حساب سرمایه چطور وضعیت سرمایه گذاری را روایت می کند؟

حساب سرمایه پس از حساب جاری، دومین حساب عمده در تزار پرداخت های بین المللی است. این حساب جریان سرمایه ها از کشور به خارج برای خرید دارایی های خارجی و جریان سرمایه ها از خارج به داخل به عنوان خرید خارجی ها از دارایی های کشور داخل را منعکس می کند. به عبارت ساده تر، حساب سرمایه، بازتاب تغییرات خالص در مالکیت دارایی های ملی است.
نیاز به سرمایه خارجی برای تکمیل منابع داخلی در فرایند رشد اقتصادی، یکی از کاتالیزورهای توسعه است. در مواجهه با کمبود منابع مالی و تامین مالی بلندمدت در اقتصادهایی با کمبود سرمایه، از سرمایه خارجی به عنوان ابزار اصلی برای دستیابی به رشد اقتصادی سریع استفاده می شود. سرمایه خارجی عامل اصلی در روند توسعه اقتصادی است چراکه می تواند شکاف منابع موجود در اقتصادهایی با بدهی انباشته را جبران کند و از انباشت تدریجی بدهی ها هم جلوگیری کند. ورود سرمایه خارجی به کشور میزان به طور مستقیم بر حساب سرمایه اثر دارد. حساب سرمایه نشان می دهد کدام کشور بیشتر واردکننده یا صادرکننده سرمایه است. مازاد در حساب سرمایه به این معناست که جریان ورودی سرمایه بیشتر از خروجی سرمایه است. کسری در حساب سرمایه به این معناست که پول به خارج از کشور جریان دارد و این نشان می دهد مالکیت دارایی های خارجی کشور افزایش یافته است.
براساس چشم انداز ۲۰ ساله تا سال ۱۴۰۴ خورشیدی، در ایران باید ۳۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام شود. براساس قانون سرمایه گذاری خارجی ایران، سرمایه گذاران خارجی می توانند ۲۵ درصد از هر بخش اقتصادی و ۳۵ درصد در هر رشته سرمایه گذاری کنند. براین اساس اهمیت بخش سرمایه گذاری خارجی برای ایران انکار ناپذیر است.
یک مطالعه درباره جذب سرمایه در ایران نشان می دهد از سال ۵۷ تا ۹۵، تحریم های ضعیف در بلند مدت و کوتاه مدت بر حساب سرمایه ایران کم اثر بوده اما تحریم های اقتصادی قوی در کوتاه مدت و بلندمدت بر حساب سرمایه اثر گذاشته است. باتوجه به طولانی بودن تحریم ها علیه ایران، پژوهشگران توصیه کردند سیاستگذاران برای کاهش محدودیت های  ورود فناوری های جدید به ایران و افزایش سرمایه گذاری در داخل و خارج از کشور تلاش کنند. هم چنین حمایت از سرمایه گذاری های مولد برای بهبود حساب سرمایه و رشد اقتصادی، بهبود فضای کسب وکار با برداشتن موانع تولید برای رونق اقتصادی هم چون کاهش ریسک سرمایه گذاری و تنظیم نرخ بهره برای افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی و داخلی را در اولویت قرار دهند.
برای مطالعه بیشتر مقاله «تاثیر تحریم های اقتصادی بر حساب سرمایه در ایران» را بخوانید. این مقاله در نشریه اقتصاد مقداری در پاییز ۱۴۰۰ منتشر شده است.