۵ راه حل برای مواجهه با کم آبی

توجه به آمایش سرزمین
اشتباهاتی که در گذشته، در زمینه جانمایی بسیاری از صنایع و شهرک های صنعتی شده است را نمی توان برطرف کرد، چراکه جابه جایی این صنایع هزینه های هنگفتی دارد. اما در زمینه احداث شهرک های صنعتی و کارخانه های جدید، باید از نظر کارشناسانی که در زمینه آمایش سرزمین متخصص هستند، بهره برد. طوری که ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های مهم صنعتی و معدنی، به منظور کاهش اثرات منفی بر منابع آب در اولویت مسئولان قرار بگیرد. درواقع، باید در حوزه های مصارف صنعتی، ملاحظات زیست محیطی و توجه ویژه به موضوع آب، به عنوان جزء جدایی ناپذیر احراز توجیه پذیری فنی-مالی و اقتصادی در مکان یابی و احداث واحدهای صنعتی پرمصرف آب، مورد توجه برنامه ریزان قرار بگیرد.
آزادسازی قیمت آب برای صنایع پر مصرف و آب بر
در مواجهه با بحران آب، باید بهای آن را به قیمت واقعی نزدیک کرد. صنایعی مثل فولاد باید آب را گران تر از شرایط فعلی دریافت کنند تا برای بازیافت و مصرف بهینه آن دغدغه پیدا کند. گرچه این کار هزینه تمام شده کالا را افزایش خواهد داد اما به آن میزان نیست که این صنایع را با مشکلات جدی رو به رو کند. صنایع داخلی کشور باید از نظر رعایت مسائل زیست محیطی و نیروی انسانی، به جایگاهی برسند که بتوانند استانداردهای بین المللی را رعایت کنند.
تاکید بر مشارکت تمام دستگاه ها برای برخورد با چاه های غیرمجاز و اضافه برداشت از چاه های مجاز
برای توقف کار چاه های غیرمجاز و جلوگیری از حفر چاه های مشابه جدید و مقابله با برداشت غیرمتعارف از چاه های مجاز، نیاز به همکاری همه دستگاه های مرتبط با این موضوع است. با توجه به بخشنامه دادستانی کل کشور درباره انسداد چاه ای غیرمجاز آبی، و نظر به اینکه تداوم وجود این چاه ها در کنار پدیده خشکسالی، ضربه مهلکی به سفره های آب زیرزمینی می زند، پیگیری این موضوع باید به طور جدی در دستور کار نهادهای قضایی دادگستری و دادستانی قرار بگیرد. انسداد چاه های غیرمجاز دارای منفعت عمومی است و با عدم جلوگیری از برداش آب از این چاه ها، سطح آب های زیرزمینی کاهش پیدا می کند. برداشت آب به وسیله چاه های غیرمجاز در کنار برداشت بیش از مجوز از چاه های مجاز، تهدید کننده واقعی منابع زیرزمینی آب کشور است. درحال حاضر سطح تمامی دشت های کشور با افت و کسری مخزن سفره های زیرزمینی رو به رو است و به ندرت دشتی وجود دارد که با چنین شرایطی مواجه نباشد.
استفاده از پساب در آبیاری اراضی کشاورزی
آب های نامتعارف می تواند نقش مهمی را در آبیاری اراضی کشاورزی و مدیریت منابع آب ایفا نمایند. با توجه به محدودیت منابع آب شیرین و لزوم استفاده از آن ها برای مصارف شرب و یا سایر مصارف بهداشتی، استفاده دوباره از آب های نامتعارف در بخش کشاورزی، صرفه جویی اقتصادی قابل توجهی  را به دنبال خواهد داشت. استفاده از این منابع آبی در آبیاری اراضی کشاورزی، علاوه بر افزایش بهره وری در بخش کشاورزی، می تواند اثرات اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی مفیدی را همچون پیشگیری از آلودگی آب های سطحی، امکان ذخیره سازی آب، آبیاری محصولات، آمایش خاک، حفظ و پایداری پوشش طبیعی و فضای سبز، کاهش آلودگی محیط زیست و اثر بر اراضی و زیست بوم های بیایانی به همراه داشته باشد.
استفاده از آب های نامتعارف در مصارف غیرشرب شهری
استفاده از آب شیرین در مصارف غیرشرب مانند آبیاری فضاهای سبز، شست و شوی وسایل نقلیه، معابر، آتش نشانی و … یک رویکرد نامعقول و غیراصولی است. در حال حضار در بیشتر جوامع پیشرفته استفاده از آب های نامتعارف به خصوص پساب خروجی از تصفیه خانه های فاضلاب به عنوان یک منبع مطمئن و جایگزین آب در مصارف غیر شرب شهری مورد قبول قرار گرفته است. در آمریکا، استرالیا و ژاپن از پساب شهری برای برخی از مصارف غیرشرب شهری استفاده می شود. در عین حال باید استفاده از چنین منابعی برای مصارف غیرشرب شهری بسیار کنترل شده و با دقت انجام گیرد چراکه امکان آن وجود دارد افرادی ندانسته از آب غیر شرب به جای شرب استفاده کنند و یا اینکه بعضی با دانستن این مهم تنها به دلیل ارزانی آب بازیابی به طور غیرقانونی از آن برداشت غیر مجاز کنند.
برای مطالعه بیشتر مقاله «آثار و پیامدهای اقتصادی و امنیتی بحران آب در کشور» را بخوانید. این قماله در نشریه امنیت اقتصادی در آبان ۱۴۰۰ منتشر شده است.