طرح های دولتی عرضه مسکن بیشتر نمایش است

محمدرضا زهره وندی

تولید انبوه مسکن از سوی دولت در کشور ما سابقه دارد و طرح ملی مسکن نخستین اقدام دولت نیست. مسکن مهر به عنوان یکی از مهم ترین طرح های دولت برای تقویت سمت عرضه مسکن در یک دهه گذشته هم انجام شده است و آسیب شناسی آن برای اجرای دیگر طرح ها به کمک می آید.
طرح مسکن مهر از اساس یک طرح ناپخته بود که در زمان فراوانی درآمدهای ارزی دولت وقت کلید خورد.  به طور عمده کار اجرای این طرح از سوی دولت وقت به شرکت های وابسته به ارگان های های دولتی و خصولتی واگذار شد که در این کار تخصصی نداشتند و آن شرکت ها هم کار را دست به دست کرده و به شرکت های دیگری سپردند و نظارتی هم روی فعالیت آنان انجام نشد. در اجرای این طرح، کار ساخت واحدهای مسکونی به کاردان سپرده نشد. برای مثال کسی که نصاب کابینت در این طرح بود، ادعا کرد که آسانسور هم نصب می کند و بدون در نظر گرفتن استانداردهای لازم، با دریافت کمترین مجوزها و هزینه اقدام به انجام این کار کرده و  آسانسورهای وارداتی با کیفیت پایین در این واحدها نصب شده است.  
پروژه های دولتی تولید مسکن در کشور ما از جمله مسکن مهر بیشتر یک نمایش است و با وجود هزینه های بالا، به از دست رفتن سرمایه های ملی منجر می شود. در مورد مسکن مهر جانمایی نامناسب زمینه خالی از سکنه شدن بسیاری از این واحدها را فراهم کرده است. بدون برنامه ریزی و با عجله واحدهایی در مناطقی ساخته شده که امکان تامین زیرساخت ها و امکانات اجتماعی مثل مدرسه و فضای سبز در آن وجود ندارد.
اکنون دولت از اجرای طرح ملی مسکن می گوید درحالیکه در مقایسه با دوره کلیدزدن طرح مسکن مهر، صندوق دولت تقریبا خالی است. شاید دولت بخواهد در جریان ساخت این مسکن با بعضی سازمان ها تهاتر کند اما این تهاتر با چه کسانی انجام می شود؟ در این بین بیش از بخش خصوصی این بخش  خصولتی خواهد بود که مورد توجه دولت قرار می گیرند چراکه از نظر اقتصادی قدرت بیشتری در تهاتر با دولت دارد. یکی از راه های درآمدزایی دولت فروش اموال است و شاید دولت بخواهد از این طرح برای درآمدزایی استفاده کند. حدس و گمان های بسیاری درباره طرح ملی مسکن مطرح است. هرچند امیدوارم که این طرح به خوبی انجام شود اما با نبود برنامه مشخص و مدون، به سرانجام آن خوش بین نیستم.