اثر شوک روانی در بازار انرژی ۲تا ۳ هفته است

رضا پدیدار

در حرکت اقتصاد همواره دو عامل اثرگذار است. عامل اول روال عرضه و تقاضا یا به عبارت دیگر منطق بازار است و عامل دوم، مسائل روانی اثرگذار در بازار. باتوجه به تحولات اخیر خاورمیانه به نظر می رسد اکنون بازار نفت و انرژی به عنوان کالای استراتژیک بیشتر تحت تاثیر عامل دوم قرار گرفته است. بازار به تحولات واکنش سریع نشان داده و واکنش های سریع در طولانی مدت باقی نمی مانند. رشد قیمت نفت در روزهای اخیر ناشی از تغییر در میزان تولید یا مصرف بازیگران بازار نیست. براساس آمار اتحادیه های نفتی مثل اوپک و دیگر مطالعات اقتصادی، مزیان مصرف نفت خام از ۹۶ تا ۹۷ میلیون بشکه در روز فراتر نرفته است و تولید هم برمبنای تصمیم گیری کشورهای عضو اوپک و متحدان این اتحادیه به روند سابق ادامه دارد. تولیدکنندگان نفت برای مهار میزان عرضه تلاش می کنند و به دنبال تولید بیش از ۹۵ میلیون بشکه در روز نیستند که از این میزان بخش عمده ای در خود کشورها مصرف و بقیه آن صادر می شود. نکته مورد نظر من این است که در میزان مصرف و تولید تغییری ایجاد نشده است و باتوجه به فصل زمستان در نیمکره شمالی، قیمت نفت بین یک تا ۳ درصد دچار نوسان می شود و ممکن است اگر شدت سرما بیشتر شود، تقاضا هم بالا برود.
جنبه های روانی بازار که همان تحولات سیاسی در منطقه خاورمیانه است، در چند روز گذشته قیمت نفت را ۴ تا۵ درصد بالا برده است و نفت به مرز ۷۰ دلار در هر بشکه نزدیک شد و اندکی هم از آن فراتر است. اگر طی این مدت عارضه ای در انتقال نفت و تولید آن ایجاد نشود، اثر جو روانی در بازار بعد از یک تا دو هفته فروکش می کند و بازار به شرایط عادی باز می گردد. میانگین مطلوب قیمت نفت پس از گذر از شوک روانی به بازار  ۶۵ دلار  است و بعد از اینکه فصل زمستان در نیم کره شمالی به پایان برسد، قیمت ۶۰ دلار در هر بشکه را برای نفت خام پیش بینی می کنند.