تکمیل زنجیره خلق ارزش، اهرم حفاظت از صنایع
بررسی وضعیت بخش صنعت در سال های ۷۶ تا ۹۴ نشان می دهد این بخش پس از خدمات(۵۰درصد) و معدن (۱۶.۸ درصد) به طور متوسط ۱۳.۸ درصد از ارزش افزوده کشور را به خود اختصاص داده است.
براساس آمارهای ارائه شده توسط مرکز آمار در سال ۹۴، تعداد کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر از ۴۱۴ هزار و ۵۴۶ نفر در سال ۵۸، به یک میلیون و ۲۵۸هزار و ۴۱۴ نفر در سال ۹۴ رسیده است. این نشان می دهد صنعت وزن مهمی در کاهش نرخ بیکاری در اقتصاد ایران دارد. با این حال طی سال های گذشته می توان بخش صنعت را یکی از متضررترین بخش ها از تحریم های اقتصادی و چالش های ناشی از آن دانست. درواقع تحریم به طور مستقیم و غیرمستقیم با اثرگذاری بر عوامل زیادی بر خروج بنگاه ها از بخش صنعت اثر داشته است.
یک پژوهش ایرانی اثر عوامل محیطی بر خروج بنگاه ها از بخش صنعت را بررسی کرده است. عواملی مثل تورم، جمعیت، رشد اقتصادی و شاخص صنعتی شدن اقتصاد، مهم ترین عواملی است که خروج بنگاه های هر استان و استان های مجاور آن اثر دارد. یک دلیل عمده اثربخشی عوامل محیطی به عنوان عامل منفی بر تعطیلی بنگاه های تولیدی، بی ثباتی های اقتصاد کلان کشور و اثر قابل ملاحظه آن بر فضای کسب کار است.
هم چنین از نظر سیاستگذاری، سیاست های تشویقی برای تثبیت جمعیت در مناطق مختلف و جلوگیری از مهاجرت می تواند در افزایش تقاضای منطقه ای برای کالاهای مصرفی و کاهش خروج بنگاه ها مفید عمل کند. پژوهشگران در این بررسی به این نتیجه رسیده اند که ارتقا سایر بخش ها در کنار بخش صنعت و تکمیل زنجیره های تولید، توزیع و مصرف درون استان ها، می تواند به افزایش در ارزش افزوده همه بخش ها، رشد اقتصادی بیشتر و خروج کمتر بنگاه ها کمک کند. چراکه رشد اقتصادی اثر منفی بر خروج بنگاه ها در یک استان و استان های همجوار دارد.
برای مطالعه بیشتر مقاله «عوامل محیطی و تاثیر آن بر خروج بنگاه های صنایع تولیدی ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی» را بخوانید. این مقاله در نشریه پژوهش های اقتصاد صنعتی در بهار ۱۴۰۰ منتشر شده است.
