شاخص ملی محیط کسب‌وکار در زمستان ۹۸ کاهش یافت
نتایج پایش ملی محیط کسب‌وکار در زمستان ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که وضعیت فضای کسب‌وکار نامساعدتر از فصل پاییز ۹۸ شده است. این در شرایطی است که پیش‌ازاین در ۴ فصل متوالی وضعیت فضای کسب‌وکار رو به بهبود پیش می‌رفت. به نظر می‌رسد با اتفاقاتی که در زمستان رخ داد، چنین وضعیتی در شاخص هم عجیب به نظر نرسد. احتمالاً در بهار ۹۹، آمارها از زمستان ۸۸ هم نامساعدتر خواهد بود.
مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران گزارش پایش ملی محیط کسب‌وکار در زمستان را منتشر کرد که نشان می‌دهد در این فصل فضای کسب‌وکار وضعیت نامساعدتری پیداکرده است. بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران در زمستان ۱۳۹۸، رقم شاخص کل، ۶.۰۵ (نمره بدترین ارزیابی ۱۰ است) محاسبه‌شده که بدتر از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۸ با میانگین ۶.۰۳) است. همچنین این ارزیابی بیانگر آن است که از دید فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، در اکثر استان‌ها، وضعیت بیشتر مؤلفه‌های مؤثر بر محیط کسب‌وکار ایران در زمستان ۱۳۹۸ تا حدودی نامساعدتر شده است.
طبق این گزارش، در زمستان ۱۳۹۸، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش سه مؤلفه: ۱-غیرقابل‌پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، ۲- بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار، ۳-دشواری تأمین مالی از بانک‌ها را نامناسب‌ترین و سه مؤلفه محدودیت دسترسی به آب، محدودیت دسترسی به حامل‌های انرژی (برق، گاز و گازوییل و …) و محدودیت دسترسی به شبکه تلفن همراه و اینترنت را مناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند.
در چهار دوره نخست اجرای این طرح، دشواری تأمین مالی از بانک‌ها به‌عنوان نامساعدترین مؤلفه کسب‌وکار ارزیابی‌شده بود، اما در ۱۰ دوره اجرا از پاییز ۱۳۹۶ تا زمستان ۱۳۹۸، غیرقابل‌پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، نامساعدترین مؤلفه کسب‌وکار ارزیابی‌شده است.
*در استان‌ها چه خبر است؟
بر اساس یافته‌های این طرح در زمستان ۱۳۹۸، استان‌های سیستان و بلوچستان، تهران و کردستان به ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و استان‌های مرکزی، آذربایجان غربی و قزوین دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی‌شده‌اند. لازم به ذکر است که به دلیل هم‌زمانی اجرای طرح در کشور و شیوع ویروس کرونا، تعداد پرسشنامه‌های تکمیل‌شده در برخی استان‌ها به حد کفایت نبوده، لذا نتایج استانی طرح در این دوره باید بااحتیاط بیشتری مورداستفاده و استناد قرار گیرند.
بر اساس نتایج این پایش در زمستان ۱۳۹۸، وضعیت محیط کسب‌وکار در بخش خدمات در مقایسه با بخش‌های صنعت و کشاورزی نامناسب‌تر ارزیابی‌شده است. در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی، رشته فعالیت‌های سایر فعالیت‌های خدماتی، اداری و خدمات پشتیبانی و ساختمان به ترتیب دارای بدترین وضعیت کسب‌وکار و رشته فعالیت‌های سایر فعالیت‌های هنر، سرگرمی و تفریح، املاک و مستغلات و آموزش به ترتیب بهترین وضعیت کسب‌وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند.
*شاخص کسب‌وکار بر اساس نظریه شین
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در زمستان ۱۳۹۸، عدد ۶.۱۹(عدد ۱۰ بدترین ارزیابی است) به‌دست‌آمده است که بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (پاییز ۱۳۹۸ با میانگین ۶.۱۵) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد ۶.۳۹ است که در ارزیابی فصل گذشته عدد ۶.۵۰ حاصل‌شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد ۶.۰۲ است که در فصل گذشته عدد ۵.۸۷ ارزیابی‌شده بود. نگاه اجمالی نشان می‌دهد محیط جغرافیایی با عدد ۵.۳۹ و محیط مالی با عدد ۸.۶۰ به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند. همچنین در این گزارش میزان ظرفیت فعالیت برای ۱۸۸۰ بنگاه اقتصادی به‌طور میانگین ۴۰.۳۴ درصد و شاخص ملی محیط کسب‌وکار با احتساب اثر کرونا معادل ۶.۱۰ محاسبه‌شده است.
