واگذاری سهام شرکتهای جدید دولتی درراه بورس
در شرایطی که در سه روز گذشته شاخص کل بورس روندی نزولی را طی کرده و حدود ۵۰ هزار واحد کاهش داشته است؛ مسئولان سازمان بورس از عرضه جدید سهام شرکتهای دولتی تا پایان ماه خبر میدهند؛ اتفاقی که میتواند سوخت جدیدی برای رشد شاخصهای بازار سرمایه باشد. همچنین خبر خوش دیگر دولت به سهامداران عدالت آزادسازی و امکان فروش ۳۰ درصد دیگر این سهام برای افرادی است که روش مستقیم را درفروش سهام عدالتشان انتخاب کردهاند. قیمت سهام عدالت روز گذشته به ۲۰ میلیون تومان رسیده بود.
دراینبین مسئولان سازمان بورس اعلام کردهاند:« دومین ETF که متشکل از شرکتهای پالایش نفت تبریز، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت تهران است، تا آخر ماه جاری عرضه میشود.» در اولین عرضه سهام به روش ETF باقیمانده سهم دولت در سه بانک و سه بیمه عرضهشده بود که بازده قابلتوجهی داشت. درواقع پذیرهنویسی نخستین صندوق که شامل باقیمانده سهام دولت در بانکهای ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمههای البرز و اتکایی امین میشد، اواسط اردیبهشت آغاز و معامله آن نیز تقریباً یک ماه پس از پذیرهنویسی تحت نماد دارایکم آغاز شد.
درسایت این سازمان خصوصیسازی به نقل از علیرضا صالح، رییس این سازمان نوشتهشده:«صندوق دوم متشکل از سهام دولت در شرکتهای پالایشی قرار است مردادماه تشکیل و در بورس عرضه شود.»
دولت با تخفیف ۲۰درصدی در واگذاری سهام شرکتهای دولتی تلاش میکند تا مردم را به حضور در بازار سرمایه تشویق کند. هیات وزیران مصوب کرده است سه صندوق سرمایهگذاری قابل معامله در بورس (ETF) با اعمال تخفیف و از طریق پذیرهنویسی عمومی تا سقف بیست میلیون ریال برای هر شخص، تشکیل شود. ویژگی اصلی این واگذاری، بهرهمندی کلیه ایرانیان از تخفیف ۲۰ درصدی است. همچنین سقف سرمایهگذاری هر شخص حقیقی (هر کد ملی)، ۲۰ میلیون ریال (دو میلیون تومان) است. پذیرهنویسی برای هر فرد دارای کد ملی امکانپذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد اما مشخص نیست افرادی که دارایکم را خریداری کردند و از تخفیف برخوردار شدند آیا در مرحله دوم خرید «دارا دوم» هم از تخفیف برخوردار شوند یا نه؟
البته بخشی از کارشناسان به نحوه ارائه سهام از طریق صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله انتقاد دارد موضوعی که در نشست بیستم کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران هم مطرح و راهکاری چون فروش خرد، عرضه عمومی و فروش بلوکی با امکان انتشار اوراق را بهعنوان راهحل چالشهای مدل کنونی واگذاری عنوان کردند.
هدف دولت در تدوین مدل واگذاری به جهت تأمین کسری بودجه با سه قید واگذاری مالکیت در عین حفظ کنترل و مدیریت دولتی بنگاهها، محدود نشدن به الزامات حکمرانی قانون تجارت و درگیری نشدن با دستگاههای نظارتی از بعد اهلیت خریدار، صورت گرفته که مدل واگذاری پیشنهادشده بهرغم آنکه در قالب ETF معرفیشده، ویژگیهای اصلی ETF را نداشته و عمدتاً شبیه به یک هلدینگ است که مدیران آن و شرکتهای زیرمجموعه را افرادی غیر از مالکان این هلدینگ تعیین میکنند.