بازار سهام چگونه رونق می گیرد؟
چرخه های تجاری شامل نوسان های دوره ای در فعالیت های اقتصادی است. در ادبیات اقتصاد کلان به طور معمول نوسان متغیر تولید ناخالص داخلی در بلندمدت را به عنوان شاخص اصلی در تشخیص چرخه های تجاری در نظر می گیرند. در زمانی که تولید ناخالص داخلی بالاتر از میزان متوسط در سال های طولانی قرار بگیرد، اقتصاد رونق یافته و در وضعیت برعکس، اقتصاد در رکود قرار گرفته است. این مفهوم برای اولین بار در سال ۱۹۳۰ پس از رکود بزرگ اقتصاد در جهان وارد ادبیات اقتصادی شد.
بررسی داده های مربوط به تولیدناخالص داخلی ایران به قیمت ثابت سال ۸۳ نشان می دهد که این متغیر در سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۷، دارای متوسط رشد ۴.۶ درصدی بوده است. اقتصاد ایران در سال های ۵۶ تا ۶۰، ۶۴ تا ۶۷ و ۹۱ و ۹۲ رشد منفی را تجربه کرده است و در بقیه سال ها به رشد مثبت رسیده است. هم چنین داده های سالیانه سهام کل قیمت سهام در سال های ۷۱ تا ۹۶، به طور متوسط رشد ۳۱ درصدی را نشان می دهد. داده های شاخص کل قیمت سهام نشان می دهد در سال های ۸۳، ۸۶ و ۹۲ قیمت سهام کاهش یافته و در بقیه سال ها افزایش یافته است. آیا باتوجه به وضعیت بازار سرمایه و اقتصاد ایران می توان گفت در ایران ارتباطی بین چرخه های تجاری و چرخه های سهام وجود دارد؟
پژوهشگران تلاش کردند به این پرسش پاسخ دهند. یافته های آنان نشان می دهد شوک های بازار سهام صنعت بیشترین اثر را بر چرخه های تجاری دارد و شوک های بازارهای مالی کمترین اثر را بر چرخه ها دارد. هم چنین شوک های چرخه های تجاری برچرخه سهام صنعت بیشترین اثر را دارد و بر سهام مالی کمترین اثر را نشان داده است.
باتوجه به این یافته می توان گفت سهام صنعت بیشترین اثر را بر کل بازار سهام دارد و یکی از اثرگذار ترین بخش ها بر کل سهام است. بنابراین رونق و رکود در این بخش می تواند رونق و رکود کل بازار را متاثر کند. بنابراین سیاستگذاران باید برای رونق بازار سهام رونق بخش صنعت را مورد توجه قرار دهند یا دست کم از رکود صنعت جلوگیری کنند.
برای مطالعه بیشتر «بررسی ارتباط بین چرخه های سهام و چرخه های تجاری در اقتصاد ایران؛با رویکرد شاخص های سرریز» را بخوانید. این مقاله در نشریه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی در بهار سال ۱۴۰۰ ثبت شده است.
