امید به کاهش قاچاق با وجود مشکلات تولید

کمتر از ۲ سال پیش، واردات انواع لوازم خانگی به کشور ممنوع شد درحالیکه در بازار به دلیل نوسان نرخ ارز، عرضه محصولات مختلف از سوی کارخانه های داخلی به کمترین  میزان ممکن رسیده بود. همین مسئله به قاچاق لوازم خانگی دامن زد  اما قرار است از ۱۶ بهمن ماه سال جاری، لوازم خانگی با دریافت شناسه و اطمینان از اصالت کالا معامله شود. آیا سوت پایان قاچاق گسترده این محصولات به کشور به صدا درآمده است؟
در میانه دهه ۹۰ واردات رسمی لوازم خانگی به کشور ۴۵۰ میلیون دلار بوده است درحالیکه ۵ میلیارد دلار لوازم خانگی در بازار ایران به فروش می رسد. فاصله میزان واردات رسمی از میزان فروش در بازار، گویای سهم عمده قاچاق از بازار لوازم خانگی ایران است یعنی نزدیک به ۴.۵ میلیارد دلار در سال ۹۵.  به گفته محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری «در سال ۹۸ روزانه دست‌کم ٢هزار دستگاه تلویزیونِ یکی از برندهای مشهور به کشور وارد می‌شود». بعضی کارشناسان هم  حجم قاچاق لوازم خانگی به کشور را ۲.۱ میلیارد دلار برآورد می کنند.
روند فزاینده قاچاق در حالی به کشور ادامه یافته که تنها در صنعت تولید تلویزیون  بیش از ۱۲ هزار نفر کار می کنند و در در شرکت مادیران به عنوان یک نمونه، بیش از یک هزار و ۲۰۰ نفر به طور مستقیم و ۵ هزار نفر به طور غیرمستقیم مشغول به کارند. هرچند فروش با شناسه می تواند زمینه کاهش عرضه محصولات قاچاقی و خارجی را در کشور فراهم کند با این حال، مشکلات تولیدکننده داخلی همچنان پابرجاست. بوروکراسی اداری، کمبود نقدینگی و  تعرفه‌های گمرکی از مشکلات عمده صنایع لوازم خانگی است که در کنار آشفتگی های اقتصاد کلان زمینه ساز کاهش میزان تولید و کیفیت محصولات شده است.
علاوه بر این، مصرف کننده به دلیل به صرفه بودن خرید کالای قاچاق ترجیح می دهد هزینه های نبود ضمانت نامه و خدمات پس از فروش را به جان بخرد. به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری «تنها مالیات گمرکی تولیدکننده ۲۵ درصد است. اگر به این میزان مالیات عملکرد، مالیات ارزش افزوده مالیات تکلیفی را اضافه کنیم رفته رفته شکاف قیمتی بین قاچاقچیان و تولیدکنندگان بیشتر و بیشتر خواهد شد. این همان عاملی است که خرید کالای قاچاق را برای مشتریان به صرفه می‌کند. در حالی که تولیدکننده باید ۵ ماه وقت صرف کند تا قطعاتی که پولشان  را واریز کرده از این مسیر پر پیچ و خم به دستش برسد، قاچاقچی تنها فاصله‌ای به اندازه خرید مشتری برای رسیدن به پول خود دارد. بنابراین باید گفت تهدیدی بزرگتر از قاچاق، این صنعت را تهدید نمی‌کند».