اتاق بازرگانی صنایع و معادن و کشاورزی

بورس بازی دانش بنیان ها به امید تامین مالی

آینده نگر

 سال ۹۹، سال حضور پررنگ تر شرکت های دانش بنیان و استارت اپی در بازار سرمایه بود. عبور شاخص کل بازار سرمایه در تابستان سال گذشته از مرز دو میلیون واحد، نگاه ها را در بخش نوآوری و اقتصاد دیجیتال، به ظرفیت های بورس جلب کرد. پرسش این بود که چرا شرکت های استارت آپی و دانش بنیان که از دسترسی به سرمایه گذار خارجی محروم شده اند، از فرصت هجوم نقدینگی به بورس برای تامین مالی و شفاف سازی هرچه بیشتر عملکرد خود استفاده نکنند؟ به این ترتیب بود که در سال گذشته، تپسی به بورس رفت و بر تعداد شرکت های دانش بنیان حاضر در بازار سرمایه افزوده شد. در پایان بهمن ماه سال گذشته، سورنا ستاری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از ارزش ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی شرکت های دانش بنیان بورسی ایران خبر داد و از این گفت که با افزایش سکوهای تامین مالی جمعی، تامین سرمایه برای دانش بنیان ها بهبود پیدا می کند. تعیین استراتژی برای کاهش وابستگی شرکت های دانش بنیان به تسهیلات بانکی و وام های دولتی و هدایت شرکت های بزرگی مثل فولاد مبارکه و ایران خودرو به استفاده از خدمات شرکت های دانش بنیان، از رخدادهای مثبت برای این شرکت ها در سال گذشته بود. با این وجود، بررسی وضعیت شرکت ها در سال گذشته نشان می دهد دانش بنیان ها هنوز در بازارسازی خارج از مرزهای ایران به نتیجه ای که باید نرسیده اند و همه گیری کرونا در سال گذشته هم، روند صادرات محصولات دانش بنیان ایرانی و شبکه سازی در این زمینه را کند کرده است. هم چنین همه گیری کرونا در سه ماه نخست سال گذشته، فعالیت شرکت ها را متاثر و به طور تقریبی متوقف کرد با این حال ابتکار فعالان اقتصادی در استفاده از توان دانش بنیان ها برای کمک به کادر درمان و مبارزه با کرونا، به رونق فعالیت شرکت های دانش بنیان انجامید. در سال گذشته تعداد کل شرکت های دانش بنیان به پنج هزار و ۷۲۲ شرکت رسید. هم چنین نزدیک به ۴۹ شتاب دهنده فناوری، ۱۰۴۰ شرکت خلاق و نوآور، ۱۱۸ مرکز نوآوری در سال ۹۹ ثبت و خدمات خود را عرضه کردند. تا بهمن ماه سال گذشته  ۴۱ شرکت دانش بنیان سهام خود را در بورس عرضه کردند و ۱۱ صندوق سرمایه گذاری جسورانه و سه صندوق خصوصی در بورس در حوزه تامین مالی به کمک شرکت های دانش بنیان آمدند.
پیش بینی ۱۴۰۰
 تغییر دولت، تغییر همه چیز
سال آینده، سال برگزاری انتخابات و تغییر دولت است. به طور حتم تغییر دولت، تغییر سیاست ها و استراتژی های امروز معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری را به دنبال دارد. به دلیل پررنگ بودن نقش واسطه گری دولت در ارتباط شرکت های دانش بنیان و شرکت های بزرگ عمومی، فرایند خوب استفاده از خدمات شرکت های دانش بنیان داخلی در فضای کسب وکار متاثر می شود. نکته دیگر، بهبود وضعیت روابط اقتصادی بین المللی است که می تواند روند واردات محصولات دانش بنیان از دیگر کشورها به دلیل گشایش های ارزی را تشدید کند و از رونق بازار محصولات شرکت دانش بنیان ایرانی بکاهد. با این حال بهبود وضعیت اقتصاد کلان با گشایش های بین المللی، می تواند فرصت صادرات را برای شرکت های دانش بنیان ایرانی تقویت کند. باید دید شرکت های ایرانی در سال ۱۴۰۰، از فرصت کاهش تحریم ها و بهبود وضعیت اقتصاد کلان چطور به نفع خود بهره می برند وآیا استراتژی های حمایتی دولت کنونی، در دولت آینده ادامه پیدا می کند؟
 کامنت
افشین کلاهی، رییس مجمع تشکل های دانش بنیان: سال ۹۹، هم سال خوب و هم ساد بدی برای شرکت های دانش بنیان بود. شرایط کرونا فضای کار را به نفع کسب وکارهای آنلاین و حوزه سلامت تغییر داد و به رونق انجامید. نکته دوم، اجباری شدن دورکاری برای شرکت ها و تغییر رویه آن ها در برخورد با نیروی انسانی بود. فعالان اقتصادی باهوش تر این تغییر را پذیرفتند و از آن به بهترین شکل ممکن استفاده کردند. هم چنین سیاست های جدید در حمایت از شرکت های دانش بنیان در معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری در پیش گرفته شده که سیاست های درستی است، هرچند نمی دانیم که در سال آینده با تغییر دولت ادامه پیدا کند یا خیر. این سیاست ها تلاشی برای نزدیک شدن شرکت های دانش بنیان به حوزه هنر و صنایع خلاق است. نکته دیگر استراتژی حمایت از شرکت های بزرگ مثل خودروسازی ها و فولادسازان برای ورود به عرصه نوآوری و ایجاد مراکز و کارخانه های نوآوری است. اما هم چنان مسئله جذب سرمایه و بازار برای شرکت های دانش بنیان باقی است. هرچند صندوق نوآوری و شکوفایی در سال ۹۹ بسیار فعال بوده اما در بحث تامین سرمایه جمعی، با وجود صدور مجوز برای چهار شرکت خوب پیش نرفتیم. عدم اعتماد عمومی، جو نامناسب اقتصادی و نبود سازوکارهای قانونی از عوامل عمده این مشکل است. نکته دیگر حمایت از محصول یا ایده بدون توجه به بازار و مخاطبان آن است. هم چنین وضعیت ارتباطات بین المللی صادرات دانش بنیان را چالش برانگیز کرده و امکان حضور در بازارهای فراتر از ایران را از شرکت ها گرفته است.

برچسب ها

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن