ایستادگی در برابر آتش

اکونومیست

استرالیا دچار بحران آتش‌سوزی شده و حالا بهترین روش برای اینکه بتوانیم به عمق فاجعه آتش‌سوزی در جنگل‌های این منطقه پی ببریم، از طریق اعداد و ارقام است. از ماه سپتامبر سال گذشته تا اوایل ژانویه امسال، حدود ۱۱میلیون هکتار در این منطقه، سوخته و خاکستر شده‌است. این منطقه‌ای که آتش گرفته به اندازه کل کشور بلغارستان است. تاکنون حدود ۲۶ نفر در این جریان جان خود را از دست داده‌اند. حدود ۲هزار و ۳۰۰ خانه نیز در این آتش‌سوزی‌ها خراب شده‌اند. بیش از نیم‌میلیارد جانور یا زنده در آتش سوخته‌اند و یا در دود آن خفه شده‌اند. اما این اعداد و ارقام هم فقط بخشی از بحران را بیان می‌کنند. بخشی از دود این آتش به سمت اقیانوس آرام حرکت کرده‌است و اگر همین‌طور پیش برود به بوئنس‌آیرس می‌رسد. استرالیا در میانه تراژدی قرار دارد. 
شاید با خودتان تصور کنید استرالیا جزو معدود مناطقی است که جنگل‌هایش در برابر آتش آسیب‌پذیر بوده و به همین دلیل دچار بحران شده‌است. اما اشتباه می‌کنید. بسیاری از دیگر کشورهای دنیا وضعیتی مشابه استرالیا دارند. وضعیت سیاسی و محیطیِ بسیاری از کشورهای جهان دقیقا مشابه استرالیا است. حتی بسیاری از کشورهایی که جنگل‌های آسیب‌پذیر در برابر آتش دارند رهبرانی مشابه رهبران و مقامات سیاسی استرالیا دارند و در نتیجه وضعیتی کاملا مشابه این کشور را دارند. تغییرات اقلیمی وضعیتی را ایجاد کرده که بسیاری از کشورها گرفتار آن هستند و استرالیا فقط یکی از آن کشورهاست. بررسی‌ها نشان می‌دهد فصل آتش‌سوزی در تمامی کشورهای جهان طولانی‌تر و مخرب‌تر شده‌است. مناطق بسیاری در خطر هستند، مناطقی مثل غرب آمریکا، مدیترانه، آفریقای جنوبی و آسیای میانه. وضعیت در همه نقاط دنیا هشداردهنده است. کالیفرنیا در سال ۲۰۱۸ مرگ‌بارترین آتش‌سوزی جنگلی در تاریخ را به ثبت رساند. بیش از ۸۰ نفر در آن جریان جان خود را از دست دادند و در آن ماجرا، مقامات ناچار شدند دستور تخلیه لس‌آنجلس را صادر کنند. در یونان هم بیش از ۱۰۰ نفر جان خود را به خاطر آتش‌سوزی‌های سهمگین از دست دادند. 
*درس‌هایی از تراژدی استرالیایی
حالا درس‌هایی که از آتش‌سوزی و تراژدی استرالیا می‌گیریم اهمیت زیادی دارد. نخست اینکه، تغییرات اقلیمی، احتمال وقوع آتش‌های مهیب و غیرقابل کنترل را بالا می‌برد. در واقع آتش به بخشی جدایی‌ناپذیر از جنگل‌ها تبدیل می‌شود و آن محیط را به جنگل تبدیل می‌کند. هرچه جهان گرم‌تر و کم‌آب‌تر شود، احتمال وقوع آتش‌سوزی‌های غیرقابل کنترل هم بالاتر می‌رود. میانگین دمای هوای استرالیا در سال ۲۰۱۹ به بالاترین میزان خود از سال ۱۹۱۰ تا کنون رسید. این میزان ۱.۵درجه سانتی‌گراد بالاتر از متوسط آن در درازمدت بود. در این بین، میزان بارندگی‌ها نسبت به متوسط درازمدت، ۴۰درصد کاهش داشته‌است. بارندگی‌ها به کمترین میزان خود از سال ۱۹۰۰ تاکنون رسیده‌است. و اکنون بیش از هر زمانی پیش‌بینی می‌شود که خشکسالی و تغییرات اقلیمی ادامه داشته باشد و شرایط به لحاظ اقلیمی بدتر شود. این مسئله در مورد استرالیا کاملا صحت دارد. 
