اسپیس ایکس، تسلای آسمان ها
ترجمه: نسیم بنایی، آینده نگر/ اکونومیست
شاید حقیقت داشته باشد که آن چیزی که بسیار بالا رفته است، بیتردید فرود خواهد آمد. این حقیقت در مورد بیتکوین بیش از همه صدق کرده است. پس از حمایت ایلان ماسک از این رمزارز شناخته شده، قیمت آن به طرز باورنکردنی در طی ماه فوریه رشد کرد. اما با فروش دارایی های بیتکوین شرکت تسلا و البته لغو فروش ماشینها با پرداخت توسط رمزارزها، حالا این ارز دیجیتال هر روز قسمتی از ارزش خود را از دست می دهد. در ماه می، بیتکوین سقوط ناگهانی را تجربه کرد که تراژدی های پیشین این سکه را در پیش چشمان همه دارندگان آن زنده کرد. ایلان ماسک دلیل تصمیم خود را چنین عنوان کرده است: نگرانی از به کار بردن سوخت های فسیلی برای تولید این رمزارز. اما در هفته آغازین ماه می، شرکت اسپیس ایکس موفقیت بزرگی را به ثبت رساند تا همه بیت کوین را فراموشی بسپارند. راکت استارشیپ، که بزرگترین راکت در تاریخ پس از راکت ساترن او محسوب می شود، با موفقیت به هوا پرتاب شد و پس از رسیدن به ارتفاع ۱۰ کیلومتری مسیر بازگشت را در پیش گرفت. این راکت پس از فرود آمدن در ایستگاه آرام گرفت. این اولین پرتاب راکت به چنین ارتفاعی نبود اما اولین فرود موفق در این مورد به حساب میآمد، فرودی بیهیچ آتشبازی.
این آخرین برگ از کتاب موفقیت های پی در پی اسپیس ایکس به شمار میآمد. این استارتآپ در سال ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک تاسیس شد که بیش از همه به سبب گسترش و توسعه ماشین های الکتریکی تسلا در سراسر جهان شناخته شده است. مانند تسلا، شرکت اسپیس ایکس یک تکنولوژی نه چندان محبوب را در اختیار گرفت و آن را برای مقاصدی فوق العاده به کار بست. ایده و هدفگذاری تولید ماشین های الکتریکی روشن است: کاهش مصرف سوخت های فسیلی و کمک به مقابله با گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی. اما هدف اسپیس ایکس حتی از تسلا هم والاتر است: قابل سکونت کردن سیارات دیگر از برای انسان. مانند تسلا، اسپیس ایکس در طی سالیان گذشته ارزش خود را به طرز چشمگیری افزایش داده است. از آگوست سال ۲۰۲۰ تا آوریل سال ۲۰۲۱، ارزش این شرکت از ۴۶ به ۷۴ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است، آن هم تنها در طی چند ماه. بر اساس بررسیهای انجام شده اسپیس ایکس سومین استارتاپ ارزشمند در جهان لقب گرفته است.
*مرد موشکی بزرگ
شاید دادن لقب استارتاپ به یک شرکت ۱۹ ساله چندان منطقی به نظر نرسد. اما مانند تسلا، بخش اعظم درآمد شرکت اسپیس ایکس نه از پروژههای حال حاضر، که از امید سرمایه گذاران به آینده این شرکت ناشی می شود. برای تامین مخارج سفر به مریخ و ایجاد سکونت در آن، اسپیس ایکس در نظر دارد تا به غول بزرگ ارتباطات راه دور بدل شود یا همان شبکه متصل جهانی. این شرکت امیدوار است که بتواند مسیر ایلان ماسک را در بهبود تکنولوژی موجود تکرار کند تا بتواند هزینه چنین پروژه بزرگی را تامین کند. در حال حاضر پروژه استارلینک برای آزمایش در آمریکا، انگلیس و آلمان در اختیار مردم قرار دارد. خدمات اینترنتی ماهوارهای این تکنولوژی، قرار است که اینترنت پر سرعت را بی‌نیاز به حکومتها و اپراتورها در اختیار مردم قرار دهد.
برای پرتاب ماهواره به فضا اما این شرکت در هزینه ها صرفه جویی فراوانی خواهد داشت. راکتهای فالکون ۹ این شرکت پس از پرتاب به فضا، به محل پرتاب بازگشته و پس از تغییرات اندکی برای پرتاب مجدد آماده می شوند. این امر سبب شده تا شرکت اسپیس ایکس بتواند به لحاظ رقابتی بر بسیاری از رقیبان خود فائق آید. حال دوباره به مانند آغاز راه ماشینهای الکتریکی تسلا و پاسخ کمپانیهای ماشین سازی مانند فورد، شرکت های هوایی در صدد پاسخ به تکنولوژی اسپیس ایکس برآمدهاند. دو شرکت بوئینگ و لاکهد مارتین برای کاهش هزینه های خود و صرفهجویی در بودجه، تعداد نیروهای خود را کاستهاند. توری برونو مدیرعامل مجموعه یونایتد لانچ الیانس، اتحادی تجاری بین بوئینگ و لاکهد مارتین، اعلام کرده است که هزینه پرتاب راکت آنها از ۲۲۵ میلیون دلار به تنها ۱۰۰ میلیون دلار کاهش پیدا کرده است، چیزی بیش از نصف. از سوی دیگر شرکت آریان آپیس، رکت فضایی اروپا، هزینه راکتهای آریان ۵ خود را کاهش داده است. در حال حاضر هر راکت آریان چیزی در حدود ۱۷۵ میلیون دلار هزینه خواهد داشت که بسیار کمتر از ۲۱۳ میلیون دلار سابق است. آنها امیدوارند که نسل ۶ این موشک بتواند هزینه ها را بیش از ۴۰ درصد کاهش دهد تا بتوانند با شرکتهای آمریکایی رقابت کنند. حال کافی است این هزینهها را با هزینه هر موشک پرتاب شده فالکون اسپیس ایکس مقایسه کنیم. طبق اخبار رسمی منتشر شده توسط اسپیس ایکس هر پرتاب راکت جدید برای این شرکت چیزی در حدود تنها ۶۲ میلیون دلار هزینه خواهد داشت، در حالی که این رقم در پرتاب های بعدی به ۵۰ میلیون دلار کاهش خواهد یافت، که نصف رقم شرکت های رقیب است.
هزینه بسیار پایین و کیفیت بینظیر اسپیس ایکس سبب شده که آنها بتوانند قراداهای بسیار مهمی را با دولت ها و شرکتهای خصوصی در سراسر دنیا به امضا برسانند. در ماه آوریل، ناسا پروژه ۲.۹ میلیارد دلاری فراهم سازی زمینه برای بازگشت به ماه را به اسپیس ایکس واگذار کرد.
