آیا سیاستگذاری اقتصادی مستقل از اقتصاد است؟
آینده نگر
نیکلا آکوچلا اقتصاددانی ۸۰ ساله است که طی دهههای اخیر به دلیل رویکرد کلگرایانه خود به نظاممند کردن و توسعه سیاستهای اقتصادی بسیار مورد توجه قرار گرفته. دامنه تاثیر او از نظریات سیاستهای اقتصادی گرفته تا سیاستهای پولی و مالی و اجتماعی گسترده میشود.
آکوچلا در زمینههای مختلف پژوهشی تخصص دارد. او در ابتدای مسیر خود بر روی جهانیسازی و سازماندهی صنعتی کار میکرد. او در پیشرفت این زمینه سهم به سزایی داشت و از میان آثاری که به این حوزهها اختصاص داد میتوان به نسخه دینامیک مدل قیمتگذاری محدود استاتیک بین، مودیلیانی و سیلوس اشاره کرد. جدای از این مدل دینامیک، او مدلی را هم برای انتقال قیمتگذاری توسط بنگاههای چندملیتی ارائه کرد و در کنار اینها هم چندین مقاله را درباره آثار جهانیسازی بر توزیع و اشتغال، نوشتهاست.
یکی از مسائل اصلی در بحث سیاستگذاریهای اقتصادی، مربوط به قراردادها و معاهدههایی است که در عرصه اجتماعی بسته میشوند. آکوچلا در این حوزه و قابلیت جایگزینی این قراردادها هم مطالعات و آثار گستردهای دارد که از بین آنها میتوان به یک بانک مرکزی محافظهکار به عنوان نهادی پیشنهادی اشاره کرد. از طریق این نهاد پیشنهادی میتوان پایداری پولی و کاربست پول را تضمین کرد که همین رویکرد در پاسخ به مسئله قدیمی پایین بودن بهرهوری در ایتالیا ارائه شدهاست.
آکوچلا بر سیاستهای پولی و مالی هم مطالعه کردهاست. البته این مطالعات او کمتر جنبه واقعی و عملی داشته و بیشتر به حالت انتزاعی و علمی این مسائل ربط پیدا میکند. او در این مطالعاتش به مسائلی مانند شرایط اثربخشی سیاستهای مالی و پولی، وجود یک منحنی فیلیپس بلندمدت غیرعمودی، نرخ تورم بهینه و چیزهایی از این قبیل پرداختهاست. البته مبنای مطالعات او در زمینه سیاستهای پولی و مالی بیشتر با ارجاع به ساختار نهادی اروپا ارجاع دارد.
در آثار اخیر آکوچلا میتوان به رویکردی جدید رسید. در این رویکرد نظاممند به سیاستگذاری اقتصادی به عنوان یک رشته پرداخته شدهاست که تا حد زیادی از باقی علوم اقتصادی مستقل است. در این رویکرد به دنبال نیازهای مختلف و تحقق آنها میروند تا از طریق آن بتوانند نقاط ضعف مختلف بازار را ترمیم کنند و جدای از آن بتوانند سیاستهای عمومی جدیدی را طراحی کرده و به کار ببندند.
در کنار بزرگان
شهرت آکوچلا طی سالهای اخیر پای او را در سطح جهان به محافل اقتصادی باز کرد. برای مثال آمارتیا سن، برنده نوبل اقتصاد، که خود یکی از مشهورترین و مهمترین اقتصاددانان جهان معاصر است، درباره او گفته «نیکلا آکوچلا، گزارشی روشن و چالشبرانگیز از مبانی سیاست اقتصادی ارائه کردهاست. تحلیلهای او، مبانی جا افتاده را پوشش میدهند و بلافاصله پا را فراتر گذاشته و نقاط عزیمتی جدید را هم به دست میدهند.» این تعریف و تمجیدهای آمارتیا سن مربوط به کتاب «مبانی سیاست اقتصادی» آکوچلا است که در سال ۱۹۹۴ به رشته تحریر درآمد.
یکی از کارهای مهمی که آکوچلا انجام داده صورتبندی مجدد او از نظریه کلاسیک سیاست اقتصادی است که توسط یان تینبرگن و راگنار فریش و تیل صورتبندی شدهبود. آکوچلا این نظریه را به شکلی صورتبندی کرد، که از نقدهای رابرت لوکاس در امان بماند. این صورتبندی سهمی جدید را در تحلیل شرایطی به دست میدهد که در آنها نه تنها اثربخشی سیاست یا خنثی بودن آن بررسی میشود، بلکه وجود حالتی منحصر به فرد یا کثیر از تعادل در بازیهای استراتژیک هم بررسی میشوند. در این رویکرد، محدودیتهای معتبر بودن بسیاری از فرضیات موجود بررسی میشوند و تاثیر آنها بر اساس توقعات عقلانی تحلیل میشوند. با صورتبندی جدید آکوچلا از نظریه کلاسیک سیاست اقتصادی، میتوان از این نظریه به منظور استفادهای نهادی هم بهره برد، زیرا این نظریه به عنوان نظریهای برای حل کشمکشها و رسیدن به یک چینش نهادی بهینه، قابل استفاده است.
نیکلا آکوچلا که شاید تا چند دهه پیش بیشتر محدود به محافل آکادمیک و علمی کشور ایتالیا بود، به دلیل همین خدماتی که به علم اقتصاد کردهاست، هر روزه به شهرت بیشتری در جهان انگلیسیزبان دست یافته و بیشتر مورد استقبال قرار میگیرد.
نیکلا آکوچلا
نیکلا آکوچلا متولد سوم ژولای ۱۹۳۹ در شهر کالیتری ایتالیا است. او تحصیلات خود را در رشته اقتصاد در دانشگاه ساپینزای رم تکمیل کرد و در سال ۱۹۶۳ زیر نظر فدریکو کافه، موفق به دفاع از پایاننامه خود با عنوان «وقفههای زمانی در سیاست اقتصادی» شد. پس از اینکه در سال ۱۹۸۰ به درجه استاد تمامی در اقتصاد رسید، به دلیل مطالعات گسترده خود بر روی سیاستهای اقتصادی به شهرتی جهانی رسید. آکوچلا از سال ۲۰۱۴ به این سو به عنوان استاد بازنشسته سیاست اقتصادی شناخته میشود و تا کنون جوایز و تقدیرهای زیادی چه در ایتالیا و چه در سطح بینالمللی از آن خود کردهاست.
مبانی سیاست اقتصادی
این کتاب که در اصل برای دانشجویان مقطع کارشناسی اقتصاد نوشته شدهاست، جدای از زبان ایتالیایی به زبان انگلیسی هم ترجمه شده. آکوچلا در این کتاب به مشکلات و نقاط ضعف بازار میپردازد و این مسائل را تا مداخل عرصه عمومی و مقرراتگذاریهای دنبال میکند. گستره دید این کتاب از دید بسیاری از اقتصاددانان برجسته دنیا، نظیر آمارتیا سن، شگفتانگیز قلمداد شدهاست و به همین دلیل علیرغم سادگی کتاب برای مطالعه، باید قبول کرد که عمق بسیار بالایی هم داشته و به شدت به کار دانشجویانی میآید که میخواهند مطالعات خود در زمینه سیاستگذاری اقتصادی را تکمیل کنند.