتر با چالش های زندگی تقویت می کند و تمایل به از بین بردن خود را به شدت کاهش می دهد. امید، نقش شگفت آوری در زندگی ایفا می کند و در حیطه های گوناگون از موفقیت تحصیلی گرفته تا تحمیل مشاغل پرزحمت، مزایای بسیاری دارد.
امید هم چنین در علم اقتصاد رفتاری هم بررسی شده است. براساس نظریه ریچارد اسنایدر، از اقتصاددانان رفتاری، ناامیدی حالت تکان دهنده ای است که با احساسی از ناممکن بودن امور، ناتوانی و بی علاقگی آشکار می شود. از این دیدگاه، امیدِ پایین ممکن است زیر بنای افسردگی را فراهم کند. در افراد افسرده، قدرت تفکر و انگیزه افت می کند و احتمال اثرگذاری این افراد در حوزه کاری و زندگی خود به کمترین میزان می رسد. تلاش برای درمان افسردگی با تمرکز بر تفکر امیدوارانه، احتمالا باعث بهبود ظرفیت حل مسئله و نشانه های عاطفی خواهد شد. افرادی که امید کمتری دارند، موقتی با موانع غیرقابل رفع رو به رو می شوند، هیجان هایشان یک توالی نسبتا قابل پیش بینی از امید به خشم، از خشم به یاس و از یاس به بی احساسی را دنبال می کند. افراد دارای سطح امیدواری بالا وقتی در زندگی بزرگسالی با مسائلی مواجه می شوند، تمایل پیدا می کنند که مسائل بزرگ و مهم را به مسائل کوچک و روشن و قابل اداره تجزیه کنند.
به همین دلیل تلاش برای درمان افسردگی با تمرکز بر تفکر امیدوارانه، بهبود ظرفیت های حل مسئله را به دنبال دارد که پیامدهای اقتصادی آن  برای جامعه غیرقابل انکار است.  بررسی ها نشان می دهد می توان برخورداری از خوش بینی و مثبت نگری را با انعطاف پذیری مبتنی بر واقعیت اکثر افراد آموزش داد و آن ها را در برابر مسائل و مشکلات ایمن سازی کرد. روان شناسی مثبت نگر که در اواخر دهه ۱۹۹۰ ارائه شده یکی از شاخه های روان شناسی است که زندگی خوب را در پی عملکرد انسان آرمانی جست وجو می کند. به عبارت علمی تر، این روان شناسی ضعف ها و ناتوانی های انسان را به نقاط قوت و توانمندی تبدیل می کند. تبدیل ترس ها به شجاعت و قدرنشناسی ها به قدرشناسی و امیدواری.  این روان شناسی بهبود بهداشت روانی افراد را دنبال می کند که به دنبال آن، تصمیم گیری های اقتصادی غیربهینه که فقر را منجر می شود، کاهش پیدا می کند.
صاحبان کسب وکار، اصناف و بازاریان بخش بزرگی از جامعه و اقتصاد را تشکل می دهند که بهداشت روانی آنان، به بهبود بهداشت روانی دیگر اقشار مردم کمک می کند. به طور معمول، افراد برای برطرف کردن نیازهای روزمره خود به تعامل و مراودات اجتماعی با اصناف و بازاریان نیاز دارند بنابراین سطح سلامت روان پایین این قشر، بخش عمده ای از تعاملات روزانه انسانی را در جامعه متاثر می کند.
پژوهشگران در یک بررسی  فرضیه اثر آموزش مثبت نگری به آینده اصناف و بازاریان در شرایط تحریم اقتصادی ایران را آزمودند. نتیجه بررسی های آنان نشان می دهد روان درمانی مثبت گرا بر انگیزش شغلی اصناف و بازاریان اثر دارد و باعث افزایش امید به آینده می شود. روان درمانی مثبت نگر می تواند با ایجاد هیجان های مثبت تاب آوری روانی و توانمندی افراد را افزایش دهد. هم چنین مثبت نگری باعث افزایش انگیزش شغلی و  کاهش درماندگی است. به همین دلیل، پژوهشگران توصیه کردند برای بهبود امید به آینده در صاحبان کسب وکار، اصناف و بازاریان، پیش از صدور پروانه کسب و مجوز فعالیت حرفه ای، دوره های آمادگی روان درمانی مثبت گرا به عنوان یک گزینه قابل انتخاب  برای صاحبان کسب وکار توسط سازمان ها و نهادهای مسئول برگزار شود. موفقیت بیشتر صاحبان کسب وکار، عدم ترک شغل با دلایل بی مورد، وفق دادن با شرایط ذاتا نوسانی بازار از گزینه های قابل بررسی در دوره های روان درمانی صاحبان کسب وکار، بازاریان و اصناف است.
برای مطالعه بیشتر مقاله «آموزش مثبت نگری بر امید به آینده اصناف و بازاریان در شرایط تحریم اقتصادی ایران» را بخوانید. این مقاله در نشریه بررسی مسائل اقتصاد ایران در بهار و تابستان سال ۹۹ منتشر شده است.