آناتومی دروغ
اکونومیست
روسیه در مقابله با کووید -۱۹ موفق‌تر از کشورهای غربی عمل کرده که دلیل اصلی آن هم سیستم درمان قوی و رهبری مناسب این کشور است. گرچه میزان بیماری در این کشور یکی از بیشترین‌ها در جهان است، نرخ مرگ‌ومیر آن یک‌هفتم بسیاری از کشورهاست. همه این حرف‌ها صحت دارد، اگر آمار روسیه را باور کنید.
متخصصان مستقلِ کمی این آمار را باور دارند. روسیه به صورت رسمی نزدیک به ۴۰۰هزار مبتلا به کرونا را گزارش داده که از این بین بیش از ۴ هزار نفر فوت کرده‌اند. این اعداد نرخ مرگ‌ومیر روسیه را کمتر از ۱ درصد می‌کند که نسبت به ۴.۵ درصد آلمان و ۱۴ درصد بریتانیا بسیار کم است. با این‌حال نرخ مرگ‌ومیری که توسط پزشکان و کادر درمان روسیه ثبت و ضبط شده، تقریبا ۱۶برابر کشورهای قابل مقایسه است. این نکته نشان می‌دهد نمی‌توان خیلی هم به آمار اعتماد کرد.
با این‌حال، همین اعداد بودند که باعث شدند ولادیمیر پوتین در روز یازدهم می دستور پایان دادن به دوره «کار نکردن» را صادر کند. گرچه او جوانب احتیاط را بر عهده مقامات منطقه‌ای گذاشت، این دستور او بیان‌کننده این سیگنال بود که روسیه بدترین دوره را پشت سر گذاشته.
دولت روسیه خیلی ناراحت شد وقتی که در همان روز، فایننشال تایمز گزارش کرد که نرخ مرگ‌ومیر واقعی این کشور ۷۰ درصد بالاتر است؛ نیویورک تایمز هم از زبان یک متخصص اعلام کرد که این نرخ می‌تواند تقریبا ۳ برابر نرخ رسمی باشد. واکنش دولت روسیه این بود که تمام این اعداد و ارقام حمله‌ای هستند که غرب به آن‌ها می‌کند.
در همین حال، برخی از پزشکان روسیه در فضای اجتماعی اعلام کرده‌اند که از آن‌ها خواسته شده آمارها را پایین نگاه دارند. چطور آمارها را پایین نگاه دارند؟ با گزارش کردن افرادی که تنها به شکلی مستقیم توسط این ویروس درگذشته‌اند، نه افرادی که شرایط پیشینی داشته‌اند. این مسئله باعث شد که خانواده قربانی‌ها بسیار خشمگین شوند.
دروغ آماری
طی ماه اخیر تلویزیون دولتی روسیه به خوبی سیستم این کشور را در زمینه آمار معرفی کرد. در غرب سیاست‌مداران دست کم تلاش کردند با رای‌دهنده‌ها و رسانه‌ها ارتباط برقرار کنند. در روسیه مردم از تلویزیون تماشا می‌کنند که مسئولان از طریق تماس تصویری به پوتین گزارش می‌دهند. این تصویر شبیه یک تصویر عادی روسی است: پوتین در یک تصویر بزرگ در وسط نشان داده می‌شود و اطراف او ۱۲ «حواری» در تصاویر کوچک‌تر حضور دارند.
با این‌حال این تصویر ساخته شده هم در حال شکسته شدن است. نرخ قبول پوتین به کمترین میزان خود رسیده. در روز هفدهم می، وزیر بهداشت این کشور در داغستان به یک وبلاگ‌نویس محلی گفت که تعداد حقیقی مبتلایان این بخش چهار برابر عددی است که گزارش شده و شیوع ذات‌الریه باعث شده که ۶۵۷ نفر کشته شوند، در صورتی که در آمار رسمی تنها ۲۷ نفر ثبت شده‌بودند. تنها ۴۰ نفر از کادر درمان بر اثر این بیماری فوت کرده‌اند. پوتین خود مردم را مقصر می‌داند که سعی کرده‌بودند در خانه خودشان را درمان کنند.
بعضی از شهرهای بزرگ درباره آمار بازتر از کرملین بوده‌اند. مسکو پذیرفت که عدد واقعی افراد مبتلا می‌تواند بسیار بیشتر از آمار رسمی باشد، و به همین دلیل تعطیلی را حفظ کرد.
نحوه برخورد کرملین با این بحران خیلی‌ها را یاد فاجعه هسته‌ای چرنوبیل و سرپوش گذاشتن بر آن انداخته‌است. چرنوبیل باعث شد که میخاییل گورباچوف برنامه گلاسنوست را راه‌اندازی کند و شفافیت را بالاتر ببرد. خود گورباچوف در آن زمان به فضای خفقان‌آور و غیرشفاف شوروی نقدهایی جدی وارد کرده و به دنبال این بود که این کشور را به شکلی از شفافیت غربی برساند. پوتین که دوره ریاست جمهوری خود را ۲۰ سال پیش آغاز کرده‌بود و در همان دوران حقایق مربوط به غرق شدن زیردریایی کورسک را مخفی می‌کرد، حالا برنامه دارد که تجربه گلاسنوست را امتحان نکند، زیرا آن برنامه باعث شد که در نهایت دولت شوروی دچار فروپاشی و کل نظام این کشور زیر و رو شود.
*اکونومیست/ آینده نگر