درس بعدی که می‌گیریم این است که آتش‌ها بدتر شده‌اند اما شیوه مقابله با آن‌ها هنوز همان شیوه‌های قدیمی و منسوخ است که دیگر در برابر این آتش‌های جدید پاسخ‌گو نیست. جالب است بدانید که استرالیا به لحاظ برنامه‌های مقابله با آتش، در جهان از همه بهتر عمل می‌کند. با این حال، باز هم برنامه‌های به‌روز و پیشرفته استرالیا برای مقابله با آتش‌سوزی‌های اخیر پاسخ‌گو نبوده‌است. باید شیوه‌های جدیدی ابداع شود که بتوان جلوی وقوع آتش‌سوزی‌ها را گرفت. در غیر این صورت باید بگوییم که سیستم نجات داوطلبانه زمین از آتش، دیگر جواب نمی‌دهد. حالا باید همه توجه ما به این مسئله جلب شود که چطور می‌توان با آتش زندگی کرد. در برخی از مناطق باید ساختمان‌ها و سازه‌هایی ساخته شوند که ضدحریق باشند. اگر این ساختمان‌ها آتش نگیرند، عده‌ای در امان خواهند بود. در برخی از مناطق هم باید بخش‌هایی را برای اسکان افراد در نظر گرفت تا ایمن باشند. اگر دولت‌ها و مردم بومی مناطق، دست‌به‌کار نشوند، بازارهای مالی وارد میدان خواهند شد. شرکت‌های بیمه در کالیفرنیا بیش از ۲۴میلیارد دلار بابت آتش‌سوزی‌های اخیر متضرر شده‌اند. سرمایه‌گذاران هم دیگر حاضر نمی‌شوند خطر کنند و در مناطقی سرمایه‌گذاری کنند که خطرناک به شمار می‌آید. 
درس آخری که از آتش‌سوزی استرالیا می‌گیریم این است که نباید به پیش‌بینی‌ها بسنده کرد. بلکه باید وقتی پیش‌بینی صورت گرفت، به دنبال جلوگیری از وقوع فاجعه هم بود. در واقع باید سیاست‌های مواجهه خود با مسئله را تغییر بدهیم. سیاستمداران استرالیایی مدت‌هاست که می‌دانند چنین آتش بزرگی در انتظارشان است اما در عمل اقدامی برای مقابله با آن نمی‌کنند. آن‌ها هیچ‌یک از سیاست‌های خود را تغییر نداده‌اند. به هر حال حدود ۷۰درصد از صادرات کشور از محل استخراج معادن است، در نتیجه آن‌ها توجهی به آتش گرفتن جنگل‌ها و از دست رفتن آن‌ها نمی‌کنند. نخست‌وزیر استرالیا در سال ۲۰۱۹ موفق شد در انتخابات پیروز شود. اکنون تصور می‌کند که موقعیت امنی دارد. اما اگر مردم استرالیا به این باور برند که تغییرات اقلیمی به عنوان خطری بزرگ، زندگی آن‌ها را تهدید می‌کند، احتمالا نگاهشان هم به این مسئله تغییر خواهد کرد و در آن شرایط موقعیت نخست‌وزیر هم به خطر می‌افتد. دیر یا زود چنین اتفاقی رخ می‌دهد. 
*ترجمه آینده نگر/ اکونومیست