ارز صادرکنندگان کشاورزی در سامانه نیما خریدار ندارد
هادی حنائی
با توافق بانک مرکزی و وزارت صمت، شرایط بازگشت ارز صادراتی به کشور و رفع تعهد ارزی تغییر کرده است. متأسفانه در سه سال گذشته در نحوه بازگشت ارز، آزمون‌وخطا بسیار انجام شد و این، پیامدی جز از دست رفتن بازارهای صادراتی نداشت. هر نوع تغییر تازه یا بازگشت به شرایط گذشته، حکم نوشدارو پس از مرگ سهراب را دارد. مشکلات در سامانه نیما رفع نشده است و رفع تعهد ارزی با واردات در قبال صادرات، مناسب همه تجار نیست.
واردات یک تخصص است و صادرات تخصصی دیگر. صادرکننده‌ای که هیچ تخصصی در واردات ندارد، اگر برای رفع تعهد ارزی به واردات اقدام کند، هم خود را نابود کرده و هم برای واردکنندگان دیگر مشکل ایجاد کرده است. هرچند سامانه نیما عملکرد خوبی در سال ۹۷ داشت و روند واگذاری ارز صادرکننده به واردکننده تسهیل شده بود اما از سال۹۸ تا امروز، واگذاری اظهارنامه صادراتی در این سامانه به‌سختی انجام می‌شود. همچنین مشکلات اسنادی در سامانه نیما، ارز بعضی تجار را بی خریدار کرده است. برای مثال، در بخش صادرات میوه و تره‌بار، ۱۰۰ اظهارنامه صادراتی، هر یک به ارزش کمتر از پنج هزار دلار واگذار می‌شود. ترجیح واردکننده دریافت یک اظهارنامه به ارزش ۵۰۰ هزار دلار است تا دریافت ۱۰۰ اظهارنامه با همین ارزش.
حل این مسئله به تدبیر بانک مرکزی نیاز دارد. شاید مسئولان بانک مرکزی بخش کشاورزی را در رفع نابسامانی‌های ارزی کشور بی‌اثر می‌دانند اما نباید فراموش کرد که مسئله اصلی ما، اشتغال‌زایی است. صادرات هر یک کامیون پیاز برای نزدیک به ۵۰ نفر از مردم ایران به‌طور مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد می‌کند. با توجه به اهمیت این بخش در اشتغال‌زایی، دولت در قانون بودجه سال ۹۹، صادرات خدمات فنی و مهندسی و کشاورزی را از رفع تعهد ارزی معاف کرده است. بااین‌حال بانک مرکزی هم چنان از صادرکنندگان بخش کشاورزی می خواهد در سامانه نیما تعهد ارزی خود را رفع کنند.
