مبارز خستگی‌ناپذیر

ترجمه نسیم بنایی/ اکونومیست/ آینده نگر

«هشتصد» نام فیلمی غیرمعمولی از چین است که در آن سربازهای ملی به‌عنوان قهرمان در نبرد با مهاجمان ژاپنی در سال ۱۹۳۷ نمایش داده می‌شوند. ناسیونالیست‌ها یا همان ملی‌گرایان که با عنوان کومینتانگ شناخته می‌شدند، جنگی درازمدت با حزب کمونیست داشتند و اغلب به عنوان افرار شروری نشان داده می‏شوند که روی پرده سینمای چین به نمایش درمی‌آیند. از جنبه جهانی، این فیلم به دلیل دیگری اهمیت دارد و متفاوت است. در این شرایط کرونایی، یک گیشه داغ خیلی عجیب است. این فیلم فقط یک ماه است که روی پرده سینما رفته و حالا در این مدت کوتاه ۳میلیارد یوآن معادل ۴۴۰میلیون دلار فروخته‌است. به این ترتیب با این فیلم، سینمای چین رکورد زده‌است. این در حالی است که چین در تعطیلی کامل به سر می‌برد.
اوایل فوریه بود که بسیاری از کارخانه‌های چینی دوباره باز شدند و کار خود را آغاز کردند. اما حالا تازه بعد از گذشت بیش از هشت ماه، اقتصاد در سطح کلان در حال بازسازی و راه افتادن است. بررسی‌ها نشان می‌دهد چین نسبت به سال گذشته دست‌کم ۵درصد توسعه پیدا کرده‌است. البته این رقم با رشد ۶درصدی که پیش‌تر اعلام شده بود فاصله دارد. پیش از آن‌که کرونا شیوع پیدا کند، رشد تولید ناخالص داخلی در این کشور حدود ۶درصد اعلام شده بود. این داده‌ها فقط یک معنا دارند: روند بهبود در چین بهتر از تمامی اقتصادهای جهان بوده‌است. 
*بهبود نامتوازن
اما شکل بهبود اقتصادی در چین، تعادل ندارد. طرف عرضه کمی بهتر از طرف تقاضا پیش می‌رود و همچنان هم پیشتاز است. تولید صنعتی رشد سالانه ۵.۶درصد را در ماه آگوست تجربه کرده‌است. اما خرده‌فروشی فقط رشد ۰.۵درصدی را تجربه کرده‌است. این شکاف میان این دو بخش به خوبی نشان می‌دهد که بهبود شرایط اقتصادی در چین، متوازن و یک‌دست نیست. فعالیت‌های کارخانه‌ای هم تا حدودی به تاسیسات برق کمک کرده که وضعیت بهتری داشته باشند. تعداد سفرهای زیرزمینی هنوز یک‌دهم سفرهای معمول است. این مسئله نشان می‌دهد بسیاری از مردم چین هنوز نگران هستند و رعایت می‌کنند. برخی تحلیل‌گران اما در برابر این وضعیت نامتوازن، احساس نگرانی می‌کنند. آن‌ها می‌گویند این وضعیت، اقتصاد جهان را شکل می‌دهد و در نهایت به شیوه تولید آسیب می‌زند. سهم چین در تجارت جهانی به رکورد ۱۳درصد رسیده‌است.
پرسش کلیدی این است که این عدم توازن از کرونا ناشی شده یا دلیل دیگری دارد. در واقع آیا مسئله فقط به سادگیِ مشکل کروناست یا مشکلات پایه‌ای‌تر و اساسی‌تر هم وجود دارند؟ پاسخ می‌تواند هم به اولی و هم به دومی مربوط باشد. ضعف خرج در مصرف‌کنندگان یکی از ویژگی‌های اصلی اقتصاد چین بوده‌است. مصرف خانگی تنها ۳۶درصد از تولید ناخالص داخلی را در سال گذشته تشکیل داده‌است. این در حالی است که متوسط جهانی در این زمینه حدود ۶۳درصد است. حالا همه‌گیری هم در این مسئله دخیل شده‌است. در زمان تعطیلی چین، تنها ۳درصد از کلِ ۸۰میلیون نفری که بیکار شده بودند، بیمه بیکاری داشتند. کسانی‌که درآمد کمی دارند، اغلب رفتار متفاوتی برای خرج کردن دارند. 
البته بخش زیادی از این بهبود نامتوازن، دوام نخواهد داشت. دولت در چین برنامه‌هایی را در نظر گرفته‌است. برای مثال دولت می‌خواهد کارخانه‌ها دوباره باز شوند. این اقدام دولت قابل تحسین است، چرا که اقدام درستی بوده‌است. اگر کارخانه‌های مختلف، پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند، مدیریت این وضعیت هم ساده خواهد شد. محیط‌های بسته به هر حال برای اداره کردن، راحت‌تر هستند. در مراکزی که مردم رفت‌وآمد دارند مثل مراکز خرید، نمی‌تواند وضعیت را به درستی کنترل کرد اما در محیط‌های بسته می‌توان حداقل کنترلی روی محیط داشت. 
برخی داده‌ها که از ماه آگوست به دست آمده نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان چینی نخستین قدم‌ها را برداشته‌اند و با خرج کردن، می‌توانند شکاف موجود را تا حدودی پر کنند. خرده‌ فروشی ماه به ماه وضعیت بهتری پیدا می‌کند. روی هم رفته هم وضعیت به سمت بهتر شدن پیش می‌رود. وقتی تقاضا جان بگیرد، شرایط در چین هم بهتر خواهد شد. هشتصد به عنوان یک فیلم رکورد می‌زند تا نشان دهد این کشور در وضعیت بهبود قرار گرفته‌است.