مهاجرت نیروهای فنی، چالش جدی استارت آپ های ایرانی

 *وضعیت اقتصاد ایران از سال ۹۷ پیچیده تر شده و ترکِش های آن به  اکوسیستم استارت آپی هم خورده است. عمده ترین چالش هایی که در ۳ سال اخیر با آن دست و پنجه نرم کردید چه بود؟
اصلی ترین چالش استارت آپ های ایرانی در چند سال گذشته خروج سرمایه گذاران خارجی است. هرچند سرمایه گذاران خارجی در استارت آپ های بزرگ ایرانی به عنوان سهامدار به کار خود ادامه می دهند اما تمایلی به سرمایه گذاری بیشتر ندارند. همین که این سرمایه گذارها  پول خود را از مجموعه ها خارج نکردند نکته مثبتی است اما خبری از سرمایه گذاری بیشتر نیست و این کار را برای ما سخت کرده است.
چالش دوم، تعطیلی کسب وکارهای سنتی و اثر آن بر کار شرکت هایی مثل شیپور است. اوضاع مالی کسب وکارهای سنتی خوب نیست و در یک سال گذشته، کرونا شرایط را برای این کسب وکارها سخت تر کرده است. این باعث شده کسب وکارهای سنتی برای تبلیغ و آگهی در سایت های نیازمندی مثل شیپور کمتر هزینه کنند. بسیاری از مشتریان ما کسب وکارشان را جمع کردند و گفتند امکان ادامه کار را ندارند.
چالش سوم، مهاجرت نیروهای فنی به ویژه توسعه دهنده از ایران است. این مشکل رایجی در صنعت آی تی ایران بود که اکنون تشدید شده است. این نیروها الزاما نه برای فرصت های شغلی بهتر بلکه برای پول و درآمد بیشتر از ایران مهاجرت می کنند. تفاوت درآمد این نیروها در ایران و دیگر کشورها به اندازه ای فاحش است که به انگیزه قوی برای مهاجرت آن ها تبدیل شده است. حتی اگر یک نیروی فنی دو هزار دلار یعنی در سطح یک کارگر ساده در دیگر کشورها حقوق بگیرد، این میزان دو برابر حداکثر دریافتی او در شرکت های داخلی است.
*حتی با این سطح از درآمد هم حاضرند مهاجرت کنند؟
بله. بعضی از این نیروهایی که مهاجرت کردند و در همین سطح حقوق می گیرند، علاوه بر تامین هزینه های خود در کشور مقصد، هزینه  خانواده ها در ایران را هم تامین می کنند یا در ایران در زمین و مسکن سرمایه گذاری می کنند، چون با این ایده مهاجرت کردند که پس از چندسال کار، و کسب درآمد خوب به کشورشان بر می گردند. به چیزی که با ۱۰ سال کار در ایران به دست نیاورده اند، با دو تا پنج سال کار در آن کشور می رسند.
*تضمینی هم وجود ندارد که واقعا به کشور باز گردند. شرکت های ایرانی امکان استفاده از مهارت نیروهای ایرانی زبده اما مهاجر در کشورهای دیگر را دارند؟ با توجه به اینکه بسیاری به شرکت ها و استارت آپ ها توصیه می کنند با دورکاری از مهارت نیروی کار در سراسر جهان استفاده کنند.
دورکاری روشی است که در یک سال گذشته آن را تجربه کردیم. تیم فنی شیپور به طور کامل دور کار است. یک سال و ۴ ماه است که بچه های تیم فنی  شیپور را ندیدیم. به طور تقریبی ۷۰ درصد  از شرکت ما دورکار شده اند. ما دورکاری را تجربه کردیم و به طور حتم فکر می کنید این تجربه می تواند در استفاده از مهارت نیروی های مهاجر ایرانی به ما کمک کند. اما درواقع، در کسب وکارهایی مثل شیپور، دیوار و دیجی کالا، که در چنین مقیاسی کار می کنند چنین امکانی فراهم نیست. مگاسایت ها به توسعه دهنده های تمام وقت و حاضر در کنار خود نیاز دارند. شاید بتوانیم  در بعضی موارد با دورکاری از مهارت این نیروها استفاده کنیم اما نمی توانیم به طور تمام وقت روی آن ها حساب کنیم.
*با توجه به طرح اخیر مجلس، احتمال ایجاد محدودیت در دسترسی به اینترنت بین المللی و عرضه خدمات در شبکه ملی اطلاعات تقویت شده است. فکر می کنید چنین محدودیتی اعمال شود؟
درباره محدودیت و قطعی اینترنت هیچ نکته ای به طور رسمی به ما اعلام نشده است اما هر نوع قطع ارتباط با شبکه جهانی اینترنت می تواند کسب وکارهای استارت آپی در ایران را دچار مشکل کند. به ویژه که مدیران عامل بعضی از استارت آپ ها به طور کلی در ایران زندگی نمی کنند و از خارج از کشور، کسب وکار خود را اداره می کنند و بسیار هم موفق عمل کرده اند. هنوز چیزی در این باره قطعی نشده است و خبری به ما نداده اند. ضمنا همه استارت آپ های داخلی در شبکه ملی اطلاعات حاضرند.