وقتی پزشکان به تفاهم نمی‌رسند

ترجمه: نسیم بنایی، آینده نگر/ اکونومیست

 کرونا باز در حال گسترش است و قرنطینه­ در حال بازگشت. اما این بار داستان فرق می­کند. درست است که قرنطینه زندگی­های بسیاری را نجات می­دهد اما هزینه­ای که بر سیستم آموزش، اقتصاد و حتی خدمات پزشکی تحمیل می­کند قابل چشم­پوشی نیست. سیستم­های تشخیص و رهگیری مسیر آلودگی در بعضی نقاط دنیا به طور موفقی تست شده­اند.
در­ حالی­که واکسن یا درمان مشخصی برای کرونا ارائه نشده است، این سوال مهم­تر از همیشه تکرار می­شود: پایان کجا است؟ در این میانه متخصصانی از دانشگاه هاروارد و استنفورد طرحی را برای تغییرات رادیکال ارائه کرده­اند. بر مبنای این طرح باید اجازه داده شود تا جوان­ترها و افراد سالم با این ویروس درگیر شوند. این طرح بر مبنای ایده­ مقاومت گله­ای بنا نهاده شده است.
این ایده، بی­شک جنجالی است. همزمان با این طرح، تعداد دیگری از دانشمندان مطرح با چاپ مقاله در معتبرترین مجلات دنیا، این طرح را یک ایده خطرناک داستند که پایه علمی ندارد. برخلاف طرح گروه نخستین، این دانشمندان باور دارند که دولت­ها به هر طریقی که شده باید جلوی گسترش ویروس را بگیرند. آن­ها باور دارند که دولت­ها باید تا زمانی که امکان تست قطعی و رهگیری مسیر ویروس فراهم شود، به قرنطینه ادامه دهند. ناگفته پیدا است که در فضای آنلاین و شبکه­های اجتماعی هر یک ازین طرح­ها طرفداران خود را دست‏وپا کرده­اند.
طرح نخستین، ایمنی گله­ای، به نظر ایده خطرناکی است. ما هنوز نمی‏دانیم که پادتن در افراد مبتلا به چه میزان تولید می­شود و تا  چه زمانی به آن­ها ایمنی خواهد داد. تاکنون چندین مورد ابتلای مجدد گزارش شده است که تمامی محاسبات و باورهای مربوط به ایمنی جمعی را زیر سوال می­برد. حالا به همه این­ها باید این حقیقت را هم اضافه کرد که بسیاری از موارد ابتلا، حدودا ۸۰ درصد موارد، بدون علائم هستند. بسیاری از این مبتلاها به مرحله تست نمی­رسند حتی در کشورهای پیشرفته.
تنها راه گذر از این ابهام، آزمایش گسترده افراد مبتلاشده به صورت دوره­ای است. اما همچنان یک مشکل پابرجا است: چگونه افرادی که نشانه­های خفیفی داشته­اند پیدا کنیم؟ آزمایش­های پادتن معمولا در تشخیص ابتلا در افرادی که نشانه­های خفیفی داشته­اند خوب عمل نمی­کنند. بسیاری ازین افراد پادتن ضعیف­تری را در بدن خود دارند و متاسفانه ما نمی­دانیم که آیا این پادتن ایمنی در مقابل کرونا ایجاد می­کند یا خیر، خصوصا با گذشت زمان.
تونل روشن
اگر پادتن منتشرشده در نتیجه ابتلا به مشابه پادتن انتشاریافته در مقابل شش ویروس هم­خانواده کرونا باشد، می‌توان گفت که با گذر زمان و ابتلای هرچه بیشتر، قدرت ویروس و اثرگذاری آن کمتر خواهد شد. در میان این شش ویروس هم­خانواده، چهار ویروس علائمی شبیه به سرماخوردگی معمولی دارند و پادتن تولیدشده به مدت یک سال موثر است. اما دو عضو دیگر، سارس و مرس، علائم بسیار خطرناکی دارند و پادتن موجود در بدن برای چندین سال از شما در مقابل این ویروس محافظت خواهد کرد. اگر پادتن کرونا به مانند پادتن سارس و یا مرس باشد، می‌توانیم امیدوار باشیم که چرخه ابتلا، پس از ابتلای همگانی، به مدت چندین سال متوقف خواهد شد. اما اگر چنین نباشد، نظریه ایمنی دسته­جمعی می­تواند به یک فاجعه مبدل شود.
به همین دانشمندانی مخالف این نظریه، عنوان می­کنند که صدمات و مرگ­و­میری که در نتیجه این همه­گیری پیش­ خواهد آمد بسیار عظیم خواهد بود. به صورت کلی برای ایجاد ایمنی جمعی، نسبتی از مردم که باید به این ویروس مبتلا شوند برابر است با ۱-(۱/R). در این رابطه R برابر است با تعداد انسان­هایی که یک فرد مبتلا به ویروس می­تواند آلوده کند. در صورتی که موارد بهداشتی لحاظ نشود، این عدد نزدیک ۳ تا ۴ است. این بدان معنی است که برای ایجاد ایمنی جمعی حداقل نصف مردم باید مبتلا شوند. در این رابطه فرض می­شود که شانس ابتلا برای همه یکسان است که البته با وقعیت همخوان نیست و در نتیجه نسبت­های پایین­تری در نهایت به دست خواهد آمد. برای مثال جوان­ها به نسبت شانس بیشت­تری برای ابتلا دارند. مدل­های پیچیده­تری که احتمال ابتلا را در نظر گرفته­اند، نسبت ۴۳ درصد را برای ایمنی جمعی ذکر می­کنند. این نسبت می­تواند حتی کم­تر هم باشد برای مثال در صورتی که ایمنی پیشینی به سبب ابتلا به ویروس­های هم­خانواده رخ داده باشد. در این موارد حافظه سلول­های تی به مبارزه با ویروسی می­پردازند که مشابه ویروس نخستین باشد. اما ما هنوز کاملا مطمئن نیستیم که چنین ایمنی در مورد کرونا هم صادق باشد. بر طبق نظریه نخست، در صورتی که ایمنی جمعی در پیش گرفته شود در مدت ۶ ماه نصف مردم جامعه مبتلا خواهند شد و در این شرایط دولت­ها باید افراد آسیب­پذیر را شناسایی و مراقبت کنند که بی­شک امری بس دشوار است.
طرح نخست در کوتاه‌مدت مرگ بسیار در پی خواهد داشت اما نتایج بزرگی را هم پیشنهاد می­دهد در حالی که طرح دوم، قرنطینه، در کوتاه مدت عالی است اما نمی­توان مطمئن بود در بلند مدت چه صدماتی وارد خواهد کرد. اما به نظر پاسخ نهایی تنها یک چیز است: واکسن!­