بد و بدتر
ترجمه: نسیم بنایی، آینده نگر/ اکونومیست
ماه پیش بود که مشعل المپیک از هیروشیما گذشت و برگزارکنندکان المپیک سعی کردند این مراسم را از خیابان‌ها دور نگه دارند. مراسم روشن کردن مشعل المپیک هم بدون تماشاچی برگذار شد. توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک برنامه سفر خود به ژاپن را لغو کرد. هیروشیما همراه با توکیو که شهر میزبان است در کنار هفت شهر دیگر در وضعیت اضطراری کووید-۱۹ قرار دارند زیرا موج چهارم این بیماری در راه است.
این اتفاقات نشان دادند که برگزار کردن یک تورنمنت ورزشی جهانی عظیم در دوران همه‌گیری یک بیماری مشکلات فراوان خود را دارد. ژاپن تا لحظه نوشته شدن این گزارش خود را از شیوع انفجاری ویروس دور نگه داشته‌است و از زمان آغاز این همه‌گیری بیش از ۱۲ هزار نفر کشته نداده‌است که دلیل اصلی آن هم کنترل‌های سخت‌گیرانه مرزی از بهار ۲۰۲۰ به این سو است. با این‌حال بیش از دو سوم مرگ‌ومیرها در سال ۲۰۲۱ رخ داده‌اند.آخرین موج این بیماری که ناشی گونه جدیدی از ویروس کرونا بود نظام سلامت منطقه‌ای در ژاپن را تحت فشار زیادی قرار دارد و واکسیناسیون هم با سرعت کمی انجام می‌شود. طبق برنامه المپیک باید در تابستان آغاز شود. تقریبا ۱۵ هزار ورزشکار و ۹۰ هزار همراه از حدود ۲۰۰ کشور جهان قرار است وارد ژاپن شوند. بسیاری از مردم ژاپن نگران هستند که بازنده اصلی آن‌ها باشند: ۶۰ درصد از مردم ترجیح می‌دهند اصلا این مسابقات برگزار نشود.
برگزارکنندگان مسابقات اصرار دارند که می‌توان ایمنی توکیو را حفظ کرد. آن‌ها به مسابقات ورزشی اخیری اشاره می‌کنند که در آن‌ها خبری از ویروس نبود مانند مسابقات مسترز و تورنمنت گلف آمریکا. این تیم قصد دارد با ساختن حباب‌هایی اطراف دهکده المپیک و اماکن رقابتی شرکت‌کننده‌ها را از مردم محلی جدا کند. گرچه واکسیناسیون برای ورزشکاران اجباری نیست، به ادعای باخ ۹۰ درصد از افراد حاضر در دهکده المپیک تا ابتدای مسابقات واکسینه خواهند شد. تماشاچیان خارجی حق ورود به ژاپن را ندارند و اینکه تماشاچی‌های محلی می‌توانند حضور پیدا کنند یا خیر هنوز به تصمیم نهایی نرسیده‌است.
خوش‌خیالی
بسیاری از پزشکان و متخصصان درمان عمومی هنوز هم با این طرح کمیته برگزاری المپیک قانع نشده‌اند. منابعی که می‌توانند برای تست، درمان و واکسیناسیون مردم محلی ژاپن استفاده شوند معطوف به مسابقات می‌شوند. افزایش جابجایی جمعیت در ژاپن، مانند دورانی که با تعطیلات عمومی روبه‌رو هستیم، به احتمال زیاد تعداد مبتلاهای بیماری‌ها را افزایش دهد. از آن‌جایی که قرار است مسابقات در ۹ نقطه از جمله توکیو برگزار شوند، کمپ‌های تمرینی در سرتاسر کشور وجود دارند و از تمام کشور افرادی در این مناطق حاضر می‌شوند، تقریبا می‌توان گفت که جابجایی جمعیت امری ناگزیر است.
اشکال جدید ویروس مسائل را حتی پیچیده‌تر هم کرده‌اند. همین حالا هم گونه‌ای با قابلیت شیوع بالاتر در ژاپن حضور گسترده‌ای دارد. حضور افرادی از سرتاسر جهان در ژاپن می‌تواند منجر به جهش یافتن‌های بعدی این ویروس هم شود. شرکت‌کننده‌ها ممکن است ویروس را با خود به وطنشان بازگردانند که بسیاری از این کشورها نظام درمانی ضعیف‌تری نسبت به ژاپن دارند.
مردم ژاپن اگر به اندازه ورزشکاران المپیکی نسبت به ویروس محافظت می‌شدند، احتمالا حس بهتری به کل این قضیه داشتند. طبق آمار نشریه اکونومیست، تنها ۴.۵ درصد از مردم بزرگسال ژاپن تنها یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند که این عدد اندکی ضعیفتر از حتی میانمار است و این در حالی است که نخست‌وزیر ژاپن قصد دارد تا پایان ماه ژولای واکسیناسیون افراد مسن را به پایان برساند. با این‌حال تنها دو سوم درمانگاه‌های ژاپن اعلام کرده‌اند که می‌توانند چنین کاری انجام دهند. البته مشکل از عرضه واکسن نیست و تخمین‌ها نشان می‌دهند که همین حالا هم دستکم ۱۰ میلیون دوز واکسن بدون اینکه استفاده شوند در فریزرها مانده‌اند.
این مسئله احتمالا عواقب سیاسی هم برای دولت ژاپن داشته باشد، زیرا بسیاری از مردم ادعا می‌کنند که این دولت بازی‌ها را مهم‌تر از سلامت آن‌ها قلمداد کرده‌است و قطعا در انتخابات این مسئله تاثیر خود را خواهد گذاشت. به همین دلیل شاید لغو کردن بازی‌ها به دولت کنونی ژاپن در این زمینه کمک کند اما مسئله به این راحتی‌ها هم نیست. قراردادهای میزبانی المپیک به کمیته بین‌المللی المپیک حقیق یک‌طرفه برای لغو بازی‌ها داده‌است. این کمیته هم هنوز تمایل زیادی برای برگزاری مسابقات دارد. اگر دولت ژاپن به صورت یک‌سویه مسابقات را لغو کند، کمیته بین‌المللی المپیک می‌تواند برای دریافت خسارت در دادگاه شکایت کند. از سوی دیگر ژاپنی‌ها به این دلیل از لغو شدن مسابقات می‌ترسند که رقیبشان در منطقه، یعنی چین، قصد دارد با قدرت المپیک زمستانی خود را در پکن برگزار کند. خود مسئولان ژاپنی تاکید دارند که این کشور بازی‌ها را در کمال امن و امان برگزار خواهد کرد. اگر آن‌ها به وعده خود عمل نکنند، مسیر همه‌گیری کرونا جانی جدید در ژاپن خواهد گرفت.
