نوآوری، در سایه آزادی می شکفد

اقتصادهای پیچیده اقتصادی هایی هستند که می توانند حجم زیادی از دانش مرتبط را در قالب شبکه های بزرگ افراد گردهم جمع کرده و مجموع متنوعی از کالاهای دانش بر را تولیدکنند. در مقابل،  اقتصادهای ساده پشتوانه ضعیفی از دانش مولد دارند و کالاهای کمتر و ساده تری تولید می کنند که مستلزم شبکه کوچکتری از تعاملات است.
پیچیدگی اقتصادی دو مشخصه اصلی تنوع و فراگیری در محصولات یک کشور را بررسی می کند. تنوع می گوید کشور چه تعداد محصول تولید می کند. کشورهایی که تنوع محصول بالایی دارند، از پیچیدگی اقتصادی بیشتری برخوردارند. مشخص فراگیری هم به این معناست که چه کشورهای دیگری هم می توانند محصولات تولید شده در یک کشور را تولید کنند. محصولاتی که توسط کشورهای کمتری تولید می شوند، پیچیدگی اقتصادی بالاتری دارند.
براساس بررسی های انجام شده در سال ۲۰۱۷ ایران از نظر شاخص پیچیدگی اقتصادی در بین ۱۲۹ کشور در رتبه ۶۶  و در کنار کشورهایی مثل اردن، عمان و جامائیکا قرار گرفته است. پیچیده ترین اقتصادها در سال ۲۰۱۷، اقتصاد ژاپن، سوئیس و آلمان بود. این بررسی ها نشان می داد  بالاترین شاخص پیچیدگی مربوط به کشورهای توسعه یافته با درآمد بالاست.
هم چنین یک بررسی ایرانی نشان می دهد بسط زمینه های لازم برای فعالیت های نوآورانه، زمینه ساز پیچیدگی اقتصادی بیشتر است. اما نوآوری به تنهایی کافی نیست چراکه استفاده از نوآوری به منظور اهرم پیچیدگی اقتصادی، با اثرپذیری از عوامل نهادی آزادی اقتصادی ممکن است. بنابراین پژوهشگران به سیاستگذاران  اقتصادی توصیه می کنند فرصت های آزادی اقتصادی مثل دستیابی به دانش و بازارهای جهانی و نقاط قوتی مثل  تخصیص بهینه منابع، بهبود وضعیت مدیریت کشور، تقسیم بین الملل کار و انگیزه و توانایی بیشتر بنگاه ها در به کارگیری ابتکارات و اختراعات که سبب بهبود پیچیدگی اقتصادی خواهند شد را دنبال کنند. اما نقاط ظعفی مثل احتمال بروز بیکاری، تورم و تهدید بنگاه های داخلی ر نتیجه عدم رقابت می تواند پیچیدگی اقتصادی را کاهش دهد و سیاستگذاران باید از اجرای سیاست هایی که مسبب آن است، خودداری کند.   
برای مطالعه بیشتر مقاله «تاثیر متقابل نوآوری با شاخص آزادی اقتصادی بر پیچیدگی اقتصادی در کشورهای منتخب تولیدکننده علم را بخوانید. این مقاله در نشریه مطالعات و سیاست های اقتصادی در بهار و تابستان سال ۱۴۰۰ منتشر شده است.