رقابت پذیری را نجات دهید

براساس گزارش رقابت پذیری جهانی که در سال ۲۰۱۹ منشر شده، ایران با کسب رتبه ۹۹ از میان ۱۴۱ کشور جهان، نسبت به سال ۲۰۱۸، ۱۰ رتبه تنزل را ثبت کرده است. هم چنین در مقایسه با ۲۰ کشور که در گزارش رقابت پذیری ارزیابی شده اند، ایران با ۲ رتبه تنزل در مقایسه با سال گذشته، در جایگاه هفدهم قرار گرفته است. این درحالی است که براساس قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف شده در طول سال های برنامه، رتبه ایران در شاخص رقابت پذیری جهانی را در میان کشورهای منطقه سند چشم انداز به رتبه سوم ارتقا دهد و هر سال ۲۰ درصد از این هدف را محقق کند.

به دلایل گوناگون که همه گیری کرونا از جمله آن است، وضعیت کسب وکارها از نظر رقابت پذیری دچار افول شده است. کرونا به عنوان یک حادثه پیش بینی نشده موجب تضعیف کسب وکارها شده است.
یک نظرسنجی در ایران نشان داد ۶۵ درصد فعالیت های اقتصادی در اسفندماه سال ۱۳۹۸، با کاهش تولید و خدمات رو به رو شده است. هم چنین ۳۱ درصد فعالیت هیا اقتصادی با تغییر تولید همراه نبوده و تولید در ۴ درصد موارد افزایش یافته است.
در این بین،  دولت به عنوان عاملی که همیشه روی رقابت کسب وکارها اثر مستقیم و غیرمستقیم دارد، می تواند نقش مهمی در فعالیت آن ها ایفا کند.
پژوهشگران توصیه کردند سازوکارهای تقویتی در دوره کرونا برای حمایت هرچه بیشتر و تقویت نقاط قوت کسب وکارها توسط دولت ها دنبال شود که از جمله آن، تقویت خدمات تجارت الکترونیک است. براساس این دیدگاه، دولت باید با تقویت بخش های خاصی مزیت نسبی کسب وکارها را حفظ کند. به این ترتیب با اعمال سیاست هایی مثل کاهش نرخ بهره، سیاست های پایین نگه داشتن نرخ دستمزد، ارائه کمک های مالی به بخش خاصی از اقتصاد و موارد مشابه، هزینه تولید بخش های خاص کاهش یافته و جامعه در آن بخش مزیت نسبی کسب می کند و توسعه پیدا می کند. در بین همه کسب وکارها، کسب وکارهای حوزه گردشگری بیش از دیگران به حمایت های دولتی نیاز دارند.
هم چنین پژوهشگران پیش بینی کرده اند کمک دولت ها به خوش بندی صنایعی که در دوران کرونا تاب آوری داشته اند، در بلند مدت به ایجاد صنایع رقابتی در یک فرایند تقویت کننده متقبال کمک می کند. حمایت از کسب و کارهای با فناوری بالا، هایتک و دانش بنیان در پساکرونا هم می توان به شکل معافیت های مالیاتی انجام شود. شناسایی فرصت های کارآفرینانه و مزیت های رقابتی جدید ناشی از ویروس کرونا در کشور و حمایت شرکت های داخلی برای بهره برداری از این فرصت ها هم باید در اولویت قرار بگیرد.
برای مطالعه بیشتر مقاله «گفتمان موجود در مورد راهکارهای دولت برای تقویت مزیت رقابتی کسب وکارها در دوران کووید-۱۹» را بخوانید.