کدام مدیران، بیشتر به فرار مالیاتی تمایل دارند؟
مالیات از مهم ترین تصمیم هایی است که مدیران شرکت ها در آن دخالت دارند. یک نظر سنجی در سال ۲۰۱۷ از مدیران شرکت های چند ملیتی نشان داد در بیش از ۶۰ درصد از این شرکت ها، یک عضو هیئت مدیره یا فردی در سطح هیئت مدیره است که درباره مالیات تصمیم می گیرد و درباره آن مسئولیت دارد. بنابراین، در فرار مالیاتی، نقش مدیران غیرقابل انکار است.
شرکت ها و مدیران آن ها تلاش می کنند با تقلیل تعهدات مالیاتی، جریان های نقدی در شرکت ها را افزایش داده و محدودیت های سرمایه را کم کنند. بعضی مطالعات نشان می دهد مدیران و روسا بابت پرداخت مالیات اضافی مجازات شده و بابت اجتناب مالیاتی پاداش می گیرند. هم چنین بعضی مدیران در برخی شرکت های دولتی خواهان پرداخت مالیات بیشتری اند چراکه افزایش مالیات شرکت زمینه ساز ترفیع آنان است.
در چین، هیئت های مدیره استراتژی های شرکت را تدوین می کنند و گروه های مدیریت ارشد به طور عمده مسئولیت اجرای آن را برعهده دارند. اغلب رییس هیئت مدیره وظیفه کنترل و اداره فعالیت شرکت را برعهده دارد، بنابراین در این کشور اثرگذاری هیئت مدیره بر تصمیم های مالیاتی، دست مدیران را برای فرار مالیاتی باز می کند. نتایج یافته های علمی در این زمینه بسیار جالب است. بررسی ها نشان می دهد مدیرانی که اعتماد به نفس کاذب دارند، به طور متهورانه ای میزان اجتناب مالیاتی شرکت ها را افزایش می دهند. یک بررسی دیگر در سال ۲۰۱۶ ثابت کرد شرکت هایی که رهبران یا عوامل احزاب سیاسی آن ها را مدیریت می کنند، در اجتناب مالیاتی متهورترند. یک تحقیق دیگر در سال ۲۰۱۲ نشان داد مدیران دارای تخصص مالی می توانند برنامه ریزی مالیاتی منطقی تری ارائه دهند و تهور اجتناب مالیاتی را کاهش دهند.
آمارها نشان می دهد در چین اجتناب مالیاتی حدود ۱۰ درصد نرخ مالیات قانونی است. با توجه به اینکه میانگین نرخ مالیات قانونی کمتر از نرخ مالیات استاندارد است، یعنی ۳۳ درصد قبل از ۲۰۰۸ و ۲۵ درصد پس از آن، می توان اجتناب مالیاتی بر مبنای رویکرد نرخ موثر مالیاتی را کمتر از ۳ درصد دانست. در چند دهه گذشته، مقامات مالیاتی چین با چند ترفند تلاش کردند اجتناب مالیاتی را کاهش دهند، از جمله آن ها حسابرسی شرکت هایی است که به طور دائم با زیان یا سودآوری اندک را گزارش کرده اند.
یک بررسی نشان می دهد از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۶، در چین، رابطه مدیران با اجتناب مالیاتی منفی بوده است. دلیل این مسئله دغدغه شهرت مدیران و آگاهی آن ها از مسئولیت اجتماعی است. مسئله ای که توجه به آن سابقه ای طولانی در کشورهای توسعه یافته دارد. باتوجه به این یافته ها، پژوهشگران به سیاستگذاران توصیه کردند توجه بیشتر به مسئولیت اجتماعی را جدی بگیرند و برای بهبود پرداخت مالیات بر درآمد شرکت ها، استعدادها را برای مدیریت شرکت ها جذب کرده و پرورش دهند.
برای مطالعه بیشتر مقاله «فرار مالیاتی در شرکت ها، مطالعه کشور چین» را بخوانید. این مقاله در نشریه مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری در بهار ۱۴۰۰ منتشر شده است.
