هیچجا مثل خانه نیست
اکونومیست/ ترجمه نسیم بنایی/ آینده نگر
«بوی مرگ میداد»؛ این جملهای است که استفانی (اسم مستعار) برای توصیف نخستین روز حضور خود در یک مرکز سالمندان در شهری در کانادا به کار میبرد. او در حقیقت کارگری است که در کنار چند نفر دیگر در این مرکز از ۲۳۶ فرد سالمندان نگهداری میکند. این روزها که کرونا شایع شده، وضعیت آنها هم در این مراکز، سختتر شدهاست. بسیاری از کارکنان این مرکز، بیمار شدهاند و کارها حسابی به هم ریختهاست. یکسوم از کل ساکنان این مرکز هم جان خود را تا ماه جولای از دست دادند. از دست بقیه هم ظاهرا کاری برنمیآید.
در کشورهای ثروتمند، تقریبا نیمی از مرگهای ناشی از بیماریِ کرونا، در مراکز سالمندی و بخشهایی رخ داده که به نوعی بخش مراقبت از سالمندان به شمار میآیند. این در حالی است که کمتر از یک درصد از جمعیت کشورهای ثروتمند در این مراکز زندگی میکنند. در کانادا ۸۰درصد از مرگومیرهای کرونایی در همین مراکز سالمندی رخ دادهاست. در بریتانیا ۵درصد از افرادی که در مراکز و موسسات نگهداری از سالمندان زندگی میکنند، جان خود را بابت کرونا از دست دادهاند. مشکل اینجاست که افزایش سن در میان ساکنان این مراکز، آنها را در برابر ویروس آسیبپذیرتر کردهاست. اما واقعیت این است که شیوه نگهداری و مراقبت از آنها در مراکز هم بهگونهای است که زمینه را برای شیوعِ بیشتر ویروس فراهم میکند. کشورهایی که خانهها و مراکز مراقبتیِ کمتری داشتهاند، مرگهای کمتری هم به دلیل کرونا تجربه کردهاند. البته این قضیه مربوط به کشورهای ثروتمند و پیشرفته است. در این کشورها، عموما از افراد سالمند در مراکز سالمندی نگهداری میشود.
سن فقط یک عدد نیست
این روزها سیاستمداران بیشتر تحت فشار قرار گرفتهاند تا پول و سرمایه بیشتری را روانه این مراکز کنند و از این طریق حمایت خود را از این افراد نشان دهند. آنها باید کیفیت و ایمنیِ این مراکز را به سطح استانداردی برسانند و از طریق دیگر این استانداردها را بالا ببرند. این مراکز بیش از آنکه به مراقبتهای فردی نیاز داشتهباشند، به تجهیزاتی نیاز دارند تا بتوانند آزمایشهایی را در زمینه کرونا به صورت مرتب انجام دهند. در آیندهای نه چندان، بسیاری از مردم در خانههای خود میمانند و انتظار دارند پرستاران در خانه از آنها مراقبت کنند. دلیلش هم این است که در این مراکز خبری از تجهیزات لازم برای مراقبت در برابر ویروسهای کشنده نیست. در نتیجه افراد برای اینکه از بقیه مبتلایان دور باشند، در خانه میمانند. در بسیاری از موارد، این قضیه حتی میتواند هزینههای مالی را هم کمتر کند. بهعلاوه افراد در این شرایط از استقلال و خودمختاریِ بیشتری هم برخوردار خواهند بود. به این ترتیب باید در انتظار تحولی بزرگ در زمینه مراکز مراقبت از سالمندان باشیم.
اکثر افراد با افزایش سن به مراقبتهایی نیاز پیدا میکند. در واقع آنها به دلیل مواجهه با بیماریهای مختلف و ناتوانی، بهناچار به مراقبت و کمک نیازمند میشوند. در برخی از کشورها این مسئله بحرانهای اقتصادی را ایجاد میکند. در میان آمریکاییها، ۷۰درصدِ آنها با افزایش سن و رسیدن به ۶۵سالگی، به مراقبتهای سالمندی نیاز پیدا میکنند. در واقع آنها برای انجام کارهای روزانه خود مثل شستن ظرفها یا لباسها به کمک نیاز دارند. ۴۸درصد از این افراد، از کسانی بهره میگیرند که به آنها پول میدهند. اما حدود ۱۶درصد از افراد هم دچار زوال عقل میشوند و این مسئلهای جدی است که میتواند برای آنها مشکل ایجاد کند. در واقع نگهداری از آنها را هم سختتر میکند. خطرات این مسئله برای زنان بیشتر است. بررسیها نشان میدهد که تقاضا در این زمینه در حال افزایش است و همزمان با آن هزینهها هم بالا میرود.
در برخی از کشورها مثل نروژ و سوئد، وضعیت برای سالمندان ایدهآل است. یعنی در واقع با هیچ مشکل خاصی روبهرو نیستند و از بهترین خدمات هم بهره میگیرند. اما در بسیاری از دیگر کشورها، قضیه فرق میکند، سالمندان با مشکلات جدی مواجه هستند. و این مربوط به کشورهای ثروتمندی مثل آمریکا است. در مورد کشورهای فقیر شرایط از این هم بدتر است. کرونا ثابت کرده که ما نیازمند مراکز ویژهای برای مراقبت از سالمندان هستیم. آنها جزو اقشار آسیبپذیر جامعه هستند و خودشان عموما توان مراقبت از خود را ندارند. در نتیجه دولتها باید به فکر راهی برای مراقبت از این افراد باشند. سن فقط یک عدد نیست، بلکه میتواند با خود ناتوانیهای بسیاری را به همراه بیاورد. در این شرایط تنها حمایتهای بیرونی میتواند افراد را از آسیبهای جدی نجات دهد.